P-700 Granit

P-700 Granit

Państwo	ZSRR / Rosja
Rodzaj	pocisk manewrujący
Przeznaczenie	woda-woda
Data konstrukcji	1970
Lata produkcji	1974 - 1994[1]
Operacyjność	od 1981
Długość	10,00 m
Średnica	0,85 m
Rozpiętość	2,6 m
Masa	7 000 kg
Napęd	silnik turboodrzutowy
Prędkość	max > 2,5 Ma
Zasięg	625 km
Masa głowicy	750 kg
Typ głowicy	konwencjonalna / jądrowa
Równoważnik	~500 kT
Użytkownicy
Marynarka Wojenna Federacji Rosyjskiej

Wyrzutnie P-700 na krążowniku rakietowym projektu 1144 Frunze (po prawej)

P-700 Granit (ros. П-700 "Гранит", 3M45, Kod NATO:SS-N-19 Shipwreck^[2]) – pocisk manewrujący woda-woda, jeden z podstawowych pocisków w Radzieckiej Marynarce Wojennej, a później także w Rosyjskiej Marynarce Wojennej, zaprojektowany pierwotnie jako przeciwokrętowy pocisk manewrujący.

Historia

Przyczyną powstania pocisku Granit był zamiar skonstruowania rakiety odpowiadającej zasięgiem pociskom P-500 Bazalt, lecz nadającej się do wystrzeliwania z zanurzonych okrętów podwodnych, jak P-120 Malachit. Wstępne prace nad nią zlecono biuru OKB-52 w 1966 roku^[3]. Pierwotnie zakładano, że nowy pocisk będzie się mieścić w kontenerach startowych rakiet Malachit, lecz zwiększone wymagania spowodowały wzrost gabarytów rakiety. Ambitne wymagania co do zasięgu (800 km) i prędkości (do 4000 km/h) musiały być i tak skorygowane postanowieniem z 1968 roku do 500 km i 3000 km/h^[3]. Zaprojektowanie pocisku zlecono formalnie postanowieniem KC KPZR i Rady Ministrów z 10 lipca 1969^[3].

Od 1975 roku prowadzono próby pocisków, a pierwszy testowy start spod wody odbył się 26 lutego 1976^[4]. W 1980 roku przeprowadzono próby pocisków na ich docelowych nosicielach - krążownikach proj. 1144 i okrętach podwodnych proj. 949. Badania państwowe zakończyły się w sierpniu 1981, a pocisk przyjęto oficjalnie na uzbrojenie 19 lipca 1983^[5]. Przez dłuższy czas pocisk okryty był całkowitą tajemnicą i dopiero w 2001 roku dopuszczono do publikacji pierwsze oficjalne zdjęcie^[6].

Opis

W celu uzyskania dużego zasięgu, napęd marszowy oparto na silniku turboodrzutowym KR-21-300, bardziej ekonomicznym od napędu strumieniowego. Napęd startowy stanowi silnik rakietowy na paliwo stałe, po raz pierwszy w świecie zamontowany na przedłużeniu kadłuba pocisku - w dyszy silnika turboodrzutowego^[3]. Wlot powietrza do silnika odrzutowego z centralnym stożkiem umieszczono z przodu kadłuba (jest on podobny do samolotu MiG-21) i jest on pierwotnie zakrywany ochronnym czepcem, odstrzeliwanym po wylocie rakiety spod wody^[4]. W stożku wlotowym znajduje się stacja radiolokacyjna. Pocisk ma cygarowaty kadłub i krótkie trójkątne skrzydła, składane w dół w cylindrze startowym, oraz cztery trójkątne stateczniki^[4].

Pocisk wyposażony jest w zaawansowany system samonaprowadzania radiolokacyjnego na końcowym odcinku lotu, pozwalający na automatyczny wybór głównego celu, oraz rozdzielenie pocisków jednej salwy, które w locie mogą wymieniać się informacjami uzyskanymi z radarów^[4]. Dzięki temu jeden z pocisków salwy mógł lecieć wyżej, prowadząc poszukiwanie celów, a pozostałe nisko nad wodą w celu zmniejszenia ryzyka wykrycia^[7]. Pocisk „dowódca” przydzielał cele, analizując obraz radiolokacyjny i emisje elektromagnetyczne celów i porównując z sylwetkami zapisanymi w pamięci, a w przypadku jego zniszczenia był on zastępowany przez kolejny^[7]. Możliwy był też lot grupy na małej wysokości i włączenie aktywnego systemu radiolokacyjnego na ostatnim odcinku albo atak w trybie pasywnym^[7]. Pociski wyposażone są także w stacje zakłóceń aktywnych^[4].

Na okrętach podwodnych proj. 949 pociski są wystrzeliwane z cylindrycznych wyrzutni SM-225^[4], na krążownikach proj. 1144 z wyrzutni SM-233^[5]. Wyrzutnie umieszczone są pod stałym kątem i przed startem są napełniane wodą, zarówno na okrętach podwodnych, jak i nawodnych^[4].

Użycie

Pociski P-700 Granit są jednym z podstawowych typów uzbrojenia czterech rosyjskich krążowników rakietowych projektu 1144 oraz 15 okrętów podwodnych o napędzie atomowym typu Oscar, czyli zarówno okrętów projektu 949, jak i projektu 949A^[8]. Stanowią także uzbrojenie lotniskowca (ciężkiego krążownika lotniczego) „Admirał Kuzniecow”.

Przypisy

Bibliografia

• A Century of Ramjet Propulsion Technology Evolution (ang.)
• P-700 / 3K45 Granit / SS-N-19 Shipwreck (ang.)
• Władimir Asanin. Rakiety otieczestwiennego fłota. Czast 4. Udar iz-pod wody. „Tiechnika i Woorużenije”. 6/2009, czerwiec 2009. (ros.). 
• Andrzej Kiński. Granit – czy naprawdę mniej tajemniczy?. „Nowa Technika Wojskowa”. 11/2001, listopad 2021. ISSN 1230-1655.