Papieska Akademia Nauk

Wejście do Papieskiej Akademii Nauk.
Courtyard of the Casina Pio IV.jpg

Papieska Akademia Nauk (łac. Pontificia Academia Scientiarum), watykańskie towarzystwo naukowe, do którego należą powoływani przez papieży wybitni przedstawiciele nauk matematycznych i przyrodniczych z różnych państw[1].

Historia

Podobnie jak włoska Narodowa Akademia Rysiów, wywodzi swą tradycję z założonej w 1603 r. przez księcia Federico Cesi Akademii Rysiów (Accademia dei Lincei), do której należał m.in. Galileusz. Upadłe po śmierci fundatora stowarzyszenie naukowców reaktywował w 1847 r. papież Pius IX pod nazwą Pontificia accademia dei Nuovi Lincei. W 1936 r. papież Pius XI dokonał reorganizacji akademii i zmienił jej nazwę na Papieska Akademia Nauk (w związku z powstaniem po zjednoczeniu Włoch akademii narodowej mającej w nazwie również odwołanie do rysiów)[2][1].

Siedziba

Siedziba Akademii znajduje się w Casina Pio IV, letniej rezydencji papieża Piusa IV, która została zbudowana w 1561 roku. Z inicjatywy papieża Piusa XI obiekt został rozbudowany[2].

Organizacja instytucji

Akademia jest zarządzana przez Prezydenta. Jest on wybierany przez papieża spośród akademików, na odnawialną czteroletnią kadencję. Przewodniczącego wspomaga Rada Akademii i Kanclerz. Skład Rady:

  • ustępujący prezydent na okres czterech lat;
  • były prezydent mianowany dożywotnio przez papieża Emerytowanym Prezydentem;
  • siedmiu radnych (od 1995 roku, decyzją Jana Pawła II) nominowanych przez papieża, na okres czterech lat, z możliwością ponownego mianowania.

Rada zbiera się co najmniej dwa razy w roku. Obecnym prezydentem jest od 2017 roku prof. Joachim von Braun[2].

Obecni członkowie

Zreformowana Akademia ma 80 członków (od 1986 roku decyzją Jana Pawła II), którzy mają wybitne osiągnięcia w swoich dziedzinach naukowych. Kandydaci na członków są wybierani przez akademików, papież nominuje ich na całe życie[1]. Ponadto, sprawujący urzędy: dyrektor Obserwatorium Watykańskiego, dyrektor Laboratorium Astrofizycznego Obserwatorium Watykańskiego, prefekt Biblioteki Watykańskiej, prefekt Tajnych Archiwów Watykanu, są mianowani «Akademikami pro tempore»(na czas pełnienia funkcji). Papież może także mianować honorowych członków Akademii[2]. Wśród członków Akademii są m.in. nobliści.

Nobliści[2]

W dziedzinie fizyki

W dziedzinie chemii

W dziedzinie fizjologii lub medycyny

W dziedzinie ekonomii

Inni m.in.[2]

Polacy[2]

Obecnie członkiem Akademii jest Michał Heller – filozof, fizyk teoretyczny (relatywista-kosmolog), laureat Nagrody Templetona Zmarli członkowie:

Działalność

Członkowie Akademii biorą udział w spotkaniach i sesjach z udziałem papieża , na których są omawiane m.in. zagadnienia z zakresu filozofii nauki oraz stosunku nauki do religii i moralności[1]. Akademia nie prowadzi badań naukowych. Jest organem opiniodawczym papieża w sprawach nauki[3]. Prace naukowe, które powstają w wyniku sesji są publikowane przez Akademię. Akademia współpracuje z innymi akademiami i instytucjami badań naukowych. Jest członkiem Międzynarodowej Rady Związków Naukowych (ICSU)[2].

Nagroda Akademii

  • Medal Piusa XI – przyznawany co dwa lata młodemu naukowcowi w wieku poniżej 45 lat za wybitne osiągnięcia[2].

Przypisy

  1. a b c d Papieska Akademia Nauk, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-02-26].
  2. a b c d e f g h i Pontificia Accademia delle Scienze. [dostęp 2022-02-26].
  3. Watykan. Nauka, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-02-26].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Courtyard of the Casina Pio IV.jpg
Autor: Gabriella Clare Marino, Licencja: CC BY-SA 3.0
Courtyard of the Casina Pio IV
Pontifical Academy of Sciences, Vatican - entrance.jpg
Autor: User:Mattes, Licencja: CC BY-SA
Pontifical Academy of Sciences, Vatican