Order Odrodzenia Polski

Order Odrodzenia Polski
Polonia Restituta
Awers
Awers insygniów Krzyża Wielkiego
Orderu Odrodzenia Polski
Awers
Awers insygniów Krzyża Komandorskiego
z Gwiazdą OOP
Awers
Awers insygniów Krzyża Komandorskiego OOP
(wzór II RP)
Rewers
Rewers insygniów Krzyża Komandorskiego OOP
(wzór II RP)
Gwiazda
Gwiazda (wzór II RP)
Baretka
Baretka Krzyża Wielkiego OOP
Baretka
Baretka Krzyża Kawalerskiego OOP
Ustanowiono

4 lutego 1921

Dewiza

POLONIA RESTITUTA
(Polska Odrodzona)

Powyżej

Order Virtuti Militari

Poniżej

Order Krzyża Wojskowego

Order Odrodzenia Polski, Polonia Restituta (PR) – drugie pod względem starszeństwa polskie państwowe odznaczenie cywilne (po Orderze Orła Białego), nadawane za wybitne osiągnięcia na polu oświaty, nauki, sportu, kultury, sztuki, gospodarki, obronności kraju, działalności społecznej, służby państwowej oraz rozwijania dobrych stosunków z innymi krajami. Ustanowione przez Sejm Rzeczypospolitej ustawą z dnia 4 lutego 1921 jako najwyższe odznaczenie państwowe po Orderze Orła Białego[1]. Na straży honoru Orderu stoi Kapituła Orderu. Dekretem Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego z dnia 20 grudnia 1921 został ustanowiony Statut Orderu „Odrodzenia Polski”[2]. Rozporządzeniem z 23 kwietnia 1923 Prezydent Stanisław Wojciechowski ustanowił nowy Statut Orderu „Odrodzenia Polski”. 2 maja 1923 rozporządzenie zostało opublikowane w Monitorze Polskim nr 100, a dekret z 1921 utracił moc obowiązującą[3].

Noszony na czerwonej wstędze z białymi pasami po bokach, przez prawe ramię (w I klasie), na szyi (w II i III klasie) lub na lewej stronie piersi (IV i V klasa).

W polskim systemie orderowo-odznaczeniowym Order Odrodzenia Polski występuje po Orderze Orła Białego oraz Orderze Wojennym Virtuti Militari, a przed Orderem Krzyża Wojskowego, Orderem Krzyża Niepodległości i Orderem Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

Klasy

Order dzieli się na 5 klas.

KlasyBaretkaInsygnia
IKrzyż Wielki*
POL Polonia Restituta Wielki BAR.svg
Order Odrodzenia Polski - Krzyż Wielki.svg
IIKrzyż Komandorski

z Gwiazdą

POL Polonia Restituta Komandorski ZG BAR.svg
Order Odrodzenia Polski - Krzyż Komandorski z Gwiazdą.svg
IIIKrzyż Komandorski
POL Polonia Restituta Komandorski BAR.svg
Order Odrodzenia Polski - Krzyż Komandorski.svg
IVKrzyż Oficerski
POL Polonia Restituta Oficerski BAR.svg
Order Odrodzenia Polski - Krzyż Oficerski.svg
VKrzyż Kawalerski
POL Polonia Restituta Kawalerski BAR.svg
Order Odrodzenia Polski - Krzyż Kawalerski.svg

(*) do 1960 roku w kraju i do 1990 na uchodźstwie: Wielka Wstęga

W II Rzeczypospolitej

W pracach ustawodawczych Komisji Konstytucyjnej Sejmu RP, nazwa tego orderu miała brzmieć „Bene Merenti” (Dobrze Zasłużonym), ale ostatecznie przyjęto nazwę „Polonia Restituta” (Polska Odrodzona)[4].

Na mocy ustawy z dnia 4 lutego 1921 roku o ustanowieniu orderu „Odrodzenia Polski” miał on cztery klasy. Nowy podział, na pięć klas wraz z tytułami przysługującymi kawalerom, wprowadzony został rok później[5].

Zgodnie z tą ustawą, kawalerom Orderu Odrodzenia Polski przysługiwały tytuły:

  • pierwszej klasy: Kawalera wielkiej wstęgi orderu „Odrodzenia Polski”;
  • drugiej klasy: Kawalera Krzyża Komandorskiego z gwiazdą orderu „Odrodzenia Polski”;
  • trzeciej klasy: Kawalera Krzyża Komandorskiego orderu „Odrodzenia Polski”;
  • czwartej klasy: Kawalera Krzyża Oficerskiego orderu „Odrodzenia Polski”;
  • piątej klasy: Kawalera orderu „Odrodzenia Polski”.

