Pałac w Antoninach

Pałac w Antoninach
Ilustracja
Nieistniejący pałac w Antoninach
Państwo

 Ukraina

Miejscowość

Antoniny

Typ budynku

pałac

Styl architektoniczny

neobarok

Architekt

François Arveuf

Inwestor

Ignacy Malczewski

Zniszczono

1919 r.

Pierwszy właściciel

Ignacy Malczewski

Kolejni właściciele

Józef Mikołaj Potocki

Położenie na mapie obwodu chmielnickiego
Mapa konturowa obwodu chmielnickiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Pałac w Antoninach”
Położenie na mapie Ukrainy
Ziemia49°48′30″N 26°52′00″E/49,808333 26,866667

Pałac w Antoninach[1] – wybudowany w XVIII w.[2] przez Ignacego Malczewskiego[3] w Antoninach[4].

Historia

Pałac przebudowany według projektu architekta Franciszka Arveuf w 1897 r. w stylu neobarokowym[2] został spalony w sierpniu 1919. Ostatnim właścicielem Antonin był Józef Mikołaj Potocki (1862-1922), który ożenił się z ks. Heleną Radziwiłłówną (1874-1959)[5] i miał dwóch synów: Romana Antoniego (1893-1971) oraz Józefa Alfreda (1895-1968)[5]. Żoną Józefa Alfreda była Maria Potocka (1908-2003)[3][6].

Wyposażenie

Pałac słynął ze swej stadniny zarodowej koni arabskich oraz piwnic stanowiących kolekcję trunków o nieobliczalnej wartości. W pomieszczeniach pałacowych znajdowała się wielka kolekcja obrazów (m.in. Matejki i Fałata) oraz porcelany i książek. Józef Mikołaj Potocki opiekował się księgozbiorem sławuckim Sanguszków, który znacznie powiększył; w dobrach w Antoninach zgromadził około 20 tysięcy tomów oraz liczne dzieła sztuki. Trwający kilka dni po­żar w sierpniu 1919 zniszczył doszczętnie cały pałac. W czasie pożaru pra­cownicy i część mieszkańców osiedla przenieśli zbiory dzieł sztuki, meble, bibliotekę i ar­chiwum do pobliskich stajen i wozowni. W 1920 przewiezione zostały do Warszawy, częściowo przed wyprawą kijow­ską, częściowo zaś po podpisaniu rozejmu w wojnie polsko-bolszewickiej w październiku 1920.

Przeniesione zbiory uległy zniszczeniu w czasie powstania warszawskiego.

Architektura

Wysoko podpiwniczony pałac wybudowany został na planie prostokąta[2]. Po zespole pałacowym ocalały: brama wjazdowa z herbami: Pilawą Potockich i Pogonią Sanguszków, park krajobrazowy z XIX w., budynek kordegardy oraz stajnie. Przy pałacu znajdował się piękny ogród, opisany wierszem przez J. Głowackiego, wydanym w 1822 r.[3] Spis roślin znajdujących się w ogrodzie wydrukowano w 1853 r. w Petersburgu. Następny, dokładniejszy, ukazał się w 1859 r. w Warszawie[3][7].

Galeria

Szlachta podczas polowania w 1910 r.

Przypisy

  1. Antoni Urbański: Z czarnego szlaku i tamtych rubieży: zabytki polskie przepadłe na Podolu, Wołyniu, Ukrainie. Warszawa: 1928, s. 90.
  2. a b c Antoniny. www.wolhynia.com. [dostęp 2013-11-20].
  3. a b c d Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I. Warszawa: 1880-1902, s. 42.
  4. Antoniny, wś. pow. zasławski, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 42.
  5. a b Helena Augusta Radziwiłł. genealogia.grocholski.pl. [dostęp 2013-11-22].
  6. Krystyna Maria Radziwiłł. genealogia.grocholski.pl. [dostęp 2013-11-22].
  7. Wydano 2. katalogi Wincentego Zienkowskiego: Spis roślin zakładu ogrodowego w Antoninie pod Ostrogiem w Guberni Wołyńskiej, Kijów 1852 i Ogólny spis roślin, drzew strojnych i owocowych, krzewów, ziół zielarskich, gospodarskich, kuchennych i farbierskich z planem wsi Antonin i ogrodu r. 1856, Warszawa 1859
  8. bramy wjazdowej z herbem Pogoń Sanguszków

Bibliografia

  • I. Sławecki, Ogród antoniński, Petersburg 1853.
  • Zofia Kossak-Szczucka: Pożoga. opracowanie Małgorzata Gołąb. Łódź: Wydawnictwo Artus, 1990. ISBN 83-85132-05-8.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Khmelnytskyi Oblast location map.svg
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Районы Хмельницкой области с 17 июля 2020 года
Антоніни. Під час полювання.jpg
Antoniny na Wołyniu, sfora psów i jeźdźcy podczas polowania par force.
Антоніни.Палац Потоцьких.1914.png
Pałac Potockich w Antoninach, zniszczony przez bolszewików w 1919 r.
Вартівниця 2.JPG
Autor: Софія, Licencja: CC BY-SA 4.0
To jest zdjęcie miejsca lub budynku wpisanego do Państwowego Rejestru Zabytków Nieruchomych Ukrainy pod numerem: 68-227-0070
Антоніни.Возівня від вулиці.2006.jpg
Autor: Володимир Федотов, Licencja: CC BY 3.0
Wozownia pałacu Potockich w Antoninach.
Антоніни.Герб Санґушків.2006.jpg
Autor: Володимир Федотов, Licencja: CC BY 3.0
Herb Potockich - Pilawa
Палац в Антонінах.jpg
Палац в Антонінах: Палац в Антонінах