Nowa Wieś Prudnicka

Nowa Wieś Prudnicka
wieś
Ilustracja
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0

Wjazd do miejscowości od strony Gostomi
Państwo

 Polska

Województwo

 opolskie

Powiat

prudnicki

Gmina

Biała

Liczba ludności (2011)

209[1]

Strefa numeracyjna

77

Kod pocztowy

48-210[2]

Tablice rejestracyjne

OPR

SIMC

0491417

Położenie na mapie gminy Biała
Mapa konturowa gminy Biała, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Nowa Wieś Prudnicka”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa opolskiego
Mapa konturowa województwa opolskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Nowa Wieś Prudnicka”
Położenie na mapie powiatu prudnickiego
Mapa konturowa powiatu prudnickiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Nowa Wieś Prudnicka”
Ziemia50°24′19″N 17°45′30″E/50,405278 17,758333

Nowa Wieś Prudnicka (dodatkowa nazwa w j. niem. Neudorf, śl. Nowŏ Wieś Prudnickŏ) – wieś w Polsce, położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała[3]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Kotliny Raciborskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do ówczesnego województwa opolskiego.

Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 209 osób[1].

Geografia

Położenie

Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 10 km od granicy z Czechami, w zachodniej części Kotliny Raciborskiej, tuż przy granicy gminy Biała z gminą Strzeleczki. Należy do Euroregionu Pradziad[4]. Od północy sąsiaduje z rezerwatem wodno-leśnym Urszulanowice. Ma charakter rolniczy[5].

Środowisko naturalne

W Nowej Wsi Prudnickiej panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,3 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Nowej Wsi Prudnickiej wynoszą 614 mm. Dominują wiatry zachodnie[6].

Nazwa

W Spisie miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego wydanym w Katowicach w 1946 wieś wymieniona jest pod polską nazwą Nowa Wieś[7]. 9 września 1947 nadano miejscowości nazwę Nowa Wieś Prudnicka[8]. 24 listopada 2008 wprowadzono dodatkową nazwę wsi w języku niemieckimNeudorf.

Historia

(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Krzyż z niemiecką inskrypcją

Wieś została założona w 1300 pod łacińską nazwą Nova Villa[5].

Według urbarza z 1758, Nowa Wieś Prudnicka należała do dóbr zamku w Chrzelicach[9]. W 1794 w centrum wsi ustawiony został dzwon. Służył on do ostrzegania mieszkańców w przypadku pożarów i innych wypadków, a także był używany w celach rytualnych – bił z okazji świąt religijnych i śmierci mieszkańców[10].

Wieś posiadała swoją własną pieczęć, która przedstawiała w polu wspiętego lwa zwróconego w prawo na kartuszu, po obu stronach kartusza wysokie kłosy, a w otoku napis: NEUDORFF: GEM: SIGEL: / NEYSTAETER CREYS[11].

Według spisu ludności z 1 grudnia 1910, na 355 mieszkańców Nowej Wsi Prudnickiej 11 posługiwało się językiem niemieckim, a 344 językiem polskim[12]. Po I wojnie światowej we wsi powstał pomnik upamiętniający mieszkańców wsi, którzy zginęli podczas niej[13].

Do głosowania podczas plebiscytu na Górnym Śląsku uprawnione były w Nowej Wsi Prudnickiej 243 osoby, z czego 175, ok. 72%, stanowili mieszkańcy (w tym 169, ok. 69,5% całości, mieszkańcy urodzeni w miejscowości). Oddano 240 głosów (ok. 98,7% uprawnionych), w tym 240 (100%) ważnych; za Niemcami głosowało 212 osób (ok. 88,3%), a za Polską 28 osób (ok. 11,6%)[14].

18 lipca 1939 wieś ucierpiała w wyniku gradobicia. Deszcz i grad zniszczyły okoliczne pola i łąki[10].

W latach 1945–1950 Nowa Wieś Prudnicka należała do województwa śląskiego, a od 1950 do województwa opolskiego. W latach 1945–1954 wieś należała do gminy Gostomia, a w latach 1954–1972 do gromady Gostomia.

Mieszkańcy

Miejscowość zamieszkiwana jest przez mniejszość niemiecką oraz Ślązaków. Mieszkańcy wsi posługują się gwarą prudnicką, będącą odmianą dialektu śląskiego. Należą do podgrupy gwarowej nazywanej Podlesioki[9].

Liczba mieszkańców wsi

Gospodarka

We wsi rozwinięta jest hodowla bydła i trzody chlewnej. Miejscowi rolnicy sprzedają zboże w Prudniku i Głogówku[19].

Kultura

W Nowej Wsi Prudnickiej działa Niemieckie Koło Przyjaźni (Deutscher Freundeskreis) – oddział terenowy Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Niemców na Śląsku Opolskim[20]. We wsi znajduje się świetlica środowiskowa, w której odbywają się zajęcia dla dzieci i młodzieży[21]. W 1991 w Nowej Wsi Prudnickiej został założony dziecięcy zespół wokalno-taneczny „Źródełko” („Quellchen”), a w 1995 powstał zespół śpiewaczy „Neudorfer” dla dorosłych mieszkańców[22].