Wymiar krzyża wynosił: w klasie I – 69 mm, w klasach II i III – 58 mm, w klasie IV – 50 mm i w klasie V – 41 mm. Ustawa nie podawała wymiarów krzyża I klasy, podając jedynie, że zamieszczony wzór jest „wielkości naturalnej”. Pozostałe klasy miały być wykonane według tego samego wzoru, ale proporcjonalnie mniejsze, z długością krzyża pomiędzy końcami przeciwległych ramion jak podano wyżej.

W okresie II Rzeczypospolitej Order Odrodzenia Polski był zwykle nadawany w dwóch terminach świąt państwowych: 3 maja i 11 listopada[6].

Na uchodźstwie

Do 1990 w wersji przedwojennej także nadawane przez rząd Rzeczypospolitej Polskiej na uchodźstwie.

W Polsce Ludowej

W 1944 dekretem PKWN z dnia 22 grudnia[7] order ten został włączony do systemu odznaczeń nowego, socjalistycznego państwa (Polski Ludowej). Zachowano jego kształt i barwy, pozbawiając jednak godło korony, a na rewersie krzyża zmieniono rok na „1944”.

Ustawą z 1960[8] order został drugim w hierarchii odznaczeń odznaczeniem państwowym (po Orderze Budowniczych Polski Ludowej). Ustawa ta zmieniła nazwę pierwszej klasy na Krzyż Wielki orderu Odrodzenia Polski (wcześniej była to Wielka wstęga orderu Odrodzenia Polski). Pozostałe klasy pozostały niezmienione. Nowy opis odznaki orderu zawierała uchwała Rady Państwa z 29 lutego 1960[9]. Ta sama uchwała ustanawiała nowe starszeństwo dla orderu.

W latach 1982–1992, zgodnie z zapisami ustawy Karta Nauczyciela, nauczycielom nadawany był Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, ale wyłącznie z tytułu trzydziestoletniej szczególnie wyróżniającej pracy pedagogicznej[10]. Z tego tytułu nadano go 63 416 osobom[11]. Podobne przepisy obowiązywały w okresie PRL również dla innych grup zawodowych (górników, hutników, stoczniowców, portowców)[12], określając lata nieprzerwanej i wyróżniającej się pracy oraz klasę orderu lub odznaczenia (przykładowo górnicy otrzymywali już po 20 latach pracy Order Sztandaru Pracy II klasy – wyższy od Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski w systemie orderowo-odznaczeniowym PRL).

Do 1987 przyznano[13]:

  • I klasy – 190 szt.
  • II klasy – 1031 szt.
  • III klasy – 9757 szt.
  • IV klasy – 36 602 szt.
  • V klasy – 567 005 szt.

Łącznie w latach 1944–1992 (do końca obowiązywania ustawy z okresu PRL) przyznano 681 949 Orderów Odrodzenia Polski[14].

W III Rzeczypospolitej

Współczesny wygląd Orderu Odrodzenia Polski ustalony został rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 10 listopada 1992 r. w sprawie opisu, materiału, wymiarów wzorów rysunkowych oraz sposobu i okoliczności noszenia odznak orderów i odznaczeń[15]: „Odznaką Orderu Odrodzenia Polski jest krzyż równoramienny, złocony, zakończony na rogach ramion kulkami. W środku krzyża, na okrągłej, czerwonej, emaliowanej tarczy, umieszczony jest biało emaliowany orzeł według wzoru określonego w ustawie z dnia 1 sierpnia 1919 r. o godłach i barwach Rzeczypospolitej Polskiej. Kontury, korona, dziób i szpony orła są złocone. Na otoku, pokrytym szafirową emalią, umieszczony jest złocony napis „POLONIA RESTITUTA”. Na odwrotnej stronie ramiona krzyża są złocone, z obramowaniem. W środku krzyża, na okrągłej, czerwono emaliowanej tarczy, w ornamentowanym obramowaniu, umieszczona jest złocona data „1918”. Wymiar krzyża wynosi: w klasie I – 68 mm, w klasach II i III – 60 mm, w klasie IV – 55 mm i w klasie V – 44 mm.

W klasie I Orderu krzyż zawieszony jest na czerwonej, wielkiej wstędze szerokości 100 mm z białymi paskami po bokach, szerokości 5 mm. W klasach II i III krzyże zawieszone są na czerwonej wstędze, szerokości 45 mm z białymi paskami po bokach, szerokości 3 mm. W klasie IV krzyż zawieszony jest na czerwonej wstążce, szerokości 36 mm z białymi paskami, szerokości 2 mm z umieszczoną pośrodku wstążki rozetką, o średnicy 30 mm upiętą z tejże wstążki. W klasie V krzyż zawieszony jest na takiej samej wstążce, bez rozetki.

