Organ naczelny

Organ naczelny – organ, który określa się jako zwierzchni wobec pozostałych organów i innych podmiotów organizacyjnych państwa w strukturze administracji rządowej.

Naczelne organy administracji publicznej są powoływane przez Prezydenta bezpośrednio albo po uprzednim wyborze przez Sejm.

Ich właściwość miejscowa obejmuje terytorium całego państwa. W ujęciu funkcjonalnym i strukturalnym do naczelnych organów administracji publicznej zalicza się Radę Ministrów oraz organy, które wchodzą w jej skład.

Według definicji zawartej w Kodeksie postępowania administracyjnego organami naczelnymi są:

  • w stosunku do organów administracji rządowej, organów jednostek samorządu terytorialnego, z wyjątkiem samorządowych kolegiów odwoławczych, oraz organów państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych – Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie,
  • w stosunku do innych organów państwowych – odpowiednie organy o ogólnopolskim zasięgu działania,
  • w stosunku do organizacji społecznych naczelne organy tych organizacji, a w razie jego braku – Prezes Rady Ministrów lub właściwi ministrowie sprawujący zwierzchni nadzór nad ich działalnością.

Ujęcie historyczne

Pojęcie organu naczelnego wprowadzał wprost rozdział 5 Konstytucji z 1952 r., który nosił tytuł „Naczelne organy administracji państwowej". Przepisy obecnie obowiązującej konstytucji nie wyróżniają naczelnych organów ad­ministracji rządowej. Rozdział 6 Konstytucji z 1997 r. mówi jedynie o Radzie Ministrów i administracji rządowej. Pojęcie urzędu naczelnego wprowadzały natomiast niektóre ustawy[1].

Przypisy

  1. Art. 20 ust. 2 uchylonej ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. z 1995 r. nr 74, poz. 368).