PZL.42
Ten artykuł od 2022-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
![]() PZL.42 | |
Dane podstawowe | |
Państwo | |
---|---|
Producent | |
Typ | samolot eksperymentalny (lekki samolot bombowo-rozpoznawczy) |
Konstrukcja | dolnopłat o konstrukcji metalowej, podwozie wolnonośne – stałe |
Załoga | 3 (pilot, obserwator, strzelec pokładowy) |
Historia | |
Data oblotu | kwiecień 1936 |
Wycofanie ze służby | |
Dane techniczne | |
Napęd | 1 silnik gwiazdowy, 9-cylindrowy PZL Bristol Pegaz VIIIA |
Moc | 710 KM (522 kW) |
Wymiary | |
Rozpiętość | 13,95 m |
Długość | 9,68 m |
Wysokość | 3,35 m |
Powierzchnia nośna | 26,80 m² |
Osiągi | |
Prędkość maks. | 365 km/h |
Prędkość wznoszenia | 8,0 m/s |
Pułap | 8 500 m |
Zasięg | 1 250 km |
Dane operacyjne | |
Uzbrojenie | |
nie posiadał | |
Użytkownicy | |
Polska |
PZL.42 – polski samolot eksperymentalny (lekki samolot nurkujący) zbudowany na bazie samolotu PZL.23 Karaś. Zaprojektowany i zbudowany w 1936 roku w Państwowych Zakładach Lotniczych w Warszawie.
Historia

W latach 1936–1939 w Państwowych Zakładach Lotniczych w Warszawie zespół konstruktorów pod kierunkiem inż. Stanisława Praussa prowadził prace nad doskonaleniem produkowanego seryjnego samolotu PZL.23 Karaś.
Pierwszą z konstrukcji, zmieniającą koncepcję samolotu PZL.23 Karaś, był zbudowany na wiosnę 1936 roku samolot eksperymentalny oznaczony jako PZL.42, który powstał z przebudowanego produkowanego seryjnie samolotu PZL.23 Karaś. W celach doświadczalnych wyposażono go w podwójne usterzenie pionowe oraz we wciąganą w kadłub gondolę. Przeróbki miały na celu poprawę skuteczności steru kierunku, szczególnie w locie na dużych kątach natarcia, oraz zwiększenie pola ostrzału górnego tylnego karabinu maszynowego, a przy schowanej w kadłub gondoli, zmniejszenie oporu aerodynamicznego samolotu i zwiększenie jego osiągów. Gondola opuszczała się na prowadnicach pod ciężarem obserwatora po jego wejściu do niej, a powracała samoczynnie do górnego położenia na sznurach gumowych, gdy obserwator ją opuścił.
Samolot PZL.42 został oblatany w kwietniu 1936 roku na lotnisku Okęcie w Warszawie. Po licznych próbach w locie i wypróbowaniu działania wszystkich urządzeń, w tym wypuszczanej z kadłuba i wciąganej do niego gondoli, stwierdzono celowość zastosowania w tego typu samolotach podwójnego usterzenia pionowego i tego rodzaju gondoli z zastrzeżeniem jednak udoskonalenia systemu jego wciągania i wypuszczania, gdyż system zastosowany w samolocie PZL.42 nie sprawdził się. Na podstawie doświadczeń uzyskanych w toku budowy i sprawdzania w locie tego samolotu, w 1937 roku podjęto kolejne prace projektowe nad samolotem rozpoznawczo-bombowym, oznaczonym jako PZL.46 Sum.
Wyprodukowano tylko jeden egzemplarz samolotu PZL.42, który służył do badań zastosowanych w nim rozwiązań.
Użycie w lotnictwie polskim
Po zakończeniu prób samolot PZL.42 został przekazany do 1 pułku lotniczego w Warszawie, a stamtąd przekazano go do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. W Dęblinie był wykorzystywany jako eksponat naukowy. We wrześniu 1939 roku uległ zniszczeniu podczas bombardowania szkoły przez lotnictwo niemieckie. W lotnictwie wojskowym nie był używany do lotów.
Opis techniczny
Samolot PZL.42 był lekkim samolotem bombowo-rozpoznawczym, wolnonośnym dolnopłatem o konstrukcji całkowicie metalowej, kadłub półskorupowy. Podwozie stałe, wolnonośne z amortyzacją olejowo-powietrzna. Napęd silnik gwiazdowy, śmigło drewniane – dwułopatowe.
Media użyte na tej stronie
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Roundel of the Polish Air Force (1918–1921).
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Autor: Zala, Licencja: CC BY-SA 4.0
Licencyjny 9-cylindrowy silnik gwiazdowy Bristol Pegasus VIII z 1936 r., produkowany pod nazwą PZL Bristol Pegaz VIII (używany do napędu samolotów rozpoznawczo-bombowych PZL P.23B Karaś), ze zbiorów Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.
Polish experimental light bomber PZL.42