W klasach I i II odznaką Orderu jest ponadto gwiazda orderowa srebrzona, o średnicy 75 mm z ośmiu pęków promieni. W środku gwiazdy, na okrągłej, biało emaliowanej tarczy, umieszczony jest złocony monogram „RP”, na otoku pokrytym szafirową emalią złocony napis „POLONIA RESTITUTA”.

Współczesną wersję odznaczenia opracował rzeźbiarz i medalier Edward Gorol.

Wielcy Mistrzowie Orderu

EpokaWielki Mistrz OrderuLata nadań
Coat of arms of Poland2 1919-1927.svgII RzeczpospolitaJózef Piłsudski (-1930).jpgNaczelnik PaństwaJózef Piłsudski1921-1922
Coat of arms of Poland2 1919-1927.svgII RzeczpospolitaGabriel Narutowicz colorized.pngPrezydent Rzeczypospolitej PolskiejGabriel Narutowicz1922
Coat of arms of Poland2 1919-1927.svgII RzeczpospolitaStanisław Wojciechowski Colorized.pngPrezydent Rzeczypospolitej PolskiejStanisław Wojciechowski1922-1926
Godło II Rzeczypospolitej.pngII RzeczpospolitaIgnacy Moscicki Colorized.pngPrezydent Rzeczypospolitej PolskiejIgnacy Mościcki1926-1939
Godło II Rzeczypospolitej.pngWładze RP na obczyźnieRaczkiewicz W.jpgPrezydent Rzeczypospolitej PolskiejWładysław Raczkiewicz1939-1946
Godło II Rzeczypospolitej.pngWładze RP na obczyźnie
Bundesarchiv Bild 102-11032, August Zaleski.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 102-11032 / CC-BY-SA 3.0
Prezydent Rzeczypospolitej PolskiejAugust Zaleski1947-1972
Godło II Rzeczypospolitej.pngWładze RP na obczyźnieStanislaw Ostrowski.gifPrezydent Rzeczypospolitej PolskiejStanisław Ostrowski1972-1979
Godło II Rzeczypospolitej.pngWładze RP na obczyźnieEdward Bernard Raczynski 1932.jpgPrezydent Rzeczypospolitej PolskiejEdward Raczyński1979-1986
Godło II Rzeczypospolitej.pngWładze RP na obczyźnieKazimierz Sabbat.jpgPrezydent Rzeczypospolitej PolskiejKazimierz Sabbat1986-1989
Godło II Rzeczypospolitej.pngWładze RP na obczyźnieRyszard Kaczorowski 2008.JPGPrezydent Rzeczypospolitej PolskiejRyszard Kaczorowski1989-1990
Godlo Polski oficjalne male.pngIII RzeczpospolitaLech Wałęsa (1991) (cropped).JPGPrezydent Rzeczypospolitej PolskiejLech Wałęsa1990-1995
Godlo Polski oficjalne male.pngIII RzeczpospolitaAleksander kwasniewski konferencja (cropped).jpgPrezydent Rzeczypospolitej PolskiejAleksander Kwaśniewski1995-2005
Godlo Polski oficjalne male.pngIII RzeczpospolitaLech Kaczyński.jpgPrezydent Rzeczypospolitej PolskiejLech Kaczyński2005-2010
Godlo Polski oficjalne male.pngIII RzeczpospolitaBronisław Komorowski official cropped.jpgPrezydent Rzeczypospolitej PolskiejBronisław Komorowski2010-2015
Godlo Polski oficjalne male.pngIII RzeczpospolitaAndrzej Duda podczas Narodowego Święta Niepodległości 2019.jpgPrezydent Rzeczypospolitej PolskiejAndrzej Dudaod 2015

Kapituła Orderu Odrodzenia Polski

Na straży honoru Orderu stoi Kapituła Orderu. Pierwsza Kapituła Orderu Odrodzenia Polski została powołana 2 sierpnia 1921[16] w składzie: Jan Karol Kochanowski (Kanclerz Kapituły), Kajetan Olszewski (Sekretarz Kapituły), Bernard Chrzanowski (Skarbnik Kapituły), Jan Dąbski, Władysław Raczkiewicz, Michał Siedlecki, Włodzimierz Tetmajer i Leon Wyczółkowski (członkowie)[17]. 5 września 1936 prezydent Ignacy Mościcki powołał na trzyletnią kadencję nowy skład Kapituły, której kanclerzem został gen. dyw. Kazimierz Sosnkowski[18].

