Ordynacja Obrzycka Raczyńskich

Herb Nałęcz założyciela ordynacji, i herb tejże na ścianie ratusza w Obrzycku, ufundowany z okazji jej powołania

Ordynacja obrzycka Raczyńskich – ordynacja rodowa na dobrach w okolicach Obrzycka założona w 1825 przez hrabiego Atanazego Raczyńskiego. Obejmowała nieco ponad 10 000 ha., a jej siedzibą był pałac w Gaju Małym. Ordynaci byli także na mocy posiadania ordynacji członkami Pruskiej Izby Panów. Po 1920 roku państwo polskie rozparcelowało w wyniku reformy rolnej ponad 1000 ha, a kolejne 264 wyłączono na posag córki ordynata. Ordynacja istniała formalnie do 1945 roku, gdy zlikwidowała ją reforma rolna.

Sprawa sukcesji ordynacji

Według pierwotnego statutu dziedzicami ordynacji mieli być w pierwszej kolejności męscy potomkowie hrabiego Atanazego, następnie potomkowie męscy jego brata Edwarda Raczyńskiego (1786-1845), a trzeciej kolejności przedstawiciele linii Kurlandzkiej i ewangelickiej. Jednak perypetie matrymonialne hrabiego Rogera Maurycego Raczyńskiego (1820-1864) i jego potomstwa na tyle zirytowały I ordynata na Obrzycku, że ten formalnie wydziedziczył bratanka i jego potomstwo, a ordynację przekazał swojemu kuzynowi z linii kurlandzkiej Zygmuntowi. Na takie rozwiązanie przystał cesarz Wilhelm II Hohenzollern, który nowemu ordynatowi nadał w 1905 roku dziedziczny tytuł hrabiego.

Kolejni ordynacji na Obrzycku, choć byli wyznania ewangelickiego, a ponadto uważali się za Niemców, utrzymywali wzorowe stosunki z okoliczna polską ludnością i polskim ziemiaństwem.

Ordynaci

  • Atanazy Raczyński (1788-1874), założyciel i I ordynat na Obrzycku
  • Karol Raczyński (1817-1899), syn poprzedniego, II ordynat na Obrzycku
  • Zygmunt Raczyński (1861-1937), daleki kuzyn, III ordynat na Obrzycku
  • Zygmunt Raczyński (1901-1980), syn poprzedniego, IV ordynat na Obrzycku

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Obrzycko3.JPG
Autor: aha, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Herb Nałęcz na ścianie ratusza