Oktawia (córka Klaudiusza)

Oktawia
cesarzowa rzymska
Okres	od 54 n.e. do 62 n.e.
Jako żona	Nerona
Poprzedniczka	Agrypina Młodsza
Następczyni	Poppea Sabina
Dane biograficzne
Dynastia	julijsko-klaudyjska
Data urodzenia	marzec 40
Data śmierci	8 czerwca 62
Ojciec	Klaudiusz
Matka	Waleria Messalina
Mąż	Neron

Oktawia, Claudia Octavia (ur. w marcu 40 n.e.; zm. 8 czerwca 62) – córka cesarza Klaudiusza i jego trzeciej żony Messaliny, pierwsza żona następcy Klaudiusza, cesarza Nerona.

Wczesne lata

Urodziła się w Rzymie, jeszcze zanim jej ojciec został cesarzem. W wieku 8 lat przeżyła upadek swojej matki, która za jawną zdradę została skazana na śmierć. Klaudiusz wcześnie zaręczył ją z dalekim krewnym Juniuszem Sylanusem. Jej narzeczony został jednak zmuszony do zerwania zaręczyn i samobójstwa przez macochę Oktawii, ostatnią żonę i jednocześnie bratanicę Klaudiusza – Agrypinę Młodszą. Nowa cesarzowa chciała w ten sposób pozbyć się konkurencji, gdyż Oktawię postanowiła wydać za Nerona – swego syna z poprzedniego małżeństwa. Oktawia poślubiła swego przybranego brata Nerona 8 czerwca 53. Małżeństwo to miało charakter czysto polityczny i Neron nigdy nie interesował się swą młodą małżonką. Jak mawiał: "powinny jej wystarczyć oznaki godności małżonki" (uxoria ornamenta).

Żona cesarza

13 października 54 Klaudiusz został otruty na polecenie Agrypiny i nowym cesarzem ogłoszono jej syna Nerona, Oktawia została więc oficjalnie cesarzową, choć Senat nie przyznał jej tytułu Augusty, który wciąż przysługiwał Agrypinie. Wkrótce Oktawia była świadkiem kolejnego mordu politycznego w swej rodzinie. 11 lutego 55 z rozkazu jej męża otruto jej młodszego brata Brytanika, potencjalnego konkurenta do władzy w Rzymie. Oktawia ukrywała swą nienawiść do męża, choć powszechnie wiedziano, że jej małżeństwo nie jest szczęśliwe, a Neron ma liczne kochanki. Ciężko doświadczona przez los cieszyła się natomiast wielką miłością mieszkańców Rzymu, co wzbudzało zazdrość w ambitnej kochance Nerona – Poppei Sabinie. Przez długi czas Neron nie odważył się jednak zaszkodzić Oktawii – zarówno ze względu na jej popularność jak i na fakt, że jedynie jej osoba legitymizowała jego następstwo po Klaudiuszu i była symbolem ciągłości władzy w dynastii panującej. Dopiero gdy Poppea zaszła z Neronem w ciążę, zdołała przekonać go, by rozwiódł się z Oktawią (styczeń 62) pod pretekstem rzekomego jej cudzołóstwa. "Ten zarzut był tak dalece bezczelny i fałszywy, że w śledztwie wszyscy jak najbardziej stanowczo zaprzeczali." Wówczas cesarz "podstawił na zeznanie swego pedagoga, Aniceta, aby ten zmyślił oskarżenie i wyznał, że podstępnie zmusił ją do stosunku" (Swetoniusz, Neron 35).

Kasjusz Dion (Historia Rzymska 62, 13) podaje, iż prefekt pretorianów Burrus wpierw usiłował odwieść Nerona od rozwodu z Oktawią, w końcu zauważył, że cesarz powinien zwrócić jej chociaż posag. Za to Burrus miał zostać otruty.

Wygnanie i śmierć

Po rozwodzie Oktawia została zesłana na wyspę więzienie – Pandaterię. Neron mógł teraz poślubić Poppeę Sabinę – uczynił to już 12 dni po swoim rozwodzie z Oktawią. Wygnanie Oktawii było bardzo niepopularne – oskarżenie o cudzołóstwo powszechnie uważano za fałszywe, gdyż – jak zauważył zarówno Swetoniusz jak i Tacyt – Oktawia w odróżnieniu od Poppei uchodziła za wzór cnotliwej i bogobojnej Rzymianki. Zamieszki w Rzymie, w czasie których wysuwano żądania odwołania Oktawii z wygnania, przestraszyły Nerona, który zdecydował się, ulegając interwencji Poppei, na wydanie rozkazu uśmiercenia byłej żony. Została uduszona w gorącej kąpieli, a ściętą głowę odesłano na rozkaz Poppei do Rzymu, gdyż ta chciała się upewnić, że stracono odpowiednią kobietę (Tacyt, Dzieje XIV, 64).

Oktawia jest bohaterką tragedii, napisanej rzekomo przez Senekę.

Wywód przodków

Linki zewnętrzne

• Rozwód Nerona i Oktawii, czyli nowa Lukrecja