Obecnie Kapituła OOP składa się z Wielkiego Mistrza Orderu i ośmiu członków Kapituły, powoływanych przez Wielkiego Mistrza na pięć lat. Zgodnie z ustawą o orderach i odznaczeniach, Prezydent RP z urzędu staje się Kawalerem Orderu Odrodzenia Polski klasy I i przewodniczy Kapitule jako Wielki Mistrz Orderu.

Starszeństwo

Starszeństwo, czyli kolejność noszenia orderów i odznaczeń regulowana jest ustawami prawa. Więcej o tym można przeczytać w artykule o polskim systemie orderowo-odznaczeniowym. Order Odrodzenia Polski w każdej z epok zajmował jedno z najwyższych miejsc. Poniżej znajduje się szczegółowy opis każdej z klas orderu i jej miejsca w hierarchii odznaczeń państwowych.

StarszeństwoOkres II RP
(1918–1939)
Okres Polski Ludowej
(1946–1990)
Okres III RP
(po 1990 r.)
I klasa
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
powyżej

poniżej
Order Virtuti Militari V klasy
7 miejsce
Order Odrodzenia Polski II klasy
Order Budowniczych Polski Ludowej
2 miejsce
Order Virtuti Militari I klasy
Order Virtuti Militari V klasy
7 miejsce
Order Odrodzenia Polski II klasy
II klasa
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
powyżej

poniżej
Order Odrodzenia Polski I klasy
8 miejsce
Order Odrodzenia Polski III klasy
Order Sztandaru Pracy I klasy
6 miejsce
Order Virtuti Militari II klasy
Order Odrodzenia Polski I klasy
8 miejsce
Order Odrodzenia Polski III klasy
III klasa
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
powyżej

poniżej
Order Odrodzenia Polski II klasy
9 miejsce
Krzyż Niepodległości
Order Sztandaru Pracy II klasy
10 miejsce
Order Krzyża Grunwaldu III klasy
Order Odrodzenia Polski II klasy
9 miejsce
Order Odrodzenia Polski IV klasy
IV klasa
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
powyżej

poniżej
Krzyż Niepodległości
11 miejsce
Order Odrodzenia Polski V klasy
Order Virtuti Militari III klasy
13 miejsce
Order Virtuti Militari IV klasy
Order Odrodzenia Polski III klasy
10 miejsce
Order Odrodzenia Polski V klasy
V klasa
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
powyżej

poniżej
Order Odrodzenia Polski IV klasy
12 miejsce
Krzyż Walecznych
Order Virtuti Militari IV klasy
15 miejsce
Order Virtuti Militari V klasy
Order Odrodzenia Polski IV klasy
11 miejsce
Order Krzyża Wojskowego I klasy

Statystyki

III Rzeczpospolita (od 1990)

Zbiorcze zestawienie nadań Orderów Odrodzenia Polski od 1990 z podaniem liczby oraz procentowego udziału nadań poszczególnych klas Orderu w danym okresie:

PrezydentKrzyż Wielki
(I klasa)
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Komandorski z Gwiazdą
(II klasa)
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Komandorski
(III klasa)
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Oficerski
(IV klasa)
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Kawalerski
(V klasa)
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Razem
Lech Wałęsa21 0,13%88 0,53%314 1,90%1132 6,83%15021 90,61%16576
Aleksander Kwaśniewski
(I kadencja)
44 0,54%207 2,53%723 8,83%2169 26,50%5041 61,60%8184
Aleksander Kwaśniewski
(II kadencja)
29 0,27%146 1,34%739 6,78%2750 25,23%7234 66,38%10898
Lech Kaczyński64 1,06%169 2,8%866 14,34%1871 30,99%3068 50,81%6038
Bronisław Komorowski*46 0,77%106 1,78%459 7,70%1436 24,11%3910 65,64%5957
Andrzej Duda
(I kadencja)
35 0,66%46 2,03%394 17,37%532 23,46%1281 56,48%2268
Razem239 0,44%
(+5)**
762 1,53%3 495 7,00%9 890 19,81%35 555 71,22%49 921
(+5)**

(*) – obejmuje również nadania dokonane przez Bronisława Komorowskiego, gdy jako marszałek Sejmu pełnił obowiązki prezydenta
(**) – Krzyże Wielkie Orderu Odrodzenia Polski, które z urzędu otrzymują prezydenci RP

Andrzej Duda – I kadencja (2015–2020)

Prezydentura Andrzeja Dudy – I kadencja[19]:

RokI klasa
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
II klasa
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
III klasa
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
IV klasa
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
V klasa
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Razem
20155911303691
2016518174146358701
2017316110224572925
20182399132315551
20198

Bronisław Komorowski (2010–2015)

Prezydentura Bronisława Komorowskiego[20]:

