Odoaker

Odoaker

Król Italii
Okres	od 476 do 493
Poprzednik	Romulus Augustulus
Następca	Teodoryk Wielki
Dane biograficzne
Data urodzenia	ok. 433
Data śmierci	493
Ojciec	Edicon

Odoaker nazywany także Odowac, łac. Flavius Odovacar, Odovacer albo Fl. Odovac^[1] (ok. 433–493) – wódz germański, prawdopodobnie z plemienia Herulów lub Skirów^[2].

(c) Classical Numismatic Group, Inc. http://www.cngcoins.com, CC-BY-SA-3.0

Solid Odoakra, wybity w dowód uznania zwierzchności Zenona

Początki kariery wojskowej

Odoaker był synem księcia Skirów Edicona. Ojciec Odoakra był zaufanym wodzem i doradcą Attyli^[3]. W młodości został oficerem w świcie tego ostatniego. Później razem z Sasami zajął Andegawum (dzisiejsze Angers)^[3]. Karierę w wojsku rzymskim rozpoczął u boku Rycymera^[3]. Później należał do przybocznych oddziałów cesarskich^[3]. W Cesarstwie zachodniorzymskim doszedł do najwyższych stopni wojskowych – magister militum.

Przejęcie władzy

Zakres geograficzny władzy Odoakra w r. 480.

Stanął na czele spisku wojska i 23 sierpnia 476 został obwołany królem barbarzyńskich oddziałów zbrojnych w Italii. 4 września 476 zdetronizował ostatniego cesarza zachodniorzymskiego Romulusa Augustulusa i wygnał go do dzisiejszego Neapolu (do willi Castellum Lucullanum). W 480 odesłał insygnia cesarskie do Konstantynopola, cesarzowi Zenonowi na znak, że czuje się zależny od władzy cesarzy wschodniorzymskich. W zamian zażądał przyznania mu tytułu patrycjusza. Cesarz Zenon odpowiedział, że Odoaker musi przedłożyć swoje żądania byłemu cesarzowi Juliuszowi Neposowi i przywrócić mu tron cesarstwa zachodniorzymskiego. W liście Zenon zwracał się do Odoakra tytułując go patrycjuszem, tak więc Odoaker uznał, że osiągnął swój cel, czyli podstawę do formalnego sprawowania władzy w Italii jako reprezentant cesarzy wschodniorzymskich. Dla podkreślenia tej sytuacji wybijał na podległym sobie terytorium monety z wizerunkami cesarzy wschodniorzymskich, a nawet przebywającego w Dalmacji cesarza Neposa. Odoaker zachował rzymską armię i administrację. Po śmierci Neposa (480) włączył Dalmację do rządzonego przez siebie państwa. Następnie zdobył Sycylię pokonując Wandalów.

Upadek

Kolejne sukcesy Odoakra w walce z plemionami Rugiów, gdy w 487 podbił zajmowane przez nich Noricum, zaniepokoiły cesarza Zenona, który wykorzystując jako pretekst skargę syna zabitego przez Odoakra króla Rugiów zachęcił króla Ostrogotów Teodoryka do zaatakowania Italii. 28 sierpnia 489^[4] wojska Odoakra przegrały bitwę nad rzeką Isonzo, w wyniku czego Teodoryk opanował północną Italię. Odoaker bronił się jeszcze do marca 493 w dobrze ufortyfikowanej Rawennie. W wyniku zawartego ostatecznie porozumienia obaj wodzowie mieli sprawować władzę wspólnie. Po kilku dniach Odoaker został jednak razem z żoną, bratem Onuflem i synem Telą zamordowany przez swego rywala podczas uroczystej uczty.

Przypisy

Bibliografia

Źródła historyczne

• Paweł Diakon: Historia rzymska. Historia Longobardów. Tłumaczenie i komentarz Ignacy Lewandowski. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1995. ISBN 83-21114520.
• O pochodzeniu i dziejach Gotów. W: Jordanes: Kasjodor i Jordanes. Historia gocka, czyli Scytyjska Europa. Edward Zwolski. Lublin: Wydawnictwo Towarzystwa Naukowego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, 1984.
• Eugipiusz: Żywot św. Seweryna. Reguła. Przełożył i opracował ks. Kazimierz Obrycki. Tyniec-Kraków: Wydawnictwo Benedyktynów, 1996, seria: Źródła monastyczne nr 13. ISBN 83-85433-36-8.
• Przełożyła i opracowała Lidia Winniczuk. Excerpta Valesiana (Anonymus Valesianus). „Meander”, s. 163–172, 327–337, 1962. 

Opracowania

• Józef Andrzej Gierowski: Historia Włoch. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986. ISBN 83-04-01943-4.
• Jerzy Rajman: Encyklopedia średniowiecza. Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2006.
• Jerzy Strzelczyk: Goci – rzeczywistość i legenda. Warszawa: 1984. ISBN 83-06-00654-2.
• Marek Wilczyński: Germanie w służbie zachodniorzymskiej w V w. n.e. Studium historyczno-prosopograficzne. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej, 2001. ISBN 83-7271-059-7.
• Herwig Wolfram: Historia Gotów. Przełożyły Renata Darda-Staab, Irena Dębek, Krystyna Berger. Warszawa-Gdańsk: Dom Wydawniczy Bellona, Wydawnictwo Marabut, 2003, seria: Narody i Cywilizacje.
• Władcy i wodzowie starożytności. Słownik. Pod redakcją Piotra Iwaszkiewicza, Wiesława Łosia, Marka Stępienia. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1998. ISBN 83-02-06971-X.
• Historia powszechna Tom 7 Od upadku cesarstwa rzymskiego do ekspansji islamu. Karol Wielki. Praca zbiorowa. Mediaset Group SA, 2007, s. 42–43. ISBN 978-84-9819-814-0.
• Aleksander Krawczuk: Poczet Cesarzy Rzymskich. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2004, s. 903 s. ISBN 83-207-1748-5.