Order Zasługi Republiki Włoskiej
 Awers odznaki orderu (wzór 1951–2001) | |
 Baretka orderu I klasy | |
 Baretka orderu V klasy | |
| Ustanowiono | |
|---|---|
Order Zasługi Republiki Włoskiej (wł. Ordine al Merito della Repubblica Italiana, OMRI) – najwyższe odznaczenie włoskie, nadawane od 1951 roku.
Historia
Order został ustanowiony 3 marca 1951 przez prezydenta Luigi Einaudiego i otrzymał statuty 31 października 1952 roku. Po wprowadzeniu we Włoszech republikańskiej formy rządu (1946) powstała potrzeba ustanowienia w tym kraju nowych odznaczeń, zamiast bardzo popularnych i nadawanych szerokim kręgom społeczeństwa orderów królewskich, Korony Włoch i Maurycego i Łazarza, które po opuszczeniu kraju przez ostatniego monarchę, Humberta II, stały się orderami domowymi wygnanej dynastii sabaudzkiej. Nowy order może być nadawany obywatelom Włoch i cudzoziemcom za zasługi wszelkiego rodzaju, zarówno cywilne jak wojskowe. Wielkim mistrzem jest każdorazowy prezydent Włoch. Orderu nie mogą otrzymać posłowie i senatorowie włoskiego parlamentu w czasie swej aktualnej kadencji.
Order otrzymał pięć klas według tradycyjnego schematu Legii Honorowej, przy czym I klasa została podzielona na dwa stopnie:
- klasa I:
- klasa II: Wielki Oficer (Grande Ufficiale)
- klasa III: Komandor (Commendatore)
- klasa IV: Oficer (Ufficiale)
- klasa V: Kawaler (Cavaliere)
Insygnia w latach 1951–2001
Dawne insygnia orderu to oznaka, gwiazda I i II klasy oraz łańcuch. Pierwotną oznaką był emaliowany na biało krzyż grecki, zawieszony na złotej corona muralis, ze złotą pięcioramienną gwiazdką w medalionach środkowych obu stron. Między ramionami krzyża znajdowały się złote orły rzymskie. Gwiazdy I i II klasy były srebrne, ośmiopromienne, z nałożonymi na nie oznakami orderu. Łańcuch składał się z 22 ogniw, jedenastu pięcioramiennych gwiazd, dziesięciu ornamentów w kształcie kwiatów akantu oraz środkowej plakietki z literami "RI" (Repubblica Italiana). Wstęga orderu była zielona z dwoma czerwonymi paskami, przy IV klasie z rozetką na wstążce.
 | |||||
| Baretki | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 |  |  |  |  |  |
Insygnia od roku 2001
W pięćdziesięciolecie ustanowienia orderu nadano insygniom nowy wygląd, nawiązując do tradycji dawnego Orderu Korony Włoch. Nowa oznaka (krzyż orderowy) to identyczny jak w orderze Korony krzyż Ruperta. Pomiędzy ramionami krzyża umieszczono złoty wieniec, w połowie oliwny, w połowie dębowy. Pośrodku krzyża znajduje się złoty medalion środkowy, otoczony bordiurą, emaliowaną na niebiesko. Wewnątrz medalionu znajduje się złote godło Włoch; na bordiurze zaś, złoty napis: AL MERITO DELLA / REPUBBLICA (ZA ZASŁUGI DLA / REPUBLIKI). Ramiona krzyża są białe w klasach I, II i III; złote w klasie IV; srebrzone w klasie V; zaś ich krawędzie są złocone (we wszystkich klasach).
Gwiazda orderowa jest w I klasie ośmiopromienna, cyzelowana na kształt brylantów; złota w stopniu wyższym, srebrna w stopniu niższym; na gwiazdę nałożony jest krzyż orderowy. Gwiazda orderowa jest w II klasie czteropromienna (o kształcie kwadratu obróconego o 45°), srebrna, cyzelowana na kształt brylantów; na nią nałożony jest krzyż orderowy.
Ogniwa łańcucha i wstęga pozostały niezmienione.
