Objawienie

Objawienie – pojęcie odnoszące się do religii objawionych. Dla wyznawców danej religii jest to przesłanie lub wydarzenia, poprzez które Bóg, ich zdaniem, daje się poznać jednostkom lub grupom ludzi.

Objawienie w judaizmie

W judaizmie objawienie spisane zostało w Torze i w pismach proroków.

Objawienie w chrześcijaństwie

W chrześcijaństwie objawienie nie jest jednoznacznie rozumiane we wszystkich wspólnotach.

Objawienie w katolicyzmie

Dla katolików objawienie związane jest ze spotkaniem Boga osobowego, który ukazuje się jako Stwórca i Zbawiciel, zapraszając wybranych, pojedynczych ludzi czy zespół – jak 12 apostołów – aby przez nich zaprosić wszystkich ludzi, by stali się dziećmi Bożymi, Ludem Bożym[1].

Objawienie w Piśmie Świętym

Przykładem może być objawienie Imienia Bożego Mojżeszowi w Starym Testamencie (por. Wj 3,14). Zaś w Nowym Testamencie objawienie tajemnicy Jezusa jako Mesjasza Szymonowi Piotrowi: Błogosławiony jesteś, Szymonie, synu Jony. Albowiem nie objawiły ci tego ciało i krew, lecz Ojciec mój, który jest w niebie (Mt 16,17; por. Mk 8,27-30; Łk 9,18-21). Aby potwierdzić prawomocność osób, przez które przekazywane było Objawienie, Bóg dokonywał w ich życiu różnych cudów i znaków[2]. Cuda były jednym ze znaków prawdziwości Jezusa z Nazaretu. Najważniejszym potwierdzeniem prawdziwości Objawienia w Jezusie było Jego Zmartwychwstanie. Zmartwychwstałe ciało Jezusa stało się Nową Świątynią (por. J 2,18; 4,23-26), posłany został Duch Święty, który przyjmujących Zmartwychwstałego jako Mesjasza doprowadza do całej prawdy (por. J 16,13). Cuda potwierdzające towarzyszyły także nauczaniu apostołów (por. Mk 16,20; Dz 9,34-35). Wszyscy, którzy przyjęli ich kerygmat, stali się duchowym ciałem zmartwychwstałego Jezusa (por. Kol 1,18; Ef 1,22; 5,23).

Tradycja i Pismo Święte jako źródło poznania Objawienia

Objawienie zostało dane Kościołowi w Chrystusie poprzez nauczanie Dwunastu apostołów oraz Ewangelistów. Podstawowym nośnikiem Objawienia, przekazywanego z pokolenia na pokolenie, jest żywa Tradycja Kościoła oraz spisane za życia apostołów Pismo Święte Nowego Testamentu, które jest ściśle powiązane z Biblią Hebrajską (Stary Testament). Zgodnie z nauczaniem Kościoła katolickiego stanowią one jedno nierozdzielne źródło poznania Objawienia[3].

Podobną postawę można znaleźć w Cerkwiach Prawosławnych. Powstałe w okresie Reformacji wspólnoty i organizacje chrześcijańskie odrzuciły Tradycję, nie uznając jej za autentyczny nośnik Objawienia, i przyjęły Pismo Święte jako jedyne jego źródło.

Objawienie publiczne a objawienia prywatne

Tradycja i Pismo Święte, wzajemnie ściśle ze sobą powiązane, stanowią tzw. „objawienie publiczne” (łac. revelatio). Należy odróżnić od niego „objawienia prywatne” (łac. apparitio). Uznane przez Kościół objawienia prywatne są rozumiane jako pomoc w odczytaniu i praktykowaniu objawienia publicznego w życiu Kościoła. Np. objawienia w Lourdes (1858) pomogły rozpowszechnić i utwierdzić wśród wiernych i duchowieństwa wiarę w niepokalane poczęcie Maryi, Matki Bożej. Dogmat o Niepokalanym Poczęciu ogłoszony został przez papieża Piusa IX cztery lata wcześniej (1854)[4]. Objawienia prywatne nie mają zatem merytorycznego wpływu na treść dogmatów i podstaw wiary, mogą mieć wpływ na ich rozumienie i przyjęcie, a czasem pośrednio na sposób ich formułowania.

Katolicy nie są zobowiązani do wiary w objawienia prywatne, nawet jeśli zostały one uznane przez Kościół za autentyczne[5].

Objawienie w innych wyznaniach chrześcijańskich

Kwakrzy silnie akcentują rolę osobistego wewnętrznego objawienia. Za podstawę ich wyznania, w zasadniczych kwestiach zgodnego z wyznaniem protestanckim, można uważać ich wiarę w nadnaturalne, pochodzące od Boga światło, które jest obecne w sercu człowieka. Doświadczenie iluminacji (oświecenia) jest rozumiane jako wyraz działania Ducha Świętego, a jednocześnie wyraz bezpośredniego działania Boga w duszy człowieka.

