Panafrykański Związek na rzecz Demokracji Społecznej

Panafrykański Związek na rzecz Demokracji Społecznej
Państwo

 Kongo

Skrót

UPADS

Lider

Pascal Tsaty Mabiala

Data założenia

1991

Ideologia polityczna

panafrykanizm
socjaldemokracja

Poglądy gospodarcze

państwo opiekuńcze

Barwy

     Zieleń

Obecni posłowie
7/151
Obecni senatorowie
2/72
Strona internetowa
Kongo
Coat of arms of the Republic of the Congo.svg
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Konga
Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
Polityka zagraniczna

Wikiprojekt Polityka

Panafrykański Związek na rzecz Demokracji Społecznej (fr. Union panafricaine pour la démocratie sociale, UPADS[1]) – kongijska partia polityczna, od 1997 roku największa siła opozycyjna w Zgromadzeniu Narodowym oraz Senacie.

W 1992 roku była partią rządzącą, a od 1992 do 1997 jej założyciel, Pascal Lissouba, był prezydentem Republiki Konga.

Historia

Wybory prezydenckie i parlamentarne w 1992 roku

Panafrykański Związek na rzecz Demokracji Społecznej został założony przez Pascala Lissoubę w 1991 roku[2]. W wyborach parlamentarnych w czerwcu i lipcu 1992 roku zdobyła większość, uzyskując 39 mandatów w Zgromadzeniu Narodowym[3], a także 23 miejsca w Senacie[4]. W wyborach prezydenckich w sierpniu tego samego roku kandydatem partii był Lissouba[5]. Uzyskał on 35,97% (282 020 głosów) w pierwszej turze i 61,32% (506 396 głosów) w drugiej turze, tym samym uzyskując elekcję na urząd prezydenta Konga[5]. Na tym stanowisku zaprzysiężony został 31 sierpnia[3]. We wrześniu tegoż roku Lissouba mianował członka UPADS – Stéphane Maurice Bongho-Nouarra na urząd premiera[3]. 7 września powołano nowy rząd, składający się m.in. z członków UPADS – Martin M'beri (minister stanu ds. integracji i kontaktu z parlamentem), Clément Mouamba (minister finansów), Moungounga Nkombo Nguila (minister gospodarki) i Jean Itadi (minister górnictwa i energetyki)[6]. 1 października tego samego roku Augustin Poignet (były prezydent oraz ówczesny senator wybrany z list UPADS) został wybrany przewodniczącym izby wyższej parlamentu Konga[7]. W międzyczasie powstała nowa koalicja Unia na rzecz Odnowy Demokratycznej (URD) (złożona z 7 partii, w tym między innymi z Kongijskiej Partii Pracy), która to 31 października przeprowadziła udane wotum nieufności wobec rządu Bongho-Nouarra, w wyniku czego premier podał się do dymisji[3]. 17 listopada 1992 roku Lissouba rozwiązał parlament[3].

Wybory parlamentarne w 1993 roku

W wyborach parlamentarnych w 1993 roku UPADS startował w skupionej wokół samej siebie koalicji Presidential Tendency[8]. 2 maja, podczas pierwszej tury, koalicja uzyskała 62 z 114 mandatów[8]. Podczas drugiej tury, 6 czerwca (w pozostałych 11 okręgach w których nie przydzielono mandatów), otrzymała 7 spośród 11 miejsc[8]. Opozycyjna koalicja URD-PCT kierowana przez Bernarda Kolélasa oprotestowała wynik wyborów[8]. 29 czerwca Sąd Najwyższy uznał iż wybory odbyły się w sposób nieprawidłowy[8]. 4 sierpnia zadecydowano o powtórzeniu głosowania[8]. Ponowne wybory odbyły się 3 i 6 października[8]. Ostatecznie koalicja, w której startował UPADS otrzymała 64 mandaty, z czego 49 przypadło partii[9]. Szefem klubu UPADS w Zgromadzeniu Narodowym został Pascal Tsaty Mabiala[10].

W czerwcu 1994 roku doszło do publicznego pojednania pomiędzy Lissoubą, a Kolelasem[9].

