Niszczenie dziedzictwa wczesnoislamskiego w Arabii Saudyjskiej

Niszczenie dziedzictwa wczesnoislamskiego w Arabii Saudyjskiej – systematyczny fenomen trwający na terenie Arabii Saudyjskiej, podczas którego wiele miejsc związanych z historią wczesnego islamu jest niszczonych i wyburzanych administracyjnie. Celem buldożerów padają meczety, groby, domy i inne miejsca związane z historią islamu. Rząd saudyjski twierdzi, iż usuwanie „zbędnych” budynków ma na celu zwolnić miejsce pod rozbudowę Al-Masdżid al-Haram w Mekce i Al-Masdżid an-Nabawi w Medynie, krytycy zarzucają Saudom radykalną kampanię ikonoklastyczną wyrosłą na gruncie wierzeń oficjalnej religii w kraju, wahhabizmu[1][2].

Historia

Do XVIII wieku Arabia była podzielonym miejscem, w którym ścierały się ze sobą lokalne plemiona. Mało znany kaznodzieja, Muhammad Ibn Abd al-Wahhab, zawarł pakt z klanem Saudów, iż udzieli im religijnego usprawiedliwienia do podbojów w zamian za uprzywilejowaną pozycję w kwestiach wiary. Światopoglądowo, al-Wahhab twierdził, że muzułmanie jego czasów nie wyznają prawidłowo islamu. Potępiał powszechne praktyki m.in. odwiedzanie grobów rodziny Mahometa, jego towarzyszy czy innych proroków islamu. Uznał te praktyki za kult religijny sprzeczny z „prawidłowym” islamem, politeizm naruszający jedyność Boga, a także religijną innowację[3]. Od tej pory klan Saudów miał duchowe usprawiedliwienie do zbrojnego dżihadu przeciwko innym muzułmanom; szyitom, sunnitom i tym praktykującym mistycyzm islamski. Kto nie podążał za al-Wahhabem, był automatycznie uznawany za niewiernego[4][5]. Wraz z ibn Saudem stworzyli silne państwo Nadżad obejmujące większość ziem Półwyspu Arabskiego. Pakt został ostatecznie wypełniony w roku 1932: Abd al-Aziz ibn Su’ud, po zakończeniu podbojów terytorialnych, ustanowił nowe państwo – Arabię Saudyjską.

Wyburzone miejsca

Niekompletna galeria wyburzonych miejsc
W tle po lewej, forteca ajjadów (tr.: Ecyad Kalesi, arab. ‏ قلعة أجياد‎) okresu osmańskiego przed wyburzeniem w 2002 roku na rzecz kompleksu hotelowego Abradż al-Bajt
Mauzolea na terenie cmentarza al-Baki przed zniszczeniem
Mauzolea na terenie cmentarza al-Baki przed zniszczeniem
Mauzoleum, w którym m.in. pochowani byli następujący członkowie rodziny i potomkowie Mahometa: Hasan ibn Ali, Ali ibn Husajn, Muhammad al-Bakir i Dżafar as-Sadik...
...to samo miejsce pochówku dziś. Oprócz czterech potomków proroka, na czele znajduje się wysunięty grób Fatimy bint al-Asad, matki Alego i ciotki Mahometa. Pojedynczy grób po prawej należy do Abbasa, stryja i towarzysza Mahometa
Pozostałości miejsca spoczynku matki Mahometa, Aminy bint Wahb
Pozostałości miejsca spoczynku Halimy, przybranej matki i zarazem mamki Mahometa
Pozostałości miejsca spoczynku Ibrahima, syna Mahometa
Pozostałości miejsca spoczynku trzeciego kalifa sunnitów, Usmana

Poniżej znajduje się niekompletna lista wyburzonych obiektów[6]:

Krytyka

Od momentu ustanowienia administracyjnej kontroli nad Arabią, saudyjscy wahhabiccy ulemowie starają się wykorzenić islamskie praktyki widziane jako „herezje” i „bałwochwalstwo” m.in. odwiedzanie miejsc wczesnoislamskich[10]. Krytycy twierdzą, iż akcje Saudów przeczą naukom islamu głównego nurtu, jak i zdrowemu rozsądkowi[11]. Wielki mufti Egiptu, a zarazem przedstawiciel najstarszego seminarium sunnickiego na świecie Al-Azhar, Ahmed Al-Tajeb wielokrotnie ogłaszał fatwy potępiające niszczenie obiektów historycznych[12]. W wielu krajach takich jak Indie, Pakistan czy Iran, organizowane są wspólne, sunnicko-szyickie akcje protestacyjne[13]. Saudyjska kampania porównywana jest do czynów innych fundamentalistów sunnickich jak: talibowie, którzy wysadzili posągi Buddy w Bamianie, milicje salafickie, które podczas konfliktu w Mali na cel wzięły manuskrypty, piramidy i grobowce w Timbuktu, czy Państwo Islamskie niszczące starożytne i sakralne obiekty w Iraku i Syrii[14][15].