Zielonoświątkowcy kładący duży nacisk na osobiste przeżywanie wiary dostrzegają źródło objawienia w postaci darów Ducha Świętego – w tym prorokowanie.

Mormoni podkreślają rolę objawienia jakie miał Joseph Smith oraz że Księga Mormona jest Słowem Bożym. Podczas działalności misyjnej przywiązują dużą wagę do dawania własnego świadectwa w tym zakresie[6]. Pokładają też wiarę w obecność proroków żyjących obok nas, życiem zwykłych ludzi.

Dla mariawitów, kolejnym źródłem Objawienia obok Pisma Świętego i Tradycji jest Dzieło Wielkiego Miłosierdzia, objawienia św. Marii Franciszki Kozłowskiej spisane w latach 1893-1918[7].

Świadkowie Jehowy uważają, że obecnie nie ma już potrzeby, aby przez objawienia, znaki i cuda dowodzić, że Bóg przeniósł swą łaskę z narodu izraelskiego na prawdziwy zbór chrześcijański. Apostoł Paweł wyjaśnił, że cudowne dary w końcu zanikną. Miał nastać czas, kiedy przestaną stanowić znak ułatwiający rozpoznawanie prawdziwych chrześcijan (1 Kor 13:8-13)[8].

Objawienie w islamie

Objawienie w islamie – zostało spisane w Koranie.

Objawienie w kulturze europejskiej

Począwszy od epoki oświecenia, w kulturze europejskiej dostrzega się szeroko rozprzestrzenioną nieufność w stosunku do Objawienia Bożego, rozumianego jako wydarzenie historyczne, jako spotkanie z żywym Bogiem w ramach historii zbawienia. Zaczęto przeciwstawiać Objawieniu poznanie czysto rozumowe, czerpiące dane jedynie z ludzkiego, empirycznie sprawdzalnego, doświadczenia. Jako przejaw takiego racjonalizmu w czasie Rewolucji francuskiej wnętrze paryskiego kościoła Saint Sulpice zdemolowano i zamieniono na Świątynię Zwycięstwa, gdzie czczono Boga jako Najwyższy Byt i Najwyższy Rozum. Podejście racjonalistyczne stawia w opozycji dwa rodzaje poznania: poznanie przez intelekt i poznanie przez wiarę, przez objawienie Boże. Przeciwstawienie to spotkało się z krytyką Jana Pawła II w encyklice Wiara i rozum (1998), a także w wykładzie ratyzbońskim – wystąpieniu Benedykta XVI na uniwersytecie w Ratyzbonie w (2006), gdzie papież określił islam jako religię objawienia, nie uwzględniającą racji rozumowych[9].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Por. KKK nr 51-53.
  2. ↑ Por. Tomasz z Akwinu, Summa Theologiae Iª q. 1 a. 2 ad 2 (łac.).
  3. ↑ Por. KKK, nr 80; Konstytucja SW II Dei Verbum,9.
  4. ↑ Por. Brevarium Fidei, Ignacy Bokwa (red.), Poznań: Księgarnia Świętego Wojciecha, 2007, s. 240, ISBN 978-83-7516-076-5.
  5. ↑ Jarosław M. Popławski, Objawienia prywatne, [w:] Leksykon duchowości katolickiej, Lublin-Kraków 2002, s. 591. Wywiad z Jackiem Bolewskim: To nie są objawienia!.
  6. ↑ Księga z obietnicą.
  7. ↑ Zasady wiary
  8. ↑ Cuda i objawienia — dlaczego nie są potrzebne, „Przebudźcie się!”, jw.org, 8 sierpnia 1989, s. 9.
  9. ↑ Papież mówił: „Decydującym stwierdzeniem w tej argumentacji przeciwko nawracaniu poprzez przemoc jest to, że niedziałanie zgodnie z rozumem jest sprzeczne z naturą Boga. Wydawca Theodore Khoury komentuje: to stwierdzenie jest oczywiste dla cesarza jako Bizantyjczyka wychowanego na filozofii greckiej. Natomiast według doktryny muzułmańskiej, Bóg jest absolutnie transcendentny. Jego wola nie jest związana z żadną z naszych kategorii, nawet kategorią racjonalności. W tym kontekście Khoury cytuje dzieło znanego islamisty francuskiego R. Arnaldez, który podkreśla, że Ibn Hazn posuwa się do stwierdzenia, iż Bóg nie jest związany w ogóle swoim słowem i że nic nie zobowiązuje Go do objawiania nam prawdy. Gdyby była Jego wola, człowiek musiałby uprawiać także bałwochwalstwo”. (Benedykt XVI – wykład w Ratyzbonie /12.09.2006/), s. 3.

Bibliografia

  • Lubac, Henri de: Słowo Boga w historii człowieka: Objawienie Boże. Beata Czarnomska (tłumaczenie). Kraków: Wydawnictwa „M” oraz „Znak”, 1997, s. 116.

Linki zewnętrzne