Obwód Jasło Armii Krajowej

Tablica upamiętniająca rozbicie więzienia przez AK

Obwód Jasło Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej.

Organizator i dowódca Obwodu ZWZ-AK "Jasło", od stycznia 1940 roku do końca akcji "Burza" w 1944 roku:

ppłk Józef Modrzejewski- (ur. 14 lutego 1909) w m. Kuźnice) ps. "Lis" – Kawaler Krzyża Virtuti Militari, dowódca 5 Pułku Strzelców Podhalańskich AK, pierwszy kierownik Rejonu WiN Krosno, a następnie w Okręgu WiN Rzeszów w 1946 r.

Kapelanami Obwodu byli ks. Adam Józefczyk ps. "Królik", wikariusz z Kołaczyc, którego poszukiwało gestapo. Ukrywał się od 28 lipca do 21 sierpnia 1944 r. na plebanii Sieklówka oraz dotychczasowy ojciec duchowy Narodowej Organizacji Wojskowej, która od 1943 weszła w skład AK – ks. Florian Zając – proboszcz w Bączalu Dolnym.

Struktura Obwodu: Obwód "Jasło" składał się z 3 podobwodów, w każdym po 3 placówki (Skołyszyn, Jodłowa, Brzostek, Jasło, Tarnowiec, Kołaczyce, Dębowiec, Osiek Jasielski, Nowy Żmigród).

Wydawał własne gazetki:

  • "Nasz Przegląd",
  • "Biuletyn Radiowy",
  • "Pobudkę".

Miał własny wywiad i kontrwywiad oraz służbę sanitarną.

Przez teren Obwodu przebiegały 2 trasy przerzutowe. Pierwsza o kryptonimie "Korytarz" przez Jasło, Dębowiec, Osiek, Załęże, Nowy Żmigród, góra Kamień koło Krempnej lub Hałbów na Słowację, a druga o krypt. "Jaga" a od 1942 r. "Kora" przez Jasło, Krosno, Wyżną Wolę, Humenne aż do Budapesztu.

Obwód miał 2 pola zrzutowe. Na polu "Jaskółka" (między Bieździadką, Sieklówką i Warzycami) odebrano zrzut na Wielkanoc, a na "Jastrząb" zlokalizowanym między Świerchową, Łajscami i Łężynami latem 1944 r. Sztab Obwodu AK Jasło kwaterował w czasie akcji "Burza" na plebanii Sieklówka

Z AK współpracował działający tu Polski Komitet Opieki, wspierający potrzebujących pomocy, w tym więźniów i wysiedleńców.

Ważniejsze akcje bojowe:

  • 5 sierpnia 1943 – napad na więzienie w Jaśle (Akcja Pensjonat), oceniany wtedy jako największy wyczyn ruchu oporu w Polsce południowej.
  • 5 grudnia 1943 – akcja zdobycia broni dokonana nocą na magazyn "Gamratu". Przeprowadziły ją patrole dywersyjne z Warzyc i Dębowca. Pierwszym dowodził por. Antoni Holik ps. "Gazda", drugim ppor. Antoni Zawadzki ps. "Teresa". Bezpośrednio podlegali oni biorącemu w akcji komendantowi Obwodu kpt. Modrzejewskiemu ps. "Lis". Z Podzamcza w trzech grupach przeprawiono się wpław przez Wisłokę, a stamtąd udało się podejść pod rusznikarnię. Grupy dywersyjne zdobyły wtedy dużą ilość broni i amunicji.

Upamiętnienie

Tradycje inspektoratu kultywuje 3 Podkarpacka Brygada Obrony Terytorialnej[1]

Przypisy

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Kotwica symbol.svg
Autor: Liftarn, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kotwica symbol
Armia Krajowa-tablica.JPG
Autor: Bonio, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tablica na pomniku Armii Krajowej w Jaśle upamiętniająca rozbicie więzienia