Odlewnia Ursus w Lublinie

Odlewnia Żeliwa „Ursus”
Państwo Polska
Województwo lubelskie
Adresul. Metalurgiczna 7
20-952 Lublin
Data założenia1972
Data likwidacji2000
Forma prawnaspółka z ograniczoną odpowiedzialnością
Nr KRS0000032626
Zatrudnienieponad 1200 w ostatnich latach istnienia
Położenie na mapie Lublina
Mapa konturowa Lublina, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Odlewnia Żeliwa „Ursus””
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Odlewnia Żeliwa „Ursus””
Ziemia51°14′26″N 22°38′25″E/51,240556 22,640278

Odlewnia Ursus w Lublinie – jeden z największych zakładów tego typu w Polsce, do lat 90 XX wieku największy w Europie. Zbankrutowała w 1999 roku. Pracowało tam do 10 tys. pracowników. W kilka lat po upadłości została zdemontowana.

Historia

Odlewnia żeliwa została wybudowana w latach 70 XX wieku. Inwestycja PRL rozpoczęła się w 1972 roku, trwała 11 lat, z przeznaczeniem dla całego przemysłu motoryzacyjnego. Na jej realizację zaciągnięto dług w wysokości 75 milionów USD. Należała niegdyś do Fabryki Samochodów Ciężarowych w Lublinie, w późniejszych latach do Zrzeszenia Przemysłu Ciągnikowego – „URSUS”.

Powstała ogromna dwupoziomowa hala wybudowana na powierzchni 12 ha. Poziom zero mierzący 9 metrów wysokości – tu docierały torami kolejowymi wagony ze złomem, a wyjeżdżały z gotowymi odlanymi elementami. Poziom dziewięć, to już 13-metrowej wysokości hala. Obie kondygnacje zostały połączone ze sobą betonową rampą, po której wjeżdżały ciężarówki z materiałami. Osiem pieców o łącznej pojemności prawie 100 ton służyło do wytopu surówki.

Inwestycja nie została w pełni ukończona, uzyskano 40 proc. zakładanej zdolności produkcyjnej. Okres świetności zakładu to koniec lat 80 XX w. To czas największego zatrudnienia około 3 tys. pracowników, a mimo tego zakład osiągnął jedynie 40% zdolności produkcyjnej. Przemiany gospodarcze początku lat 90 XX wieku sprawiły, że lubelskie przedsiębiorstwa państwowe zaczęły borykać się z problemami finansowymi. W 2000 r. odlewnię postawiono w stan likwidacji.

Problemy odlewni

Już w 1991 roku produkcja w fabryce zatrzymywała się kilkukrotnie. Nieopłacone należności z tytułu energii elektrycznej spowodowały przerwy w dostawie prądu dla zakładu. W roku 1998 straty jakie przysparzał zakład sięgały 3,5 miliona PLN miesięcznie. W pierwszym kwartale 1999 roku próbę reanimacji podjęła firma Centrostal, kupując upadające przedsiębiorstwo za 8 milionów złotych. Ulokowano 23 milionów złotych by postawić na nogi borykającą się z problemami finansowymi odlewnię ale nie przyniosło to pozytywnego efektu. We wrześniu 1999 roku wygaszono piece. Trzy miesiące później zaczęto zwalniać zatrudnionych w tym momencie 1100 pracowników. W 2000 roku postawiono zakład w stan likwidacji. Na terenie hali odbywało się pozyskiwanie złomu. W 2008 r. hala została całkowicie rozebrana, pozostał budynek biurowy. Znajduje się tam kilka zdewastowanych budynków (baseny w podziemiach) z możliwością wejścia na dach.

Kradzież kobaltu Co 60

4 listopada 2010 roku Państwowa Agencja Atomistyki poinformowała, że z nieczynnej odlewni żeliwa Ursus zniknęło siedem pojemników a radioaktywnym kobaltem. Poszukiwaniami zajmowała się Policja i Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Zagrożenie było o tyle duże, że w wypadku uszkodzenia lub rozbicia pojemnika mogło dość do skażenia promieniotwórczego. Po dwóch latach śledztwa prokuratura je umorzyła uznając, że pojemniki zostały oddane na złom, a radioaktywna substancja jest niegroźna.

Ruiny odlewni, kwiecień 2013, widok panoramiczny
Ruiny odlewni, kwiecień 2013, widok panoramiczny

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lublin location map.png
Autor: OpenStreetMap contributors, Licencja: ODbL
OpenStreetMap location map of Lublin, Poland:
  • top = 51.298
  • bottom = 51.139
  • left = 22.452
  • right = 22.675
Lublin Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.35 N
  • S: 50.20 N
  • W: 21.52 E
  • E: 24.25 E
Industriegebiet.png
Autor: Sal73x, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sign for industry
Ruiny odlewni "Ursus".jpg
Autor: Tomasz Zugaj, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pozostałość po odlewni żeliwa "Ursus" w Lublinie, przy ul. Metalurgicznej.