Nowa Cerkiew (powiat tczewski)
| Artykuł | 53°51′58″N 18°39′27″E |
|---|---|
| - błąd | 38 m |
| WD | 53°51'58.0"N, 18°39'27.0"E, 53°56'N, 18°35'E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 0 m |
| wieś | |
.jpg) Kościół pw. Wniebowzięcia NMP | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności | 480 |
| Strefa numeracyjna | 58 |
| Kod pocztowy | 83-132[1] |
| Tablice rejestracyjne | GTC |
| SIMC | 0167740 |
Położenie na mapie gminy Morzeszczyn _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Morzeszczyn") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tczewskiego  | |
 53°51′58″N 18°39′27″E/53,866111 18,657500 | |
Nowa Cerkiew – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie tczewskim, w gminie Morzeszczyn. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa gdańskiego.
Miejscowość położona jest na Kociewiu, drugim obok Kaszub regionie Pomorza Gdańskiego. Należy do diecezji pelplińskiej, leży 8 km na południe od Pelplina.
Nazwa
Nazwa Nowa Cerkiew po raz pierwszy pojawia się w niemieckim dokumencie z 1302 roku w postaci: Nuwokirche. Kolejne etapy ewolucji nazwy to: Nowa ecclesia z 1326 roku oraz Nowa Czerkiew 1583 z roku.
Historia
Historia Nowej Cerkwi wiąże się nierozłącznie z istniejącą w niej parafią. W 1276 roku do Pelplina przybyli cystersi, którzy w 1302 roku lokowali wieś. Lokacja ta była pierwszą w opactwie pelplińskim realizowaną na prawie chełmińskim. W okresie reformacji prawie cała ludność Nowej Cerkwi przyjęła luteranizm. W roku 1583 rzekomo miejscowy proboszcz musiał zgodzić się nawet na luterańskich rodziców chrzestnych.
Zabytki
Według rejestru zabytków NID[2] na listę zabytków wpisane są:
- kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP, 1362, XVIII-XIX, nr rej.: A-1310 z 24.04.1990
- cmentarz przy kościele, nr rej.: j.w.
Otoczony cmentarzem z neogotycką bramą trójnawowy kościół w najstarszych fragmentach pochodzi z XIV wieku (prezbiterium, zakrystia, wieża). Przebudowywany był w roku 1820, 1851 i po pożarze w 1855. Skromny wystrój pochodzi głównie z końca XVIII wieku. W górnej kondygnacji ołtarza znajduje się gotycka figura Matki Boskiej Bolesnej przeniesiona tu z przydrożnej kaplicy ze wsi Borkowo, a w kruchcie stoi kamienna kropielnica.
W podziemiach kościoła spoczywa Maciej Prądzyński – ostatni opat opactwa w Pelplinie, który po kasacie klasztoru został tu proboszczem.
Wewnątrz kościoła wisi żyrandol, w którym oprawki do świec zrobione są z łusek po nabojach. Podczas II wojny tutejsi mieszkańcy zbierali je i umieszczali w żyrandolu, by upamiętnić ginące od nich ofiary.
Zobacz też
- Nowa Cerkiew – inne miejscowości
- Gętomie
- Morzeszczyn
- Rombark
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 826 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 [dostęp 2022-01-02].
Bibliografia
- Gmina Morzeszczyn - Przyjdziesz tu jako obcy, wyjedziesz jako przyjaciel, Wyd. Urzędu Gminy Morzeszczyn
- Witryna internetowa poświęcona Nowej Cerkwi
- Oficjalna strona internetowa gminy Morzeszczyn
- Publiczna Szkoła Podstawowa w Nowej Cerkwi. spnowacerkiew.ovh.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-03-12)].
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.92 N
- S: 53.40 N
- W: 16.65 E
- E: 19.75 E
Autor: Gdaniec, Licencja: CC BY-SA 4.0
Nowa Cerkiew - rzymskokatolicki kościół parafialny p.w. Wniebowzięcia NMP, 1362, 1767, 1820
Autor:
Mapa powiatu tczewskiego, Polska
Autor:
Mapa gminy Morzeszczyn, Polska