Kryzys w 1997 roku

W 1997 roku Pascal Tsaty Mabiala, szef UPADS w Zgromadzeniu Narodowym, został mianowany ministrem obrony narodowej[10]. W maju 1997 roku, gdy Deni Sassou-Nguesso powrócił do kraju, spotkał się z premierem Yhombi-Opango żeby zaproponować mu obalenie Lissouby. Wydarzenie to spowodowało zamieszki. W październiku 1997, w związku z trwającą wojną domową w Republice Konga, doszło do interwencji wojsk Angoli, w wyniku czego prezydent Lissouba, premier Yhombi-Opango i ich zwolennicy (m.in. Bernard Kolélas) zostali zmuszeniu do ucieczki z kraju[11]. 25 października zaprzysiężony na urząd prezydenta został Sassou-Nguesso, tym samym obalono z tego stanowiska Lissoubę[12].

Po przejęciu władzy, Sassou-Nguesso mianował Matina M'beri, jako przedstawiciela UPADS, ministrem budownictwa[13].

Wybory prezydenckie i parlamentarne w 2002 roku

Jednym z chętnych do reprezentowania UPADS w wyborach prezydenckich w 2002 roku był Martin M'beri – ówczesny lider partii[13]. Ostatecznie jednak partię reprezentował Joseph Kignoumbi Kia Mboungou, zajął on drugie miejsce z wynikiem 2,76% (33 154 głosów)[5].

W wyborach parlamentarnych, które odbyły się 26 maja i 23 czerwca 2002 roku partia zdobyła jedynie 3 spośród 137 mandatów do Zgromadzenia Narodowego[5].

28 grudnia 2006 roku, podczas I nadzwyczajnego kongresu Panafrykańskiego Związku na rzecz Demokracji Społecznej wybrano Tsaty Mabialę na sekretarza generalnego partii, zastępując na tym stanowisku Christophe Moukouéké[14]. Podczas kongresu uczestnicy powołali także radę narodową (601 członków), biuro polityczne (135 członków) i kolegium wiceprzewodniczących (25 osób) składające się m.in. z Josepha Kignoumbi Kia-Mboungou, Alphonse'a Souchlaty-Poaty, Ange Edouard Mpoungui, Clément Mouamba, Jean Itadi i Mireille Lissouba[14].

Wybory parlamentarne w 2007 roku

Wybory parlamentarne w 2007 roku zostały oprotestowane przez większość partii opozycyjnych, jednocześnie UPADS oraz Związek na rzecz Demokracji i Republiki/Mwinda – dwie największe partie spośród opozycji, wystawiły w wyborach swoich kandydatów[15]. Według anonimowych źródeł portalu Jeune Afrique, decyzja o starcie w wyborach podparta była obawą o obecność były liderów UPADS na listach innych partii, którzy to po dostaniu się do Zgromadzenia Narodowego, mogliby następnie próbować destabilizować władze partii[15].

W wyborach, które odbyły się 24 czerwca i 5 sierpnia 2007 roku partia uzyskała 11 mandatów do Zgromadzenia Narodowego[5]. Po wyborach UPADS zaskarżył komisję wyborczą do Sądu Konstytucyjnego twierdząc, że głosowanie nie było ani przejrzyste, ani uczciwe, a wyniki są sfabrykowane[16].

Wybory prezydenckie w 2009 roku

30 listopada 2008 roku, podczas posiedzenia rady narodowej UPADS, wybrano Ange Édouarda Poungui na kandydata partii w zbliżających się wyborach prezydenckich[17]. Z racji wycofania się z prawyborów jego głównego rywala – Josepha Kignoumbi Kia Mboungou, uzyskał on 85% poparcia[17]. 19 czerwca 2009 Sąd Konstytucyjny zakazał Poungui udziału w wyborach prezydenckich z powodu niespełnienia wymogów konstytucyjnych. Został odsunięty z powodu niezamieszkiwania przez okres co najmniej dwóch lat w kraju, czego wymaga konstytucja[18][19].

W wyborach ostatecznie wystartował wiceprzewodniczący UPADS, który to wcześniej zrezygnował z udziału w prawyborach – Joseph Kignoumbi Kia Mboungou, natomiast kandydował on jako bezpartyjny[5]. Uzyskał 100 181 głosów (7,46%), tym samym zajmując drugie miejsce spośród 13 kandydatów[5].

