Pademelon czerwononogi

Pademelon czerwononogi
	Thylogale stigmatica
	(Gould, 1860)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	ssaki niższe
Nadrząd	torbacze
Rząd	dwuprzodozębowce
Rodzina	kangurowate
Podrodzina	kangury
Rodzaj	pademelon
Gatunek	pademelon czerwononogi
Synonimy
	Halmaturus stigmaticus Gould, 1860; Halmaturus coxenii J.E. Gray, 1866; Halmaturu8 wilcoxi McCoy, 1866; Halmaturus gazella De Vis, 1884; Halmaturus temporalis De Vis, 1884; Macropus coxenii oriomo Tate & Archbold, 1935;
	Halmaturus stigmaticus Gould, 1860; Halmaturus coxenii J.E. Gray, 1866; Halmaturu8 wilcoxi McCoy, 1866; Halmaturus gazella De Vis, 1884; Halmaturus temporalis De Vis, 1884; Macropus coxenii oriomo Tate & Archbold, 1935;
Podgatunki
	T. s. stigmatica (Gould, 1860); T. s. coxenii (J.E. Gray, 1866); T. s. oriomo (Tate & Archbold, 1935); T. s. wilcoxi (McCoy, 1866);
	T. s. stigmatica (Gould, 1860); T. s. coxenii (J.E. Gray, 1866); T. s. oriomo (Tate & Archbold, 1935); T. s. wilcoxi (McCoy, 1866);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	(c) IUCN Red List of Threatened Species, species assessors and the authors of the spatial data., CC BY-SA 3.0

Pademelon czerwononogi^[9], pademelon rudonogi^[10] (Thylogale stigmatica) – gatunek ssaka z podrodziny kangurów (Macropodinae) w obrębie rodziny kangurowatych (Macropodidae).

Zasięg występowania

Pademelon czerwononogi występuje w zależności od podagtunku^[11].

T. stigmatica stigmatica – północno-wschodnie i środkowe wybrzeże Queenslandu od Cooktown do Proserpine w północno-wschodniej Australii.
T. stigmatica coxenii – półwysep Jork na północ od Coen w północno-wschodnim Queensland.
T. stigmatica oriomo – region Trans-Fly w południowej Papui-Nowej Gwinei.
T. stigmatica wilcoxi – środkowe i południowo-wschodnie wybrzeże Queensland na południe od Wyong, na środkowym wybrzeżu Nowej Południowej Walii w Australii.

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1860 roku brytyjski zoolog John Gould nadając mu nazwę Halmaturus stigmaticus^[2]. Jako miejsce typowe odłowu holotypu Gould wskazał Point Cooper, na północ od Rockingham Bay, w Queensland, w Australii^[2]^[12].

Badania genetyczne przeprowadzone w XXI wieku ujawniły złożony wzór różnicowania w obrębie całego zasięgu występowania, w tym dowody na hybrydyzację między niektórymi liniami rodowodymi^[11]. Populacje z południowo-wschodniej Australii (wilcoxi) są genetycznie najbardziej odrębne i mogą stanowić odrębny gatunek^[11]. Natomiast populacje z półwyspu Jork (coxenii) i południowo-wschodniej Nowej Gwinei (oriomo) są słabo zróżnicowane i może być uzasadnione nie uznawania ich za podgatunki^[11]. W celu rozwiązania tych kwestii konieczne jest przeprowadzenie kompleksowych badań dotyczących zmienności morfologicznej oraz pobranie dodatkowych próbek genetycznych^[11]. Tradycyjnie rozpoznano cztery podgatunki^[13]^[11].

Etymologia

Thylogale: gr. θυλακος thulakos „wór”; γαλεή galeē lub γαλή galē „łasica”^[14].
stigmatica: gr. στιγμα stigma, στιγματος stigmatos „punkt, tatuaż”, od στιζω stizō „tatuować”^[15].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) samic 38,6–52 cm, samców 47–53,6 cm, długość ogona samic 30,1–45,5 cm, samców 37,2–47,3 cm; masa ciała samic 2,5–4,2 kg, samic 3,7–6,8 kg^[13]. Futro grube i miękkie, wierzch szarobrązowy z żółtymi pręgami na biodrach, spód kremowy. Policzki, ramiona, zewnętrzne i wewnętrzne strony kończyn tylnych czerwonobrązowe. Ogon stosunkowo krótki i gruby. Nietypowa budowa trzeciego dolnego siekacza świadczy o bardzo bliskim pokrewieństwie z pozostałymi gatunkami rodzaju Thylogale.

Ekologia

Środowisko życia

Lasy deszczowe lub wilgotne lasy twardolistne z gęstym podszyciem. Na Nowej Gwinei również lasy w pobliżu bagien lub gęsto zadrzewiona sawanna.

