Nowa Sarzyna

Nowa Sarzyna
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Centrum miasta
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

leżajski

Gmina

Nowa Sarzyna

Prawa miejskie

1973

Burmistrz

Andrzej Rychel

Powierzchnia

9,15 km²

Populacja (2021)
• liczba ludności
• gęstość


5 699[1]
652,5 os./km²

Strefa numeracyjna

+48 17

Kod pocztowy

37-310

Tablice rejestracyjne

RLE

Położenie na mapie gminy Nowa Sarzyna
Mapa konturowa gminy Nowa Sarzyna, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Nowa Sarzyna”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Nowa Sarzyna”
Położenie na mapie powiatu leżajskiego
Mapa konturowa powiatu leżajskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Nowa Sarzyna”
Ziemia50°19′13″N 22°20′40″E/50,320278 22,344444
TERC (TERYT)

1808054

SIMC

0974788

Urząd miejski
ul. Kopernika 1
37-310 Nowa Sarzyna
Strona internetowa
BIP
Nowa Sarzyna
MOSiR w Nowej Sarzynie

Nowa Sarzynamiasto w województwie podkarpackim, w powiecie leżajskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Nowa Sarzyna. Położone jest nad Trzebośnicą w dolinie Dolnego Sanu. W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. rzeszowskiego. Według danych z 1 stycznia 2018 Nowa Sarzyna liczyła 5 970 mieszkańców[2].

Przez miasto przebiega droga krajowa nr 77.

Historia

Miejscowość powstała na gruntach XIV-wiecznej wsi Sarzyna. Notowana jest od XV wieku pod nazwami: Vola Szarzynowa (1414), Scharzina Wolya (1430), Scharzina Wola (1433), Scharzina (1464)[3][4][5]. Położona była w starostwie leżajskim w ziemi przemyskiej województwa ruskiego[6].

W XVI i XVII wieku wieś i okolice były najeżdżane przez Tatarów[7].

W ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego, w roku 1937 rozpoczęto budowę zakładów chemicznych z przyfabrycznym osiedlem. Podczas II wojny światowej w okolicy Sarzyny były przeprowadzane liczne akcje dywersyjne polskiego podziemia. Okupacja oraz działania wojenne spowodowały na terenie fabryki ogromne straty. Po wojnie rozpoczął się okres intensywnej odbudowy zakładu i budowy nowych osiedli mieszkaniowych. W 1956 Nowa Sarzyna otrzymała status osiedla, a prawa miejskie w 1973.

Nowa Sarzyna charakteryzuje się zupełnym brakiem „starej zabudowy”, budynki miasta są powojenne. Wyglądem bardziej przypomina duże osiedle niż miasto.

Gospodarka

Głównym pracodawcą dla mieszkańców miasta są Zakłady Chemiczne „Organika-Sarzyna” S.A., zajmujące się produkcją środków ochrony roślin oraz żywic epoksydowych i poliestrowych. Oprócz tego mieszkańcy miasta zajmują się wikliniarstwem.

Edukacja

  • Szkoła Podstawowa im. Marii Skłodowskiej - Curie w Nowej Sarzynie
  • I Liceum Ogólnokształcące w Nowej Sarzynie

Wspólnoty religijne

Obszar Nowej Sarzyny podlega parafii NMP Królowej Polski w Nowej Sarzynie. Kościół parafialny powstał w latach 1970–1979, w jego dzwonnicy znajduje się zabytkowy dzwon datowany na XVI w.

Organizacje

Szkolne Koło Geograficzno-Krajoznawcze działające przy Gimnazjum im. Jana Pawła II Nowej Sarzynie istnieje od 2007. Główne pola działalności SKGK to szeroko pojmowana turystyka, imprezy na orientację, rajdy, a szczególnie wycieczki rowerowe po najciekawszych rejonach okolic Nowej Sarzyny.

W Nowej Sarzynie działa koło PTTK, organizator m.in. corocznych czerwcowych zlotów do Rezerwatu Przyrody „Azalia” w Kołaczni koło Woli Zarczyckiej. Na zlotach gromadzą się miłośnicy (zazwyczaj wycieczki piesze i rowerowe) kwitnącej azalii. Zloty połączone są z występami artystycznymi, związanymi tematycznie z turystyką. W 2009 r. z okazji 100-lecia odkrycia stanowiska azalii pontyjskiej wystąpił m.in. zespół „Wołosatki”.

Demografia

  • Piramida wieku mieszkańców Nowej Sarzyny w 2014 roku[2].

Piramida wieku Nowa Sarzyna.png

Sport

Współpraca międzynarodowa

Miasta partnerskie:

Honorowi obywatele Miasta Nowa Sarzyna[11]

  • Józef Skovajsa
  • Władysław Piłat
  • Stanisław Turek
  • Henryk Atemborski
  • Józef Półćwiartek
  • Jan Warchał
  • Jan Kida
  • Jan Krauz
  • Wincenty Pażyra

Zobacz też

  • Nowa Sarzyna (stacja kolejowa)

Przypisy

  1. Nowa Sarzyna w liczbach. 2022-102-07.
  2. a b Nowa Sarzyna w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-11] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. Józef Półćwiartek: Położenie ludności wiejskiej starostwa leżajskiego w XVI-XVIII wieku. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa – Kraków 1972, s. 35.
  4. Kazimierz Rymut: Nazwy miast Polski. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1987, s. 162. ISBN 83-04-02436-5
  5. Janusz Szkutnik, Józef Świeboda: Almanach Podkarpacki 2000. Wydawnictwo AKCES, Rzeszów 1999, s. 41. ISBN 83-907343-3-8
  6. Józef Półćwiartek: Położenie ludności wiejskiej starostwa leżajskiego w XVI-XVIII wieku. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa – Kraków 1972, s. 24.
  7. Strona miasta i gminy
  8. współpraca zawieszona w październiku 2016 z powodu nadania honorowego obywatela miasta Stepanowi Banderze, odpowiedzialnemu za ludobójstwo na Wołyniu i w Małopolsce Wschodniej.
  9. Strona miasta, dostęp: 18.10.2015
  10. Strona miasta, dostęp: 18.10.2015
  11. Strona miasta

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego
Basen w Nowej Sarzynie IMG 0441.JPG
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to BetacommandBot (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Basen w Nowej Sarzynie, author: LuCaS
POL powiat leżajski COA.svg
Autor: Mirosław Toton (mir @), Licencja: CC BY-SA 2.5
Herb powiatu leżajskiego
Nowa Sarzyna, Poland IMG 0389.JPG
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to BetacommandBot (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Nowa Sarzyna, author LuCaS
Nowa Sarzyna Centrum.jpg
Autor: Qqerim, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Nowa Sarzyna, Poland • City Centre / Centrum miasta
Piramida wieku Nowa Sarzyna.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Nowej Sarzyny, 2014