Wybory parlamentarne w 2011 i 2012 roku

W wyborach do Senatu, które odbyły się 9 października 2011 roku UPADS zdobył 2 spośród 36 mandatów[20].

W wyborach parlamentarnych w 2012 roku partia uzyskała 7 mandatów w Zgromadzeniu Narodowym, stając się tym samym jedyną partią opozycyjną w parlamencie[5].

Wybory prezydenckie w 2016 roku

Pod koniec stycznia 2016 roku UPADS ogłosił, że kandydatem partii na urząd prezydenta w nadchodzących wyborach będzie Pascal Tsaty Mabiala[21]. Ostatecznie zajął on 4 miejsce uzyskując 65 025 głosów (4,67%)[22].

Wybory parlamentarne w 2017 roku

W wyborach parlamentarnych w 2017 roku UPADS zdobył 8 miejsc w Zgromadzeniu Narodowym[23] oraz 2 miejsca w Senacie Republiki Konga[24]. Senatorami zostali Ange Édouard Poungui oraz Joseph Yedikissa-Dhadié[25].

Wybory prezydenckie w 2021 roku

W wyborach prezydenckich w 2021 roku partia nie wystawiła żadnego kandydata. Tsaty Mabiala nie zdecydował się na start, powołując się na błędy w organizacji wyborów[26].

Wybory do Zgromadzenia Narodowego w 2022 roku

W wyborach do Zgromadzenia Narodowego, które odbyły się 10 i 31 lipca UPADS zdobył 7 mandatów tracąc tym samym jedno miejsce w parlamencie[27][28].

Członkowie

Poparcie w wyborach

Wybory do Zgromadzenia Narodowego

WyboryMandaty+/−Rząd
1992
39/125
–Rząd
1993
49/114
Increase2.svg 10Opozycja
2002
3/137
Decrease2.svg 46Opozycja
2007
11/137
Increase2.svg 8Opozycja
2012
7/137
Decrease2.svg 4Opozycja
2017
8/151
Increase2.svg 1Opozycja
2022
7/151
Decrease2.svg 1Opozycja

Wybory do Senatu

Wybory[29]Mandaty+/−Rząd
1992
23/60
–Rząd
2005brak danychbrak danychOpozycja
2008brak danychbrak danychOpozycja
2011
2/36
–Opozycja
2014brak danychbrak danychOpozycja
2017
2/72
–Opozycja

Wybory prezydenckie

WyboryKandydatGłosów%Wynik
1992Pascal Lissouba282 02035,97%Wygrana
2002Joseph Kignoumbi Kia Mboungou33 1542,76%Przegrana
2009Joseph Kignoumbi Kia Mboungou*100 1817,46%Przegrana
2016Pascal Tsaty Mabiala65 0254,67%Przegrana

*Jako kandydat niezależny, ale będąc jednocześnie wiceprzewodniczącym partii.

