Pandur (transporter)
| ||
 | ||
| Dane podstawowe | ||
| Państwo |  Austria | |
| Producent | Steyr-Daimler-Puch A.G. | |
| Typ pojazdu | transporter opancerzony | |
| Trakcja | kołowa | |
| Załoga | 2 – 3 (załoga) 8 – 10 (desant) | |
| Historia | ||
| Prototypy | 1994 | |
| Produkcja | od 1996 | |
| Dane techniczne | ||
| Silnik | silnik wysokoprężny, 6-cylindrowy Steyr WD 612 o mocy 180 kW przy 2400 obr./min. | |
| Transmisja | mechaniczna | |
| Poj. zb. paliwa | 195 l | |
| Długość | 5,782 m kadłuba: 5,679 m | |
| Szerokość | 2,50 m | |
| Wysokość | 1,81 m / 2,689 m | |
| Prześwit | 0,42 m | |
| Masa | bojowa: 11 500 – 12 750 kg (w zależności od wyposażenia) | |
| Osiągi | ||
| Prędkość | 110 km/h w wodzie: (wersja pływająca) 11 km/h | |
| Zasięg | 650 | |
| Pokonywanie przeszkód | ||
| Brody (głęb.) | bez przygotowania: 1,2 m | |
| Rowy (szer.) | 1,8 m | |
| Ściany (wys.) | 0,5 m | |
| Kąt podjazdu | 70 | |
| Dane operacyjne | ||
| Uzbrojenie | ||
| 1 armata czołgowa Kenerga kal. 90 mm (wersja AFRSV 90) 1 moździerz kal. 81 mm (wersja AMC 81) 1 armata automatyczna Mk 30 kal. 30 mm (wersja ARSV 30) 1 karabin maszynowy M2HB lub FN QCB kal. 12,7 mm (wersja ARSV 30) 1 karabin maszynowy FN MAG 58 kal. 7,62 (w pozostałych wersjach uzbrojonych) | ||
| Wyposażenie | ||
| 4 wyrzutnie granatów dymnych kal. 66 mm | ||
| Użytkownicy | ||
| Austria, Stany Zjednoczone, Belgia, Kuwejt, Gabon, Słowenia, Czechy, Portugalia | ||
Pandur – współczesny austriacki kołowy transporter opancerzony. Obecnie produkowana jest druga wersja czyli Pandur II.
Historia
W 1979 roku w austriackiej firmie Steyr-Daimler-Puch A.G. rozpoczęto prace nad nowym transporterem opancerzonym przystosowanym do współczesnego pola walki. Projekt ten otrzymał nazwę Pandur. Z czasem do współpracy włączono także amerykańską firmę AV Technology International z Chesterfield, szwajcarską MOWAG i hiszpańską Santa Bárbara Sistemas należące do koncernu General Dynamics, mającą doświadczenie przy budowie VEC-M1.
W 1994 roku gotowa była wersja handlowa 6-kołowego transportera Pandur I a w 1995 roku rozpoczęto jego produkcję seryjną dla armii austriackiej. Transporter ten był przystosowany do wyposażenia w różnego rodzaju uzbrojenie i wyposażenie. Spełniał on wymogi współczesnego pola walki.
W 2001 roku rozpoczęto pracę nad 8-kołową wersją transportera, którą oznaczono jako Pandur II 8x8, a później także na podstawie tej wersji także 6-kołową Pandur II 6x6. Wersja ta jest również przystosowana do pływania.
Rodzaje produkowanych transporterów opancerzonych Pandur ze względu na wyposażenie:
- Pandur MICV 1/127 – transporter opancerzony
- Pandur ATGMC – ruchoma wyrzutnia rakiet przeciwpancernych
- Pandur AMC 81 – transporter opancerzony wyposażony w moździerz kal. 81 mm
- Pandur AAMB – opancerzony wóz medycznych
- Pandur ARSV 25 – opancerzony wóz zwiadowczy, uzbrojony w armatę Oerlikon KBA kal. 25 mm i karabin maszynowy MG3
- Pandur ARSV 30 – opancerzony wóz zwiadowczy, uzbrojony w armatę Rheinmetall Mk 30 kal. 30 mm i karabin maszynowy FN MAG.
- Pandur ARSV 35 – opancerzony wóz zwiadowczy, uzbrojony w działko kal. 35 mm
- Pandur AFRSV 90 – wóz wsparcia ogniowego zwiadu, uzbrojony w armatę kal. 90 mm
- Pandur – opancerzony wóz dowodzenia i łączności
Oprócz wytwórni w Austrii transportery tego typu produkowano dla armii Stanów Zjednoczonych w wytwórni AV Technology International. Licencję na jego produkcję zakupiły również Czechy i Słowenia.