RokI klasa
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
II klasa
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
III klasa
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
IV klasa
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
V klasa
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Razem
20105857134405609
2011114314953212672002
2012314752736851050
20134772164537784
201471045184570816
20155631106389537
Razem3588429139338535798

Marszałek Bronisław Komorowski w czasie, gdy pełnił obowiązki Prezydenta (kwiecień–lipiec 2010)[21]:

IV–VII
2010 r.
I klasa
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
II klasa
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
III klasa
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
IV klasa
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
V klasa
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Razem
Razem1118304357159

Lech Kaczyński (2005–2010)

Prezydentura Lecha Kaczyńskiego[22]:

RokI klasa
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
II klasa
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
III klasa
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
IV klasa
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
V klasa
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Razem
20061741161309279807
200713431684437571424
200810301664157801401
2009195127960411052058
20105492[23]100147348
Razem64[24]169866187130686038

Aleksander Kwaśniewski – II kadencja (2001–2005)

Prezydentura Aleksandra Kwaśniewskiego – II kadencja[25]:

RokI klasa
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
II klasa
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
III klasa
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
IV klasa
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
V klasa
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Razem
200163617561115242352
200253614252514292137
20036229942812051760
200422313748513111958
2005102918670117652691
Razem29[26]1467392750723410898

Aleksander Kwaśniewski – I kadencja (1996–2000)

Prezydentura Aleksandra Kwaśniewskiego – I kadencja[27]:

RokI klasa
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
II klasa
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
III klasa
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
IV klasa
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
V klasa
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Razem
199661559146378604
199710441053448981401
1998155715436910161611
199944720158811431983
200094420472216062585
Razem44[26]207723216950418184

Lech Wałęsa (1990–1995)

Prezydentura Lecha Wałęsy[27]:

RokI klasa
Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski
II klasa
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski
III klasa
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
IV klasa
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
V klasa
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Razem
1990168348187559326
1991474711534723645
19923115220316051874
19936183287392535
199441737119292469
199542963127505728
Razem22[26]8831411321502116577

Odznaczeni

Odznaczeni Orderem Odrodzenia Polski I Klasy

Odznaczeni w latach 1921–1939

Układ chronologiczny, układ alfabetyczny zob. Kategoria:Odznaczeni Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)

bez ustalonej daty

Odznaczeni w latach 1939–1990 przez władze RP na uchodźstwie

Układ chronologiczny, układ alfabetyczny zob. Kategoria:Odznaczeni Wielką Wstęgą Orderu Odrodzenia Polski (władze RP na uchodźstwie).

bez ustalonej daty

Odznaczeni w latach 1944–1989 przez władze Polski Ludowej

Układ chronologiczny, układ alfabetyczny zob. Kategoria:Odznaczeni Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (Polska Ludowa).

Polacy[13]
Obcokrajowcy[13]
Instytucje i miejscowości[117]

Bez ustalonej daty

Odznaczeni po 1990 r. (lista pełna)

