Pan Cogito (tom poetycki)

Pan Cogito
Autor

Zbigniew Herbert

Data powstania

1962–1973

Wydanie oryginalne
Miejsce wydania

Warszawa

Język

język polski

Data wydania

1974

Wydawca

Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”

poprzednia
Napis		następna
Raport z oblężonego Miasta

Pan Cogito – piąty tom poetycki Zbigniewa Herberta wydany w 1974 w Warszawie przez Spółdzielnię Wydawniczą „Czytelnik” w nakładzie w 10 tys. egzemplarzy[1]. Drugie wydanie krajowe przygotowało w 1993 Wydawnictwo Dolnośląskie. Tom powstawał w latach 1962–1973 i jest uznawany za przełomowy w twórczości poety[2]. Maszynopis autor złożył w Czytelniku w styczniu 1973 roku, ale jeszcze kilka miesięcy trwały trudne rozmowy z cenzurą[1]. Tom składa się z 40 utworów. Postać Pana Cogito w pierwszej lub trzeciej osobie i z pozycji dystansu, snuje ironicze, sarkastyczne lub nostalgiczne i czułe refleksje nad światem, kondycją człowieka we współczesnym świecie[3]. Najsłynniejszy wiersz z tomu - Przesłanie Pana Cogito - był wielokrotnie interpretowany przez aktywistów społeczno-politycznych, a także artystów (Teatr ES HQ, Antonina Krzysztoń, Tadeusz Woźniak, Przemysław Gintrowski)[4], inne wiersze z tomu także były wykorzystane jako teksty piosenek przez takich muzyków jak: Wojciech Waglewski, Adam Nowak czy Sebastian Karpiel-Bułecka[5].

Spis utworów

  • Pan Cogito obserwuje w lustrze swoją twarz
  • O dwu nogach Pana Cogito
  • Rozmyślania o ojcu
  • Matka
  • Siostra
  • Pan Cogito a perła
  • Poczucie tożsamości
  • Pan Cogito myśli o powrocie do rodzinnego miasta
  • Pan Cogito rozmyśla o cierpieniu
  • Przepaść Pana Cogito
  • Pan Cogito a myśl czysta
  • Pan Cogito czyta gazetę
  • Pan Cogito a ruch myśli
  • Domy przedmieścia
  • Alienacje Pana Cogito
  • Pan Cogito obserwuje zmarłego przyjaciela
  • Codzienność duszy
  • Późnojesienny wiersz Pana Cogito przeznaczony dla kobiecych pism
  • Żeby wywieść przedmioty
  • Pan Cogito rozważa różnicę między głosem ludzkim a głosem przyrody
  • Sekwoja
  • Ci którzy przegrali
  • Pan Cogito biada nad małością snów
  • Pan Cogito a poeta w pewnym wieku
  • Pan Cogito a pop
  • Pan Cogito o magii
  • Pan Cogito spotyka w Luwrze posążek Wielkiej Matki
  • Historia Minotaura
  • Stary Prometeusz
  • Kaligula
  • Hakeldama
  • Pan Cogito opowiada o kuszeniu Spinozy
  • Georg Heym – przygoda prawie metafizyczna
  • Pan Cogito otrzymuje czasem dziwne listy
  • Rozmyślania Pana Cogito o odkupieniu
  • Pan Cogito szuka rady
  • Gra Pana Cogito
  • Co myśli Pan Cogito o piekle
  • Pan Cogito o postawie wyprostowanej
  • Przesłanie Pana Cogito

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Andrzej, Franaszek, Herbert : biografia, wyd. Wydanie I, t. t. II, Kraków, s. 410-426, ISBN 978-83-240-5376-6, OCLC 1035558972 [dostęp 2018-09-16].
  2. ↑ Agnieszka Kluba, Pan Cogito, Nowa Panorama Literatury Polskiej [dostęp 2018-09-16] (pol.).
  3. ↑ Barańczak, Stanisław, 1946-2014., Uciekinier z Utopii : o poezji Zbigniewa Herberta, wyd. Wyd. 2, (1 krajowe), Wrocław: Tow. Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, 1994, ISBN 83-7091-013-0, OCLC 32688851 [dostęp 2018-09-16].
  4. ↑ Mariusz Cieślik, Śpiewak Pana Cogito, „WPROST.pl”, 18 października 2015 [dostęp 2018-09-16] (pol.).
  5. ↑ Waglewski, Kulka, Staszczyk śpiewają poezję Herberta, Onet Kultura, 1 listopada 2009 [dostęp 2021-11-08] (pol.).

Linki zewnętrzne

Twórczość Zbigniewa Herberta
Poezja
Dramaty
  • Jaskinia filozofów
  • Drugi pokój
  • Rekonstrukcja poety
  • Lalek. Sztuka na głosy
  • Listy naszych czytelników
Eseje, opowiadania
Wydania zbiorowe