Służba
Pierwsze transportery opancerzone Pandur skierowano do służby w armii austriackiej w 1996 roku, gdzie do chwili obecnej jest 224 transporterów tego typu.
70 transporterów zakupił Kuwejt, 60 Belgia, a także armia USA zamówiła 50 sztuk, które budowane są w zakładach AV Technology International. Słowenia zakupiła 36 sztuk transporterów, a w 2003 roku także licencję na produkcję dalszych 36 w zakładach Sistemska Tehnikay, gdzie będą produkowane pod nazwą Valuk. Gabon zakupił 1 transporter tego typu i zamówił dalsze 20 sztuk.
W 2006 roku armia czeska zamówiła 199 kołowych transporterów (KOT – kolovy obrneny transporter) Pandur II 8x8, w tym 63 bojowe wozy piechoty KBVP z armatą 30 mm i wyrzutniami pocisków ppanc Spike, 29 pojazdów w wersjach dowodzenia lub rozpoznania z działkiem 30 mm, a pozostałe w różnych wersjach specjalnych[1]. Umowa została jednak zerwana w grudniu 2007 roku – oficjalnym powodem było niespełnienie wymagań przez transportery podczas prób i opóźnienia[2]. Ponownie, na mocy kontraktu z 2009 czeskie siły zbrojne kupiły 107 transporterów w wersji Pandur II 8x8[3]. W 2015 rząd Republiki Czeskiej zaaprobował zakup kolejnych 20 transporterów Pandur II 8x8[4]. Czeskie transportery uzbrojone są w armatę 30 mm Mk 44 Bushmaster i km 7,62 mm M240 w bezzałogowej wieży i przewożą 7 żołnierzy desantu[5]. W sierpniu 2010 r. cztery transportery dopancerzono i zmodyfikowano do wersji Pandur KBVP M1 dla potrzeb kontyngentu czeskiego w Afganistanie[6]. Posiadają one dodatkowy pancerz ceramiczny i prętowe ekrany przeciwkumulacyjne i weszły do akcji na początku 2011 roku w prowincji Logar[5].
W kwietniu 2005 Portugalia zakupiła 260 sztuk transportera w wersji Pandur II 8x8, a ich produkcja odbywać się będzie w Portugalii.
Transportery opancerzone były dotychczas używane bojowo w trakcie misji pokojowych na Cyprze w ramach UNFICYP, na wzgórzach Golan w ramach UNDOF, w Kosowie w ramach KFOR, Afganistanie w ramach ISAF i w Bośni i Hercegowinie.
Przypisy
- ↑ Andrzej Kiński. Nowości salonu IDET 2007. „Nowa Technika Wojskowa”. 6/2007, s. 41-42, czerwiec 2007. Warszawa: Magnum-X.
- ↑ Czechy wypowiedziały kontrakt na Pandury. „Nowa Technika Wojskowa”. 1/2008, s. 4, styczeń 2008. Warszawa: Magnum-X.
- ↑ Pandury dla Czech za łapówkę?, Defence24.pl, 2 lipca 2014 [zarchiwizowane z adresu 2014-07-08].
- ↑ AH, Czechy się zbroją. Więcej transporterów Pandur, Defence24.pl, 22 sierpnia 2015 [zarchiwizowane z adresu 2015-08-24].
- ↑ a b Michal Zdobinysky. Pandury w akcji. „Nowa Technika Wojskowa”. Nr 6/2012, s. 14-16, czerwiec 2012..
- ↑ 4 czeskie Pandury do Afganistanu, "RAPORT Wojsko Technika Obronność" nr 10/2010, s.68
Bibliografia
- Jerzy Jackowski, Dariusz Użycki. Transporter Pandur. „Nowa Technika Wojskowa”. 1993. nr 7-8. s. s. 7-9. ISSN 1230-1655.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Autor: böhringer friedrich, Licencja: CC BY-SA 2.5
Im Zuge einer Road-Show zeigte das Österreichische Bundesheer im Dornbirner / Hohenemser Steinbruch den Radpanzer Pandur . Kurzbezeichnung: MTPz (Mannschaftstransportpanzer) "Pandur", Gewicht: 13,5 t, Motorleistung: 191 kW (250 PS), Höchstgeschwindigkeit: 100 km/h, Steigfähigkeit: 70 %, Besatzung: 9 Mann, Bewaffnung: 12,7 mm üsMG M2.