Zobacz też

Przypisy

  1. Ustawa z dnia 4 lutego 1921 r. o ustanowieniu orderu „Odrodzenia Polski” (Dz.U. z 1921 r. nr 24, poz. 137).
  2. Dekret Naczelnika Państwa w przedmiocie ustanowienia statutu – M.P. z 1921 r. nr 298, poz. 353, monitorpolski.gov.pl [dostęp 2019-12-07].
  3. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej w przedmiocie ustanowienia statutu – M.P. z 1923 r. nr 100, poz. 110, monitorpolski.gov.pl [dostęp 2019-12-07].
  4. Ze spraw polskich. Sejm Walny. „Gazeta Lwowska”, s. 5, nr 28 z 5 lutego 1921. 
  5. Ustawą z dnia 28 kwietnia 1922 r. w przedmiocie zmian w ustawie z dnia 4 lutego 1921 r. o ustanowieniu orderu „Odrodzenia Polski” (Dz.U. z 1922 r. nr 31, poz. 255).
  6. Kronika polityczna. Odznaczenia. „Kurier Warszawski”. Nr 116, s. 9, 29 kwietnia 1929. 
  7. Dz.U. z 1944 r. nr 17, poz. 91.
  8. Ustawa z dnia 17 lutego 1960 r. o orderach i odznaczeniach (Dz.U. z 1960 r. nr 10, poz. 66).
  9. M.P. z 1960 r. nr 25, poz. 120.
  10. Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. z 1982 r. nr 3, poz. 19).
  11. Juliusz Ćwieluch: Medalomania. Raport: Medale i ordery. Kto daje, komu i za co. polityka.pl, 20 listopada 2010. [dostęp 2012-05-04].
  12. Uchwała Rady Państwa z dnia 1 lipca 1960 r. w sprawie nadawania orderów i odznaczeń za nieprzerwaną i wyróżniającą się pracę w górnictwie, hutnictwie i w stoczniach oraz późniejsze przepisy w tym zakresie (M.P. z 1960 r. nr 55, poz. 261).
  13. a b c Wojciech Stela: Polskie ordery i odznaczenia (Vol. I). Warszawa: 2008, s. 20, 47–49.
  14. Juliusz Ćwieluch: Medalomania. Raport: Medale i ordery. Kto daje, komu i za co. polityka.pl, 20 listopada 2010. [dostęp 2012-05-04].
  15. Dz.U. z 1992 r. nr 90, poz. 452.
  16. Trzechlecie 1926 ↓, s. 3.
  17. Trzechlecie 1926 ↓, s. 11.
  18. Nowa Kapituła Orderu „Odrodzenia Polski”. „Gazeta Lwowska”, s. 1, nr 221 z 26 września 1936. 
  19. Statystyki Odznaczeń. prezydent.pl. [dostęp 2019-02-10].
  20. Kancelaria Prezydenta RP: Statystyki odznaczeń. [dostęp 14/10/2015].zły zapis daty dostępu
  21. Kancelaria Prezydenta RP: Statystyka odznaczeń nadanych przez Marszałka Sejmu. [dostęp 2013-03-16].
  22. Kancelaria Prezydenta RP: Archiwalne statystyki odznaczeń. [dostęp 2010-11-06].
  23. M.P. z 2010 r. nr 31, poz. 423 Ta nieproporcjonalnie większa niż w innych okresach liczba nadań Krzyża Komandorskiego wynika z uhonorowania postanowieniem z dnia 25 stycznia 2010 r. aż 72 osób, w tym 57 pośmiertnie, za bohaterską postawę i niezwykłą odwagę wykazaną w ratowaniu życia Żydom podczas II wojny światowej, za wybitne zasługi w obronie godności człowieczeństwa i praw ludzkich.
  24. Kancelaria Prezydenta RP: Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (2006–2010). [dostęp 2010-11-06].
  25. Robert Broszkowski, Biuro Kadr i Odznaczeń, Kancelaria Prezydenta RP: Statystyka nadań Orderów Odrodzenia Polski w latach 2001–2005. 2010-11-16.
  26. a b c Kancelaria Prezydenta RP: Krzyż Wielki Orderu Odrodzenia Polski (1991–2005) – wykaz osób odznaczonych. [dostęp 2012-05-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-09)].
  27. a b Robert Broszkowski, Biuro Kadr i Odznaczeń, Kancelaria Prezydenta RP: Statystyka nadań Orderów Odrodzenia Polski w latach 1990–2000. 2010-11-15.
  28. a b c d Art. 5 ustawy z dnia 4 lutego 1921 r. o ustanowieniu orderu „Odrodzenia Polski” (Dz. U. z 1921 r., Nr 24, poz. 137).
  29. a b c d e f g h i j k l m n o p q Trzechlecie 1926 ↓, s. 15.
  30. Polskie ordery i odznaczenia. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1989, s. 60.
  31. M.P. z 1925 r. nr 5, poz. 16.
  32. A. Mironowicz: Kościół prawosławny na ziemiach polskich w XIX i XX wieku. s. 105.
  33. M.P. z 1924 r. nr 299, poz. 977.
  34. „Polska Zbrojna”, nr 254, 16 września 1925, s. 3.
  35. M.P. z 1925 r. nr 102, poz. 432.
  36. M.P. z 1925 r. nr 262, poz. 1080.
  37. Vyznamenání Prezidenta Beneše The Decorations Of President Beneš – Pdf, docplayer.cz [dostęp 2017-12-21].
  38. M.P. z 1926 r. nr 99, poz. 291.
  39. M.P. z 1926 r. nr 259, poz. 725.
  40. M.P. z 1927 r. nr 100, poz. 243.
  41. Premier Japonii w latach 1927–1929.
  42. M.P. z 1927 r. nr 258, poz. 705.
  43. M.P. z 1928 r. nr 111, poz. 173.
