Ołeksij Berest

Ołeksij Berest

Олексій Прокопович Берест

porucznik
Data i miejsce urodzenia	9 marca 1921 Horjajstiwka p. Sumami
Data i miejsce śmierci	4 listopada 1970 Rostów nad Donem
Przebieg służby
Lata służby	1939–1948
Siły zbrojne	Armia Czerwona
Jednostki	150 DS
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa wojna zimowa operacja berlińska
Późniejsza praca	pracownik kina, pracownik fizyczny
Odznaczenia

Ołeksij Berest (ukr. Олексій Прокопович Берест, ur. 9 marca 1921 w Horjajstiwce p. Sumami, zm. 4 listopada 1970 w Rostowie nad Donem) – radziecki wojskowy narodowości ukraińskiej, politruk, jeden z trzech żołnierzy, którzy zawiesili Sztandar Zwycięstwa na Reichstagu w Berlinie, Bohater Ukrainy (2005, pośmiertnie).

Wczesne lata

Urodził się w zubożałej, ukraińskiej rodzinie. Siedmioro z piętnaściorga rodzeństwa Beresta zmarło w dzieciństwie. Został osierocony, gdy miał jedenaście lat i wychowywały go starsze siostry. Od szesnastego roku życia pracował jako kierowca ciągnika^[1].

Służba wojskowa

Zgłosił się na ochotnika do Armii Czerwonej w październiku 1939 r. i brał udział w wojnie zimowej jako sygnalista. Kiedy Niemcy najechały Związek Radziecki, ponownie wysłano go na front. W marcu 1943 roku, stacjonując na Froncie Wołchowskim, kapral Berest wstąpił do partii komunistycznej^[1]. W grudniu tego roku został wysłany do Leningradzkiej Szkoły Wojskowo-Politycznej (która znajdowała się wówczas w mieście Szuja, po ewakuacji) i przeszedł szkolenie na politruka. Po ukończeniu nauki we wrześniu 1944 r. w stopniu lejtnanta Berest został wyznaczony na zastępcę kapitana Stiepana Nieustrojewa w 1. batalionie 756 Pułku 150 Dywizji Strzeleckiej^[1].

Bitwa o Berlin

30 kwietnia 1945 roku, po długich dniach walk ulicznych w Berlinie, 150 Dywizja zaatakowała Reichstag. 1 maja, około godziny 3:00, Berest wraz z dwoma płastunami – Melitonem Kantarią i Michaiłem Jegorowem – zawiesili na kopule budynku jedną z dziewięciu radzieckich flag przekazanych dowódcom dywizji^[2], mocując ją do pomnika Wilhelma I^[3][4]. Chociaż flaga nie została umieszczona tam jako pierwsza, ostatecznie ogłoszono ją Sztandarem Zwycięstwa. Później, udając pułkownika, Berest negocjował z niemieckim garnizonem Reichstagu warunki jego kapitulacji. Za swoje czyny otrzymał Order Czerwonego Sztandaru^[5].

Lata powojenne

W maju 1945 roku Nieustrojew, Kantaria i wielu innych, którzy brali udział w szturmie na Reichstag, otrzymało tytuł Bohatera Związku Radzieckiego. Z nieznanych powodów Berest tej nagrody nie otrzymał i jego udział w operacji został wyciszony. Popularna wersja wydarzeń mówi o osobistym konflikcie z oficerem Smiersza^[1][6][7]. W 1948 roku Beresta zwolniono z wojska^[8], po czym rozpoczął pracę w kinie w Rostowie nad Donem^[1]. W 1953 r. został skazany za defraudację na dziesięć lat więzienia, z czego odsiedział pięć^[1]. Po zwolnieniu z zakładu karnego został zatrudniony w miejscowej fabryce Rostsielmasz jako zwykły robotnik^[1]. Gdy pod koniec lat 60. w Związku Radzieckim kręcono megaprodukcję Wyzwolenie w reżyserii Jurija Ozierowa o zwycięstwie Armii Czerwonej w II wojnie światowej, gdzie znalazła się kultowa scena szturmu na Reichstag, postać Beresta się tam nie pojawiła^[1][6].

3 listopada 1970 r. Berest został potrącony przez pociąg, kiedy ratował dziecko, które zabłądziło na kolei. Zmarł z powodu odniesionych obrażeń we wczesnych godzinach porannych następnego dnia^[1][9].

W 2000 r. podjęto próby pośmiertnego nagrodzenia Beresta tytułem Bohatera Federacji Rosyjskiej, ale rosyjskie Ministerstwo Obrony odmówiło^[6]. 6 maja 2005 r. Ołeksij Berest otrzymał pośmiertnie tytuł Bohatera Ukrainy od prezydenta Wiktora Juszczenki^[10].

Przypisy