Olszyny (województwo dolnośląskie)
| Artykuł | 50°40′51″N 16°4′9″E |
|---|---|
| - błąd | 39 m |
| WD | 50°40'59.9"N, 16°4'0.1"E |
| - błąd | 14 m |
| Odległość | 343 m |
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) | 332[1] |
| Strefa numeracyjna | 75 |
| Kod pocztowy | 58-400[2] |
| Tablice rejestracyjne | DKA |
| SIMC | 0189960 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Kamienna Góra _location_map.svg "Mapa lokalizacyjna gminy wiejskiej Kamienna Góra") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kamiennogórskiego  | |
 50°40′51″N 16°04′09″E/50,680833 16,069167 | |
Olszyny (przed 1945 niem. Erlendorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kamiennogórskim, w gminie Kamienna Góra.
Historia
Okres przed przynależnością wsi do cystersów
Pierwsza wzmianka o osadnictwie na ziemi kamiennogórskiej – Dokument praski pochodzi z 1086 roku i wymienia po łacinie plemię Pobarane (Bobrzanie)[3]. Z tego okresu zachowało się 10 grodzisk, m.in. w pobliskiej Lubawce[4]. W 1242 roku księżna Anna Przemyślidka nadaje las Grissobor benedyktynom, przybyłym z Opatowic[5]. Wsie, które teraz tworzą Olszyny, powstały najprawdopodobniej w okresie przynależności ziemi kamiennogórskiej do benedyktynów[6]. Benedyktyni w 1289 roku sprzedali swoje włości księciu Bolkowi I Surowemu, wtedy po raz pierwszy została wzmiankowana miejscowość Caczbach (północna wieś[7])[8].
Okres przynależności wsi do cystersów
3 lata później, w 1292 roku książę Bolko I Surowy sprzedaje ziemie odkupione od benedyktynów cystersom, przybyłym z Henrykowa[9]. W 1343 roku wieś obiął nadany klasztorowi krzeszowskiemu przez księcia Bolka I Surowego przywilej górniczy, jednak nie ma żadnych wzmianek o prowadzeniu tu jakichkolwiek prac górniczych[6]. Przed 1400 rokiem w Kratzbach istniało wolne sołectwo należące do klasztoru, z którego było 16 srebrnych groszy czynszu, a w Leutmannsdorf drugie, z którego pobierano 10 groszy i 4 denary[6]. Prawdopodobnie w 1427 roku wsie zostały doszczętnie zniszczone przez husytów, którzy pustoszyli dobra klasztorne[6]. Ucierpiały również w 1268 roku, podczas walk pomiędzy wojskami króla Czech Jerzego z Podiebradów, a króla Węgier Macieja Korwina o tron czeski. Podobnie było podczas wojny trzydziestoletniej, gdy wojska protestanckie pustoszyły dobra klasztorne[6]. Do historii wtedy niechlubnie przeszedł Kratzbach, ponieważ na jego granicy z Chełmskiem Śląskim 29 grudnia 1620 roku okoliczni chłopi z powodów religijnych zastrzelili opata krzeszowskiego Marcina Clavaei[10][6]. Obie wsie zaczęły się lepiej rozwijać dopiero w II połowie XVII wieku. W I połowie XVIII wieku były one już sporymi osadami[6]. W Leutmannsdorf od dawna istniał folwark należący do krzeszowskich cystersów, mieli oni również w okolicy aż 10 stawów rybnych. Wsie jednak rozwijały się głównie dzięki tkactwu chałupniczemu, którym zajmowała się większość mieszkańców[6]. W 1765 roku wartość Kratzbach wynosiła 1394 talary, zaś mieszkało w nim 26 kmieci oraz 33 chałupników, a wartość Leutmannsdorf wynosiła 2777 talarów i mieszkało w nim 21 kmieci oraz 41 chałupników. W obydwu wsiach mieszkało po 7 rzemieślników[6]. Wsie rozwijały się jednak odmiennymi drogami. Kratzbach przekształcił się z czasem w rodzaj przedmieścia Chełmska Śląskiego, zaś Leutmannsdorf pozostawał wsią rolniczą, bardziej związaną z Jawiszowem[6].
Lata międzywojenne
Olszyny powstały z połączenia dwóch gmin Kratzbach i Leuthmannsdorf w 1929 r. Nową gminę nazwano Erlendorf[11] a po 1945 r. administracja polska wprowadziła nazwę Olszyny (niem. Erle = Olsza).
Położenie
Leży w Kotlinie Kamiennogórskiej (Kotlinie Krzeszowskiej). Przez miejscowość przepływa rzeka Zadrna, dopływ Bobru.
Podział administracyjny
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa jeleniogórskiego.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 871 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Dokument praski, 1086.
- ↑ Lubawka monografia historyczna miasta, Elżbieta Deptuła i inni, Urząd Miasta i Gminy w Lubawce, 1991.
- ↑ Dokument fundacyjny lasu Grissobor dla benedyktynów, Wrocław, 8 maja 1242 (łac.).
- ↑ a b c d e f g h i j Staffa Marek, Mazurski Krzysztof Radosław, Czerwiński Janusz, Pisarski Grzegorz, Potocki Jacek: Słownik geografii turystycznej Sudetów. T. 8: Kotlina Kamiennogórska, Wzgórza Bramy Lubawskiej, Zawory. Wrocław: Wydawnictwo I-Bis, 1997, s. 264-267. ISBN 83-85773-23-1. (pol.).
- ↑ Topographische Karte 1:25 000 (Meßtischblatt) Schömberg 5362 (3131), Reichsamt für Landesaufnahme, 1886.
- ↑ Dokument zakupu włości benedyktynów z Grizow, Jelenia Góra 1289 (łac.).
- ↑ Dokument fundacyjny Krzeszowa dla cystersów, Krzeszów 1292 (łac.).
- ↑ Dorota Kudera, Krzeszów, Piechowice: Wydawnictwo Leumann-Polska, 1997, ISBN 83-85716-07-06 (pol.).
- ↑ Zob. territorial.de
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
- N: 51.9134 N
- S: 49.9809 N
- W: 14.7603 E
- E: 17.9091 E
Flaga województwa dolnośląskiego
Herb gminy Kamiennej Góry
Autor: Finono, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa lokalizacyjna gminy wiejskiej Kamienna Góra