Orłów Murowany

Artykuł

50°54′15″N 23°13′17″E

- błąd

39 m

WD

50°55'N, 23°15'E

- błąd

2315 m

Odległość

2578 m

Orłów Murowany
wieś
Ilustracja
Dwór w Orłowie
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

krasnostawski

Gmina

Izbica

Wysokość

191 m n.p.m.

Liczba ludności (2022)

140[1]

Strefa numeracyjna

84

Kod pocztowy

22-376[2]

Tablice rejestracyjne

LKS

SIMC

0889798

Położenie na mapie gminy Izbica
Mapa konturowa gminy Izbica, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Orłów Murowany”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Orłów Murowany”
Położenie na mapie powiatu krasnostawskiego
Mapa konturowa powiatu krasnostawskiego, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Orłów Murowany”
Ziemia50°54′15″N 23°13′17″E/50,904167 23,221389

Orłów Murowanywieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, w gminie Izbica[3][4].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Izbica[5].

Historia

Po raz pierwszy wieś Orłów wzmiankowano w roku 1396[6]. W 1419 r. wieś została nadana przez króla Władysława Jagiełłę Trojanowi Szyrokiemu z Grąbca i Kisielewa w ziemi płockiej, w nagrodę jego zasług w wojnie z Krzyżakami. W r. 1440 wieś stanowiła własność Piotra Trojana (Trojanowskiego) z Orłowa, wojskiego chełmskiego. W XVI stuleciu nadal do Trojanowskich: w 1537 do Andrzeja stolnika chełmskiego, w 1564 roku do Andrzeja i Hieronima Trojanów herbu Junosza, a w 1597 do Jana i Jakuba. W 1578 liczyła 11,5 łana (193, 2 ha) gruntów uprawnych. W następnych wiekach wieś często zmieniała swych właścicieli: w początkach XVII wieku należała do Andrzeja Średzińskiego, a do roku 1649 jej właścicielem był Oktawian Samborzecki. Później należała do Zamoyskich linii chełmskiej, w końcu XVII w. do Sarbiewskich, od 1725 Jordanów, zaś od 1793 do hrabiów Kickich. Ci ostatni w roku 1878 zapisali swe dobra Towarzystwu Osad Rolnych[6].

W świetle spisu ludnościowego z 1827 r. Orłów Murowany liczył 15 domów i 102 mieszkańców, natomiast Orłów Drewniany – 34 domy i 289 mieszkańców, w tym 22 Żydów[7].

Spis z r. 1921 wykazywał natomiast 71 domów z 421 mieszkańcami (w tym 11 Żydów) w Orłowie Drewnianym oraz 39 domów z 262 mieszkańcami (w tym 3 Ukraińców) w Orłowie Murowanym.

W kwietniu 1944 r. oddział BCh “Huragana” dokonał udanej zasadzki pod Orłowem na grupę żandarmerii niemieckiej i policjantów granatowych[6].

Zabytki

  • Zamek Trojanów z 2 połowy XV wieku (w ruinie)[8]. Obecnie zachowały się jedynie fragmenty murów bastionów, kazamat wały ziemne oraz fosa. Zamek był przebudowany przypuszczalnie w XVI i XVII wieku. Zamieszkiwany był jeszcze w XVIII wieku przez rodzinę Kowalkowskich, ale w XIX wieku został opuszczony i popadł w ruinę[9][10]. Część północna dawnego zamku (mieszcząca „przygródek” z bramą) o wymiarach około 40x50 m jest otoczona wałami o konstrukcji ziemno-kamiennej. W ścianie północnej w narożnikach znajdują się pozostałości bastionów ziemno-kamiennych o pierwotnym prostokątnym narysie. Część południowa oddzielona od północnej fosą, ma zarys zbliżony do kwadratu o bokach około 40 m. W ścianie północnej widoczne są pozostałości muru z cegieł. Natomiast w stromej ścianie południowej zachowały się dwa narożne bastiony o narysie prostokątnym, w konstrukcji ceglano-kamiennej. Bastion pd.-zach. ma od strony zachodniej małe okienko wyprowadzone z małej wewnętrznej kazamaty[11].
  • Pałac Kickich - w 1842 roku Kajetan Kicki rozpoczął budowę założenia pałacowego według projektu Henryka Marconiego. Pałac został przebudowany w 1882 r.[12] Od 1945 służy jako szkoła. Przy pałacu 2 oficyny i park pałacowy.
  • Kościół neoromański z lat 1923-1929
  • w początkach XX w. stała tu drewniana cerkiew pounicka o niewiadomym czasie powstania

Przypisy

  1. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych, Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 887 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  4. Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-11-18]. 
  5. Wykaz sołtysów. Urząd Gminy Izbica. [dostęp 2018-07-17].
  6. a b c Bondyra 1993 ↓, s. według indeksu.
  7. Orłów Drewniany, Murowany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 589.Str. 589-590.
  8. Orłów Murowany 🏰 Bastionowy zamek szlachecki |Polskie zamki i dwory obronne, zamkomania.pl [dostęp 2020-11-04].
  9. L. Kajzer, S. Kołodziejski, J. Salm, Orłów Murowany, woj. lubelskie, [w:] Leksykon zamków w Polsce, Warszawa 2001, s. 358-359
  10. T. Dzieńkowski, Orłów Murowany Kolonia, gm. Izbica, woj. lubelskie Dokumentacja z nadzorów archeologicznych przeprowadzonych w sezonie 2011, Chełm 2011, mps w archiwum WUOZ Lublin Delegatura Chełm
  11. Stanisław Gołub, "Zamek w Orłowie Murowanym Kolonii – wyniki badań archeologicznych" [w:] Zamki Lubelszczyzny w źródłach archeologicznych, Lublin 2015
  12. Roman Aftanazy, Orłów Murowany, [w:] Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, tom 6, s. 332-334

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Lublin Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lublin Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 52.35 N
  • S: 50.20 N
  • W: 21.52 E
  • E: 24.25 E
Dwór w Orłowie Murowanym.JPG
Autor: Shleiderbmx, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pałac w Orłowie Murowanym
Izbica (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
POL Izbica COA.svg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to WarX (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5

Author

  • real name: Artur Jan Fijałkowski
  • pl.wiki: WarX
  • commons: WarX
  • mail: [1]
  • jabber: WarX@jabber.org
  • irc: [2]