Religia

(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Grota lurdzka

Katolicy z Nowej Wsi Prudnickiej należą do parafii św. Jana Chrzciciela w Solcu (dekanat Biała)[23]. We wsi została wzniesiona tzw. „grota lurdzka”[24].

Przypisy

  1. a b GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych – Poczta Polska. „Spis numerów adresowych”, s. według indeksu nazw, 2013. Warszawa: Poczta Polska S.A.. zły zapis daty dostępu
  3. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
  4. Mapa interaktywna, emapy.com [dostęp 2020-07-31].
  5. a b Nowa Wieś Prudnicka – Urząd Miejski w Białej, biala.gmina.pl [dostęp 2020-07-31].
  6. Klimat: Nowa Wieś Prudnicka: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org, pl.climate-data.org [dostęp 2020-07-31].
  7. P. Wicik: Spis miejscowości województwa śląsko-dąbrowskiego łącznie z obszarem ziem odzyskanych Śląska Opolskiego, tudzież podział administracyjny województwa na powiaty, gminy i gromady. Katowice: 1946, s. 35.
  8. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 9 września 1947 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1947 r. nr 124, poz. 778).
  9. a b Robert Hellfeier, Chrzelicka mowa? cz. I, „Panorama Bialska”, Rafał Magosz – redaktor naczelny, 6 (279), Biała: Gminne Centrum Kultury, czerwiec 2018, s. 8, ISSN 1232-7352.
  10. a b Julia Gorek, Dorfglocke in Neudorf, „Wochenblatt.pl – Gazeta Niemców w Rzeczypospolitej Polskiej / Zeitung der Deutschen in Polen”, Rudolf Urban – redaktor naczelny, 44 (1543), Opole: Zespół Producencki „Pro-Futura” sp. z o.o., 4 listopada 2021, s. 9, ISSN 2082-8195.
  11. 964 Neudorf (Nowa Wieś Prudnicka) I, Pieczęcie gminne na Śląsku, 17 sierpnia 2021 [dostęp 2022-09-18] (pol.).
  12. Kazimierz Nabzdyk, Rezultaty wyborów w powiecie prudnickim na początku XX wieku – szkic demograficzny, „Ziemia Prudnicka”, Andrzej Dereń – redaktor naczelny, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, 2007, s. 74.
  13. Pomnik poległych w wojnach światowych (Nowa Wieś Prudnicka), Nowa Wieś Prudnicka – polska-org.pl, polska-org.pl [dostęp 2020-07-31].
  14. Herbert Kunze: Landsmannschaft der Oberschlesier in B-W. [dostęp 2022-09-16]. (niem.).
  15. Johann Georg Knie, Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865 (niem.).
  16. Felix Triest, Topographisches Handbuch von Oberschlesien: Zur Auftrage der Königlichen Regierung und nach amtlichen Quellen herausgegeben, W. G. Korn, 1865 [dostęp 2020-07-31] (niem.).
  17. a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt, treemagic.org [dostęp 2020-07-31].
  18. a b c d Wieś Nowa Wieś Prudnicka w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-07-31] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  19. Żniwa i hodowla, „Nowa Panorama Bialska”, wydanie okolicznościowe, Prudnik: Spółka Wydawnicza „Aneks”, wrzesień 1998, s. 6.
  20. DFK Nowa Wieś / Neudorf
  21. Świetlice środowiskowe, tygodnikprudnicki.pl, 20 sierpnia 2008 [dostęp 2022-09-18].
  22. Anna Myszyńska, Świętowanie, „Panorama Bialska”, 3 (92), Biała: Urząd Miasta i Gminy, kwiecień 2000, s. 6, ISSN 1232-7352.
  23. Parafie według dekanatów, www.diecezja.opole.pl [dostęp 2022-09-18] (pol.).
  24. Grota Lurdzka w Nowej Wsi Prudnickiej, turystyka.biala.gmina.pl [dostęp 2020-07-31] (pol.).

Media użyte na tej stronie

2011-09 Nowa Wieś Prudnicka 10.jpg
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Nowa Wieś Prudnicka (dodatkowa nazwa w j. niem. Neudorf – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała.
Opole Voivodeship location map.svg
Autor: Tymek1988, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Opole Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.2778 N
  • S: 49.942 N
  • W: 16.8461 E
  • E: 18.8073 E
2011-09 Nowa Wieś Prudnicka 07.jpg
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Nowa Wieś Prudnicka (dodatkowa nazwa w j. niem. Neudorf – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała.
Prudnik County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Prudnik County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.56 N
  • S: 50.25 N
  • W: 17.43 E
  • E: 18.06 E
2011-09 Nowa Wieś Prudnicka 08.jpg
(c) Ralf Lotys (Sicherlich), CC BY 3.0
Nowa Wieś Prudnicka (dodatkowa nazwa w j. niem. Neudorf – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Biała.
Biała (gmina w województwie opolskim) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map gmina Biała, Poland.