 | |||||
| Baretki | |||||
|---|---|---|---|---|---|
|  |  |  |  | |
Odznaczeni
Znane osobistości
Lista odznaczonych (niepełna)[2]:
- 1965 – Józef Cyrankiewicz, Władysław Gomułka, Edward Ochab[3][4][5]
- 1952 – Paweł I Grecki
- 1953 – Getúlio Vargas
- 1953 – Rainier III Grimaldi
- 1953 – Konrad Adenauer
- 1953 – Theodor Heuss
- 1953, 1956 – Juscelino Kubitschek
- 1955 – Ludwig Erhard
- 1957 – Mohammad Reza Pahlawi
- 1958 – Elżbieta II
- 1959 – Charles de Gaulle
- 1962 – Konstantyn II Grecki
- 1964 – Ingrid Bernadotte
- 1964 – Benedykta Duńska
- 1964 – Fryderyk IX
- 1964, 1987 – Federico Fellini
- 1965 – Willy Brandt
- 1966 – Gustaw VI Adolf
- 1966, 1977 – Małgorzata II
- 1969 – Josip Broz Tito
- 1973 – Nicolae Ceaușescu
- 1973, 1995 – Jacques Chirac
- 1974 – Farah Pahlawi
- 1976, 1980, 1988 – Luciano Pavarotti
- 1976 – Anwar as-Sadat
- 1977 – Henryk Duński
- 1977 – Helmut Kohl
- 1978, 1991, 1997 – Plácido Domingo
- 1980 – Jan Karol I Burbon
- 1980 – António Ramalho Eanes
- 1982 – François Mitterrand
- 1985, 2000 – Carlo Maria Viganò
- 1987, 1994 – Marcello Mastroianni
- 1988 – Richard Nixon
- 1990 – Danielle Mitterrand
- 1991 – Borys Jelcyn
- 1996 – Dino De Laurentiis
- 1997 – Algirdas Brazauskas
- 2000 – Kim Dae-jung
- 2002 – Václav Havel
- 2005 – Albert II Grimaldi
- 2006 – Mario Andretti
- 2006 – Horst Köhler
- 2006 – Angela Merkel
- 2007 – Jean-Claude Juncker
- 2008 – Tarja Halonen
- 2008 – Matthew Festing
- 2008 – Georg Ratzinger
- 2009 – Maria Teresa Luksemburska
- 2010 – George Abela
- 2010 – Hero Jaejoong
- 2010 – Dżabir as-Sabah
- 2010 – Robert Skidelsky
- 2011 – Ivo Josipović
- 2012 – Martin Schulz
- 2012 – François Hollande
- 2013 – Joachim Gauck
- Polacy
- 1989 – Wojciech Jaruzelski
- 1991 – Lech Wałęsa
- 1996 – Aleksander Kwaśniewski
- 1997 – Zbigniew Boniek
- 2000 – Andrzej Wajda
- 2000 – Bronisław Geremek
- 2000 – Stanisław Dziwisz
- 2000 – Ryszard Kalisz
- 2006 – Zbigniew Witkowski
- 2012 – Anna Komorowska
- 2012 – Bronisław Komorowski
- 2014 – Małgorzata Omilanowska
- 2014 – Jaromir Sokołowski
- 2014 – Henryka Mościcka-Dendys
- 2014 – Jacek Michałowski
- 2014 – Stanisław Koziej
- 2014 – Ilona Antoniszyn-Klik
Przypisy
- ↑ Collare OMRI. governo.it. [dostęp 2010-01-20]. (wł.).
- ↑ Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana. [w:] Le Onorificenze [on-line]. quirinale.it. [dostęp 2015-09-26]. (wł.).
- ↑ Ochab Edward decorato di Gran Cordone. quirinale.it. [dostęp 2017-07-21]. (wł.).
- ↑ Order Odrodzenia dla G. Saragata. Odznaczenia włoskie dla przywódców polskich. „Dziennik Polski”. 246, s. 1, 16 października 1965.
- ↑ Uroczysta dekoracja w Belwederze odznaczeniami polskimi i włoskimi. „Dziennik Polski”. 246, s. 1, 16 października 1965.
Bibliografia
- Paul Hieronymussen, Orders, Medals and Decorations of Britain and Europe in Colour, London 1978
- OMRI – Ordine al Merito della Repubblica Italiana. governo.it. [dostęp 2014-05-14]. (wł.).
Linki zewnętrzne
- Insygnia Orderu na stronie Kwirynału. quirinale.it. (wł.).
| Rodzaj odznaczenia | |
|---|---|
| Elementy insygniów | |
| Formy zredukowane |
|
| Lista odznaczeń w | |
| Lista baretek w | |
| Prawo | |
| System odznaczeń w Polsce |
Media użyte na tej stronie
Ribbon of a Cordon Grand Cross of Merit of the Italian Republic
nastrino della medaglia di Commendatore dell'ordine al merito della Repubblica Italiana
(c) ARCHIsavio z włoskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Le due versioni dell'Ordine al Merito della Repubblica Italiana a confronto. Sono il proprietario delle medaglie.
Baretka: Order Zasługi Republiki Włoskiej – Kawaler Krzyża Wielkiego (od 2001).
Baretka: Order Zasługi Republiki Włoskiej – Oficer (od 2001).
Badge of the Italian Order of Merit, old model
Il Presidente Giorgio Napolitano riceve dal Presidente Carlo Azeglio Ciampi le insegne di Cavaliere di Gran Croce decorato di Gran Cordone dell'OMRI.
The ribbon of the Grand Officer medal of the Order of Merit, the Italian Republic
Autor: FranzJosephI, Licencja: CC BY-SA 3.0
Modo di indossare le decorazioni dell'Ordine al Merito della Repubblica Italiana (Italia) - nuovo tipo
Baretka: Order Zasługi Republiki Włoskiej – Komandor (od 2001).
Baretka: Order Zasługi Republiki Włoskiej – Kawaler Krzyża Wielkiego Udekorowany Wielką Wstęgą (od 2001).
Baretka: Order Zasługi Republiki Włoskiej – Kawaler (od 2001).
nastrino della medaglia di cavaliere dell'Ordine al merito della Repubblica italiana
Autor: FranzJosephI, Licencja: CC BY-SA 3.0
Modo di indossare le decorazioni dell'Ordine al Merito della Repubblica Italiana (Italia) - vecchio tipo
Baretka: Order Zasługi Republiki Włoskiej – Wielki Oficer (od 2001).