  44. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 628.
  45. a b M.P. z 1929 r. nr 233, poz. 534.
  46. M.P. z 1929 r. nr 274, poz. 630.
  47. a b c M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 351.
  48. M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 344.
  49. a b c M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345.
  50. Odznaczenie gen. Hergault’a. „Słowo Polskie”, s. 5, nr 159 z 12 czerwca 1931. 
  51. Leszek Jażdżewski, Ksiądz Biskup Konstantyn Dominik. Życie i pamięć o nim na Kaszubach i Pomorzu, 2013, ISBN 978-83-7823-235-3.
  52. M.P. z 1933 r. nr 89, poz. 109.
  53. Gen. Mac Arthur odznaczony Wielką Wstęgą Odrodzenia Polski. „Goniec Częstochowski”. Nr 210 (13 września 1932). s. 3. 
  54. M.P. z 1933 r. nr 109, poz. 135.
  55. Śmierć posła japońskiego. „Nowiny”. Nr 65, s. 2, 19 sierpnia 1933. 
  56. a b c d M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 277.
  57. M.P. z 1934 r. nr 82, poz. 121.
  58. M.P. z 1934 r. nr 225, poz. 290.
  59. a b M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 337.
  60. a b c d e f g Premier Sławek odznaczony Orderem Orła Białego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 159 z 16 lipca 1935. 
  61. a b c d M.P. z 1935 r. nr 258, poz. 308.
  62. M.P. z 1936 r. nr 11, poz. 17.
  63. M.P. z 1936 r. nr 121, poz. 219.
  64. M.P. z 1936 r. nr 148, poz. 260.
  65. M.P. z 1936 r. nr 166, poz. 304.
  66. a b M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 466.
  67. M.P. z 1937 r. nr 76, poz. 109.
  68. M.P. z 1937 r. nr 150, poz. 250.
  69. M.P. z 1937 r. nr 207, poz. 343.
  70. a b M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 410.
  71. Odznaczenie min. Delbos. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 278 z 7 grudnia 1937. 
  72. M.P. z 1938 r. nr 58, poz. 64.
  73. M.P. z 1938 r. nr 119, poz. 191.
  74. Odznaczenia P. Prezydenta za zasługi na polu organizacji obrony przeciwlotniczej. „Gazeta Lwowska”, s. 1, nr 185 z 18 sierpnia 1938. 
  75. Wysokie odznaczenie b. posła łotewskiego w Polsce, „Nasze Życie” (Ryga), nr 37 (195) z 11 września 1938, s. 3.
  76. M.P. z 1938 r. nr 241, poz. 534.
  77. a b c d e f M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592.
  78. Dz.U.R.P. z 1956 r. Nr 1. s. 3.
  79. Dz.U.R.P. z 1957 r. Nr 5. s. 41.
  80. Dz.U.R.P. z 1957 r. Nr 6. s. 50.
  81. Dz.U.R.P. z 1957 r. Nr 6. s. 51.
  82. Dz.U.R.P. z 1958 r. Nr 1. s. 4.
  83. Dz.U.R.P. z 1958 r. Nr 7. s. 51.
  84. a b Dz.U.R.P. z 1959 r. Nr 6. s. 43.
  85. Dz.U.R.P. z 1961 r. Nr 3. s. 12.
  86. Dz.U.R.P. z 1962 r. Nr 2. s. 5.
  87. Dz.U.R.P. z 1962 r. Nr 2. s. 6.
  88. Dz.U.R.P. z 1963 r. Nr 1. s. 10.
  89. Dz.U.R.P. z 1965 r. Nr 2. s. 6.
  90. Dz.U.R.P. z 1969 r. Nr 3. s. 7.
  91. Dz.U.R.P. z 1966 r. Nr 2. s. 8.
  92. Dz.U.R.P. z 1966 r. Nr 5. s. 21.
  93. a b Dz.U.R.P. z 1967 r. Nr 3. s. 20.
  94. Dz.U.R.P. z 1967 r. Nr 1. s. 4.
  95. Dz.U.R.P. z 1972 r. Nr 8. s. 4.
  96. Dz.U.R.P. z 1974 r. Nr 4. s. 20.
  97. Dz.U.R.P. z 1975 r. Nr 2. s. 9.
  98. Dz.U.R.P. z 1976 r. Nr 6. s. 23.
  99. Dz.U.R.P. z 1978 r. Nr 5. s. 26.
  100. Dz.U.R.P. z 1979 r. Nr 7. s. 32.
  101. Dz.U.R.P. z 1983 r. Nr 4. s. 32.
  102. a b Dz.U.R.P. z 1987 r. Nr 2. s. 15.
  103. Dz.U.R.P. z 1988 r. Nr 5. s. 51.
  104. a b c d Dz.U.R.P. z 1989 r. Nr 6. s. 96.
  105. a b Dz.U.R.P. z 1990 r. Nr 4. s. 51.
  106. M.P. z 1947 r. nr 131, poz. 813.
  107. M.P. z 1949 r. nr 62, poz. 828.
  108. M.P. z 1949 r. nr 62, poz. 829.
  109. M.P. z 1950 r. nr 104, poz. 1295.
  110. M.P. z 1953 r. nr 117, poz. 1517.
  111. M.P. z 1955 r. nr 10, poz. 107.
  112. Wręczenie odznaczeń w Belwederze. „Nowiny”, s. 2, nr 170 z 20 lipca 1964. 
  113. M.P. z 1947 r. nr 25, poz. 171.
  114. W uznaniu zasług położonych ze wspólnym wrogiem M.P. z 1947 r. nr 29, poz. 248.
  115. a b c d e M.P. z 1947 r. nr 143, poz. 860.
  116. Zbigniew Puchalski: Dzieje polskich znaków zaszczytnych. Warszawa 2000, s. 242.
  117. Henryk Holder: Ordery i odznaczenia Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Warszawa: MON, 1963, s. 12.
  118. Uniwersytet Jagielloński odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. „Nowiny”, s. 1, nr 112 z 13 maja 1964. 