Przypisy

  1. ↑ Kongo, Polska Agencja Prasowa SA [dostęp 2021-03-27] (pol.).
  2. ↑ L'ancien président du Congo-Brazzaville Pascal Lissouba est mort en France, France 24, 24 sierpnia 2020 [dostęp 2021-03-28] (fr.).
  3. ↑ a b c d e CONGO: parliamentary elections Assemble nationale, 1992, archive.ipu.org [dostęp 2021-03-28].
  4. ↑ CONGO: parliamentary elections Senat, 1992, archive.ipu.org [dostęp 2021-03-28].
  5. ↑ a b c d e f g h Elections in Congo-Brazzaville, africanelections.tripod.com [dostęp 2021-03-28].
  6. ↑ Le Président Pascal Lissouba nomme le 1er ministre Stéphane Bongho-Nouarra et son gouvernement , le 7 septembre 1992 | www.congo-liberty.com [dostęp 2021-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-11-29] (fr.).
  7. ↑ John Frank Clark, Samuel Decalo, Historical Dictionary of Republic of the Congo, Scarecrow Press, 2012, s. 364, ISBN 978-0-8108-4919-8 [dostęp 2021-04-02] (ang.).
  8. ↑ a b c d e f g CONGO: parliamentary elections Assemble nationale, 1993, archive.ipu.org [dostęp 2021-03-28].
  9. ↑ a b John F. Clark, Congo: Transition and the Struggle to Consolidate, 1997, s. 71–75, ISBN 978-0-429-49818-3.
  10. ↑ a b Présidentielle au Congo-Brazzaville : Pascal Tsaty Mabiala désigné candidat de l’Upads – Jeune Afrique, JeuneAfrique.com, 31 stycznia 2016 [dostęp 2021-03-28] (fr.).
  11. ↑ Howard W. French, Rebels, Backed by Angola, Take Brazzaville and Oil Port, „The New York Times”, 16 października 1997, ISSN 0362-4331 [dostęp 2021-03-28] (ang.).
  12. ↑ Entre arbitraire et impunite: les droits de l'homme au Congo-Brazzaville, Congolese Human Rights Observatory and International Federation of Human Rights, 14 listopada 2007 [dostęp 2021-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2007-11-14].
  13. ↑ a b congo martin mberi denis sassou nguesso pascal lissouba, web.archive.org, 9 marca 2008 [dostęp 2021-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2008-03-09].
  14. ↑ a b Pascal Tsati Mabiala élu secrétaire général de l'Union panafricaine pour la démocratie sociale (UPADS), Les Dépêches de Brazzaville, 29 grudnia 2006 [dostęp 2021-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2012-03-11].
  15. ↑ a b Congo: ouverture de la campagne du premier tour des élections législatives, Jeuneafrique.com, 30 września 2007 [dostęp 2021-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2007-09-30].
  16. ↑ Législatives au Congo : le parti de Lissouba accuse le pouvoir de «hold-up électoral », Afrik.com, 13 sierpnia 2007 [dostęp 2021-03-28] (fr.).
  17. ↑ a b Présidentielles 2009 - Le candidat de l'UPADS, Ange Edouard Poungui, annonce ses bonnes intentions, Les Dépêches de Brazzaville, 27 września 2011 [dostęp 2021-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2011-09-27].
  18. ↑ Congo bans 4 opposition candidates from vote. AFP, 19 czerwca 2009. [dostęp 2009-07-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-06)]. (ang.).
  19. ↑ Congo Republic bars four opposition candidates. Reuters, 19 czerwca 2009. [dostęp 2009-07-06]. (ang.).
  20. ↑ IPU PARLINE database: CONGO (Sénat), ELECTIONS IN 2011, archive.ipu.org [dostęp 2021-03-28].
  21. ↑ Election présidentielle : L’U.PA.D.S jette son dévolu sur Pascal Tsaty-Mabiala | adiac-congo.com : toute l'actualité du Bassin du Congo, www.adiac-congo.com [dostęp 2021-03-28].
  22. ↑ Constitutional Court Raport, web.archive.org, 25 kwietnia 2016, s. 7 [dostęp 2020-08-18] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-25].
  23. ↑ IPU PARLINE database: CONGO (Assemblée nationale), Last elections, archive.ipu.org [dostęp 2021-03-28].
  24. ↑ IPU PARLINE database: CONGO (Sénat), Last elections, archive.ipu.org [dostęp 2021-03-28].
  25. ↑ Résultats des élections sénatoriales du 31 juillet 2017 | adiac-congo.com : toute l'actualité du Bassin du Congo, www.adiac-congo.com [dostęp 2021-04-11].
  26. ↑ Loïcia Martial, Florence Morice, Congo-Brazzaville: coup d'envoi de la campagne électorale pour la présidentielle du 21 mars, RFI, 5 marca 2021 [dostęp 2021-03-23] (fr.).
  27. ↑ 10-31 juillet 2022 - République du Congo. Élections législatives. - Événement, Encyclopædia Universalis [dostęp 2022-10-15] (fr.).
  28. ↑ Législatives au Congo : le parti présidentiel rafle 111 des 151 sièges, AfricaNews, 3 sierpnia 2022 [dostęp 2022-10-15] (fr.).
  29. ↑ IPU PARLINE database: CONGO (Sénat), election archives, archive.ipu.org [dostęp 2021-03-28].

Bibliografia

  • Congo: Transition and the Struggle to Consolidate. W: John F. Clark: Political Reform in Francophone Africa. Routledge, 1997, s. 72–75. ISBN 978-0-429-49818-3.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Increase2.svg
Icon representing an increase, consisting of a green-colored, up-pointing triangle.
Decrease2.svg
Icon representing a decrease, consisting of a red-colored, down-pointing triangle.