Pałac w Krubkach-Górkach

Pałac w Krubkach-Górkach

nr rej. A-271 z 24.07.1980 i z 18.12.1996
Fasada główna
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Krubki-Górki
Adres	Krubki-Górki 13a, 05-326 Poświętne
Typ budynku	pałac
Styl architektoniczny	retrowersja
Kondygnacje	3
Ukończenie budowy	XVIII w.
Zniszczono	1944
Odbudowano	2005, 2018
Kolejni właściciele	Stanisław Grabowski, Henryk Sobierajski
Obecny właściciel	Henryk Sobierajski
Położenie na mapie gminy Poświętne Pałac w Krubkach-Górkach
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Pałac w Krubkach-Górkach
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Pałac w Krubkach-Górkach
Położenie na mapie powiatu wołomińskiego Pałac w Krubkach-Górkach
52°17′52,0″N 21°23′13,7″E/52,297778 21,387139

Pałac w Krubkach-Górkach – założenie pałacowo-parkowe zlokalizowane we wschodniej części wsi Krubki-Górki (powiat wołomiński, województwo mazowieckie).

Historia

Fragment parku

W połowie XVIII wieku powstał we wsi pierwszy dwór wraz z parkiem. Jego forma nie jest znana. Było to centrum szlacheckiego folwarku Górki. W końcu XVIII wieku dobra te stały się własnością rodziny króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (majątek miał kilkaset hektarów). Najbardziej znanym spośród właścicieli był syn króla, Stanisław Grabowski^[1] (polityk i minister). Za zarządu Grabowskiego dwór gościł ważne postacie swoich czasów. Przebywał tu m.in. car Aleksander I i jego brat Wielki Książę Konstanty (na ich cześć dwa najstarsze dęby parkowe nazwano Konstanty (istniejący) i Aleksander (zniszczony w trakcie wichury w 2007). Grabowski przyjaźnił się z Aleksandrem I, w związku z czym siedzibę majątku nazywano Alexandrinum^[2].

Po śmierci Grabowskiego dobra kilkakrotnie zmieniały właścicieli. 28 września 1939 w majątku gościł Major Henryk Dobrzański "Hubal" (tutaj dotarła do niego wiadomość o kapitulacji Warszawy). Dobrzańskiego łączyła z właścicielką majątku, Teresą Arkuszewską, dobra i długa znajomość. Z inicjatywy mieszkańców wsi major Dobrzański został pośmiertnie odznaczony Wielkim Krzyżem Orderu Polonia Restituta (2010). Dwór został spalony w sierpniu 1944, w wyniku działań bitwy pancernej na przedpolach Warszawy. Z resztek obiektu wybudowano szkołę. Dobra uległy parcelacji w drodze powojennej reformy rolnej. Park natomiast upaństwowiono i ulegał on postępującej degradacji^[2].

W 1988 nabył go prywatny właściciel, który jednak nie poczynił żadnych prac renowacyjnych. W 2002 obiekt został odkupiony przez kolejną osobę prywatną, która go uporządkowała i poddała renowacji. W 2005 odbudowano Mały Dwór, a w 2016 pałac. W 2017 odtworzono stajnie, a od 2018 Wielki Dwór. Planowane są dalsze prace renowacyjne^[2].

Od 2002 odbywają się przy pałacu uroczystości patriotyczne poświęcone Hubalowi. Z inicjatywy wnuka majora, Henryka Sobierajskiego, jak również właściciela pałacu, Witolda Modzelewskiego, powstała Kapituła Krzyża Usque ad Finem, który przyznaje się za zasługi na niwie działalności publicznej, artystycznej, naukowej, publicystycznej i sportowej^[2].

Przypisy