Przypisy

  1. ↑ Jerome Taylor (27 października 2012). Medina: Saudis take a bulldozer to Islam's history (ang.). Dostęp 07-09-2016.
  2. ↑ Carla Power (14 listopada 2014). Saudi Arabia Bulldozes Over Its Heritage (ang.). Dostęp 07-09-2016.
  3. ↑ GlobalSecurity: Wahhabi (ang.). globalsecurity.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-05-07)].
  4. ↑ Commins, David (2009). The Wahhabi Mission and Saudi Arabia. I.B.Tauris. s. xix, x.
  5. ↑ Glasse, Cyril (2001). The New Encyclopedia of Islam. AltaMira Press. s. 470. „Ibn ’Abd al-Wahhab określał wszystkich, którzy się z nim nie zgadzali jako heretyków i apostatów, w ten sposób usprawiedliwiając użycie siły podczas narzucania jego religijno-politycznej doktryny na okoliczne plemiona. Pozwoliło mu to na wezwanie do świętej wojny (dżihadu), w innym przypadku nielegalnego, wobec innych muzułmanów.”
  6. ↑ Al-Islam.org: History of the Cemetery Of Jannat Al-Baqi (ang.). Dostęp 07-09-2016.
  7. ↑ Simon Ross Valentine. Force and Fanaticism: Wahhabism in Saudi Arabia and Beyond. Oxford University Press, 2015. ISBN 978-1-84904-616-9.
  8. ↑ Samuel E Shopshire (13 marca 2013). Grandmother Eve – buried in Saudi Arabia? (ang.). Dostęp 07-09-2016.
  9. ↑ Gil Ronen (28 października 2012). Home of Mohammed's Wife Turned into a Public Toilet (ang.). Dostęp 07-09-2016.
  10. ↑ George S. Rentz (2004). „Devotion.” The Birth of the Islamic Reform Movement in Saudi Arabia. Londyn: Arabian Publishing Ltd. s. 139. ISBN 0-9544792-2-X.
  11. ↑ Laith Abou-Ragheb (12 lipca 2005). Dr. Sami Angawi on Wahhabi Desecration of Makkah: Developers and Purists Erase Mecca's History (ang.). Dostęp 07-09-2016.
  12. ↑ Waleed Abdul Rahman (15 maja 2015). UNESCO head meets Al-Azhar Grand Sheikh in bid to protect region’s heritage from extremists (ang.). Dostęp 07-09-2016.
  13. ↑ Saama Al (27 lipca 2015). The destruction of Islamic heritage and Jannatul Baqi (ang.). Dostęp 07-09-2016.
  14. ↑ Ian Johnston (2 lutego 2013). Why extreme Islamists are intent on destroying cultural artifacts (ang.). Dostęp 07-09-2016.
  15. ↑ Alex Wheeler (23 sierpnia 2016). Photos of ancient landmarks and World Heritage sites destroyed by terrorist groups (ang.). Dostęp 07-09-2016.

Media użyte na tej stronie

Baqi Halimah.jpg
Autor: مانفی, Licencja: CC BY-SA 4.0
Halimah tomb in Baqi
ضريح السيدة آمنة عليها السلام-2.JPG
أحدث صور أخذت لضريح السيدة آمنة بنت وهب رضي الله عنه
Baqi 4Imams&Abbas crop.jpg
Autor: مانفی, Licencja: CC BY-SA 4.0
tombs of 4 Imams of shia Abbas in Baqi
Mecca prayer, 1889.tif
View of the mosque, while congregational Çalat [i.e., Salat] are being held inside — circa 1889.
Baqi Othman.jpg
Autor: مانفی, Licencja: CC BY-SA 4.0
Othman tomb in Baqi
Jannatul-Baqi before Demolition.jpg
1. Bayt al-Aḥzān (Arabic: بَيْت ٱلْأَحْزَان), House of the sorrow of Fatimah bint Muhammad

2. Mausoleum of four Shia Imams 3. Daughters of the Prophet 4. Wives of the Prophet 5. 'Aqil and 'Abdullah ibn Ja'far 6. Malik and Nafi' 7. Ibrahim, the little son of the Prophet 8. Halimah al-Sa'diyyah 9. Fatimah bint Asad

10. Uthman, the third Caliph.
Baghi tomb.jpg
The historical tomb of Baghi has been destroyed in 1926.
Grave of Ibrahim at Jannat-ul-Baqi, Medina.JPG
(c) Masum Ibn Musa z bengalskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
জান্নাত-উল-বাকী, মদিনায় হযরত ইব্রাহিম এর কবর