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Godło II Rzeczypospolitej.png
Godło Rzeczypospolitej Polskiej ustalone Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach (Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980)
The Order of the White Eagle.png
Autor: Jakubkaja, Licencja: CC BY 3.0
Order Orła Białego – szkic
Stanislaw Ostrowski.gif
Autor: unknown-anonymous, Licencja: GFDL 1.2
Były prezydent RP na emigracji Stanisław Ostrowski (1972-1979)
Coat of arms of Poland2 1919-1927.svg
Godło Polski z lat 1919 - 1927.
Lech Wałęsa (1991) (cropped).JPG
Autor: TVIATVN, Licencja: CC BY 3.0
Lech Wałęsa.
Order Odrodzenia Polski - Krzyż Kawalerski.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 3.0
Order of Rebirth of Poland - Member
Order Odrodzenia Polski - Krzyż Komandorski z Gwiazdą.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
Polonia Restituta Order - Commander with Star
Krzyz Wielki OOP.jpg
Autor: Wulfstan, Licencja: CC BY-SA 4.0
Order Odrodzenia Polski (Polonia Restituta) - Krzyż Wielki
Ryszard Kaczorowski 2008.JPG
Autor: Cezary p, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ryszard Kaczorowski
Coat of arms of Poland-official3.png
Godło Rzeczypospolitej Polskiej
Polonia Restituta - Commander's Cross pre-1939 w rib.jpg
Autor: KarlHeintz Robert Jacaszek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski - wzór II RP
Order Odrodzenia Polski - Krzyż Oficerski.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
Polonia Restituta Order - Officer's Cross
Lech Kaczyński.jpg
Autor: Chancellery of the President of the Republic of Poland, Licencja: GFDL 1.2
Były Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Lech Kaczyński
Order Odrodzenia Polski - Krzyż Wielki.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
Polonia Restituta Order - Grand Cross
Bronisław Komorowski official cropped.jpg
Autor: Kancelaria Prezydenta RP, Licencja: GFDL 1.2
Bronisław Komorowski
Order Odrodzenia Polski - Krzyż Komandorski.svg
Autor: Magnum045, Licencja: CC BY-SA 4.0
Polonia Restituta Order - Commander
Kazimierz Sabbat.jpg
Kazimierz Sabbat, prezydent RP na emigracji w latach 1986-1989
Andrzej Duda podczas Narodowego Święta Niepodległości 2019.jpg
Autor: Jakub Szymczuk, Licencja: CC BY-SA 4.0
Andrzej Duda podczas Narodowego Święta Niepodległości 2019
Godlo Polski oficjalne male.png
Godło Rzeczypospolitej Polskiej
Grafika ta została pobrana ze strony Prezydenta RP, a następnie wygładzona przy użyciu filtru Gaussa zastosowanym na czerwonym tle. Można przypuszczać, że obrazek ten jest zgodny z oficjalną specyfikacją zawartą w "Ustawie o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych" (Dz.U.05.235.2000), a w szczególności z załącznikiem nr 1 do tejże.
Polonia Restituta - Commander's Cross pre-1939 reverse.jpg
Autor: KarlHeintz Robert Jacaszek, Licencja: CC BY-SA 4.0
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski rewers - wzór II RP
Bundesarchiv Bild 102-11032, August Zaleski.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 102-11032 / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Zu dem deutsch-polnischen Conflikt über die deutsche Minderheit in Polen vor dem Völkerbundrat in Genf!
Der polnische Aussenminister Zaleski, auf dessen Erklärungen über die deutsche Beschwerde beim Völkerbundesrat man sehr gespannt sein darf.
Edward Bernard Raczynski 1932.jpg
Edward Bernard Raczyński (1891-1993) as Polish delegate to the League of Nations in 1932.