Tryb życia

Gatunek ten tworzy liczne korytarze w podszyciu leśnym. Żywi się głównie opadłymi liśćmi, jagodami, trawami, storczykami i paprociami. Prowadzą samotny tryb życia. Są aktywne od późnego popołudnia do wczesnego rana.

Przypisy

↑ Thylogale stigmatica, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b ^c J. Gould: The mammals of Australia. Cz. 2. London: Printed by Taylor and Francis, pub. by the author, 1863, s. ryc. 33–34. (ang.).
↑ J.E. Gray. Notes on some Mammalia from Port Albany (Cape York Peninsula), North Australia, with the descriptions of some new species. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1866, s. 220, ryc. xxv, 1866. (ang.).
↑ F. McCoy. On a new species of Halmaturus from East Australia. „The Annals and Magazine of Natural History”. Third series. 18, s. 322, 1866. (ang.).
↑ De Vis 1885 ↓, s. 110.
↑ De Vis 1885 ↓, s. 111.
↑ G.H.H. Tate & R. Archbold. An apparently new race of wallabies from southern New Guinea. „American Museum novitates”. 804, s. 1, 1935. (ang.).
↑ S.S. Burnett S.S., M.M. Ellis M.M., Thylogale stigmatica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021 [online], wersja 2021-1 [dostęp 2021-06-16] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 17, 18. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ J.H. Reichholf & G. Steinbach (red.); autorzy tekstów: J. Diller, S. Graf, W. Hagen, H. Hagen, U. Heckner-Bisping, P. Hey-Reidt, K. Janke, E. Keller, B.P. Kremer, J. Markl, B. Markl, H.F. Moeller, J.H. Reichholf, M. Schmitt, A. Sigl & U. Weinhold: Ssaki. Cz. 1. Warszawa: Horyzont, 2001, s. 45, seria: Leksykon zwierząt. ISBN 83-7227-610-2. (pol.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 94. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species Thylogale stigmatica. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-26].
↑ ^a ^b M. Eldridge & G. Coulson: Family Macropodidae (Kangaroos and Wallabies). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 699–700. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
↑ T.S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Washington: Government Printing Office, 1904, s. 678, seria: North American Fauna. (ang.).
↑ E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 1. Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 221. (ang.).

Bibliografia

Ch.W. De Vis. On apparently new species of Halmaturus. „The Proceedings of the Royal Society of Queensland”. 1, s. 107–112, 1885. (ang.).

[itis-1] Thylogale stigmatica, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Gould-2] J. Gould: The mammals of Australia. Cz. 2. London: Printed by Taylor and Francis, pub. by the author, 1863, s. ryc. 33–34. (ang.).

[Gray-3] J.E. Gray. Notes on some Mammalia from Port Albany (Cape York Peninsula), North Australia, with the descriptions of some new species. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1866, s. 220, ryc. xxv, 1866. (ang.).

[McCoy-4] F. McCoy. On a new species of Halmaturus from East Australia. „The Annals and Magazine of Natural History”. Third series. 18, s. 322, 1866. (ang.).

[CITEREFDe_Vis1885[https://www.biodiversitylibrary.org/page/43257542_110]-5] De Vis 1885 ↓, s. 110.

[CITEREFDe_Vis1885[https://www.biodiversitylibrary.org/page/43257543_111]-6] De Vis 1885 ↓, s. 111.

[Tate&Archbold-7] G.H.H. Tate & R. Archbold. An apparently new race of wallabies from southern New Guinea. „American Museum novitates”. 804, s. 1, 1935. (ang.).

[iucn-8] S.S. Burnett S.S., M.M. Ellis M.M., Thylogale stigmatica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2021 [online], wersja 2021-1 [dostęp 2021-06-16] (ang.).

[Cichocki&inni-9] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 17, 18. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Reichholf&inni-10] J.H. Reichholf & G. Steinbach (red.); autorzy tekstów: J. Diller, S. Graf, W. Hagen, H. Hagen, U. Heckner-Bisping, P. Hey-Reidt, K. Janke, E. Keller, B.P. Kremer, J. Markl, B. Markl, H.F. Moeller, J.H. Reichholf, M. Schmitt, A. Sigl & U. Weinhold: Ssaki. Cz. 1. Warszawa: Horyzont, 2001, s. 45, seria: Leksykon zwierząt. ISBN 83-7227-610-2. (pol.).

[Burgin&inni-11] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 94. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-12] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Species Thylogale stigmatica. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-10-26].

[Eldridge&Coulson-13] M. Eldridge & G. Coulson: Family Macropodidae (Kangaroos and Wallabies). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 699–700. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).

[Palmer-14] T.S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Washington: Government Printing Office, 1904, s. 678, seria: North American Fauna. (ang.).

[Jaeger-15] E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 1. Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 221. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne