Obol zmarłych

Charon and Psyche (1883), prerafaelicka interpretacja mitu przez Johna Roddama Spencera Stanhope'a

Obol zmarłych lub obol Charonamoneta stanowiąca formę zapłaty za usługi dla duszy w zaświatach.

Historia

Według mitologii greckiej Charon przewoził dusze zmarłych swą łodzią przez podziemną rzekę Styks do Hadesu. Obrządek pogrzebowy związany z tą wiarą nakazywał żywym wsunięcie zmarłemu do ust lub do ręki obola, lub innego drobnego pieniążka, aby ten miał czym zapłacić za przeprawę przewoźnikowi.

We wczesnym średniowieczu wyposażanie zmarłego w monetę widoczne było na cmentarzach rzędowych u ludów pogańskich, skandynawskich wikingów i Finów. Zwyczaj ten odżywał również na terenach świeżo schrystianizowanych, jak Polska, Czechy, Morawy, Węgry[1]. W Polsce jako najwcześniejsze obole zmarłych spotykane są denary i dirhemy arabskie z przełomu X/XI wieku odnajdywane w grobach zakładanych na osi północ-południe na cmentarzyskach wikingów w Kałdusie i Bodzi[2].

Na podstawie takich elementów kultury, jak obole wkładane zmarłym do ust czy też pochówki w kamiennej obstawie lub sarkofagu, toczą się w nauce przypuszczenia o przynależności etnicznej zmarłego.

Przypisy

  1. Łukasz Miechowicz, Zjawisko obola zmarłych na przykładzie źródeł etnograficznych z obszaru Polski, w: Środowisko pośmiertne człowieka, Funeralia Lednickie. Spotkanie 7, red. W. Dzieduszycki, J. Wrzesiński, 2007, str. 89
  2. Wojciech Dzieduszycki. Kruszce w systemach wartości i wymiany społeczeństwa Polski wczesnośredniowiecznej. Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk, 1995 str. 93

Linki zewnętrzne

  • Znaleziska monet na cmentarzysku Środowisko pośmiertne człowieka, Funeralia Lednickie sp. 9, Michał Dzik, Znaleziska monet na cmentarzyskach w Polsce od XIV do XVIII w, 2007.

Media użyte na tej stronie

Charon and Psyche.jpg
Wysokość: 138,4 cm; Szerokość: 95,2 cm
dimensions QS:P2048,138.4U174728
dimensions QS:P2049,95.2U174728