Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Borku Starym

Parafia Świętych
Apostołów Piotra i Pawła
w Borku Starym
Państwo

 Polska

Siedziba

Borek Stary

Data powołania

przed 1419

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Archidiecezja

przemyska

Dekanat

Błażowa

Kościół

Kościół Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Borku Starym

Filie

• Borówki – pw. Miłosierdzia Bożego
• Nowy Borek – pw. MB Częstochowskiej
• Nowy Borek - Wola Borkowska – pw. MB Nieustającej Pomocy

Proboszcz

ks. Roman Słota

Wezwanie

Świętych Apostołów Piotra i Pawła

Wspomnienie liturgiczne

29 czerwca

Położenie na mapie gminy Tyczyn
Mapa konturowa gminy Tyczyn, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Borku Starym”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Borku Starym”
Położenie na mapie powiatu rzeszowskiego
Mapa konturowa powiatu rzeszowskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Borku Starym”
Ziemia49°56′30,839″N 22°05′47,110″E/49,941900 22,096419
Strona internetowa
(c) edzio, CC BY 3.0
Kościół filialny w Borówkach
(c) Zbigniew Lubecki, CC BY-SA 3.0
Kościół filialny pw. MB Nieustającej Pomocy w Woli Borkowskiej (Nowy Borek)
Kościół OO. Dominikanów w Borku Starym

Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Borku Starym – rzymskokatolicka parafia należąca do dekanatu Błażowa w archidiecezji przemyskiej[1].

Historia

Parafia w Borku Starym została erygowana przed 1419 rokiem. W 1418 roku istniał już w Borku drewniany kościół parafialny pw. św. Piotra i Pawła oraz kaplica pw. Świętego Krzyża i Najświętszej Maryi Panny. W 1465 roku parafię uposażył Jan z Pilczy, kasztelan krakowski. W 1598 roku bp Wawrzyniec Goślicki parafię w Borku przyłączył, wraz z jej uposażeniem, do utworzonej wówczas prepozytury parafii w Tyczynie.

W 1624 roku kościół został spalony przez Tatarów. W latach 1624–1646 liturgię parafialną sprawowano w leżącym poza wioską kościele pw. Świętego Krzyża. W 1646 roku w miejsce spalonego przez Tatarów kościoła, wybudowano nowy kościół z kamienia[2].

W 1873 roku expozytem kościoła filialnego w Borku Starym został ks. Edward Kotecki. W czerwcu 1888 roku bp Łukasz Solecki dokonał ponownej reaktywacji parafii w Borku Starym, a ks. Edward Kotecki został proboszczem. W skład parafii weszły Borek Stary, Nowy Borek i Brzezówka, w której było wówczas 3196 wiernych.

Kościół z kamienia był użytkowany do 1926 roku, kiedy rozebrano go, a materiał wykorzystano do budowy nowej świątyni. Obecny kościół parafialny murowany, trzynawowy, neogotycki z wieżą, wybudowano w latach 1928–1938, według projektu arch. Bronisława Wiktora. W 1939 roku odbyła się konsekracja kościoła, której dokonał bp Franciszek Barda.

W kościele znajdują się 3 barokowe ołtarze ze starego kościoła, chrzcielnica z 1755 roku, oraz kilka obrazów, w tym obraz Matki Bożej Niepokalanie Poczętej. Obok kościoła znajduje się dzwonnica murowana z 1887 roku. Polichromię kościoła wykonał w latach 1957–1958 artysta Stanisław Szmuc. Organy 15-głosowe zbudował w 1939 roku Emil Narolski z Przemyśla[3][4].

Na terenie parafii jest 3 700 wiernych (w tym: Borek Stary – 1 400, Borek Nowy – 1 600, Borówki – 250, Brzezówka –450)[5].

Proboszczowie parafii:
1888–1902. ks. Edward Kotecki[6].
1902–1923. ks. Ignacy Krysakowski[7].
1923–1952. ks. Józef Pasierb[8].
1952–1958. ks. Władysław Fietko.
1958–1983. ks. Michał Sternal.
1983–2005. ks. kan. Władysław Mazepa.
2005–2019. ks. prał. Adam Pietrucha.
2019– nadal ks. Roman Słota.


Kościoły filialne

  • Borówki – W 1983 roku rozpoczęto budowę kościoła filialnego. W 1987 roku bp Ignacy Tokarczuk poświęcił kościół pw. Miłosierdzia Bożego[9].
  • Wola Borkowska (Nowy Borek) – W latach 1987–1989 zbudowano kościół filialny, który w 1989 roku został poświęcony przez bpa Edwarda Białogłowskiego, pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy[10]
  • Nowy Borek – W 1989 roku z polecenia Kurii Biskupiej zbudowano budynek punktu katechetycznego. Gdy nauka religii powróciła do szkoły, postanowiono budynek katechetyczny zaadaptować na kaplicę, którą poświęcono w 2003 roku pw. Matki Bożej Częstochowskiej[11].

Klasztor OO. Dominikanów

W tym miejscu już w 1418 roku istniał kościół pw. Świętego Krzyża z kaplicą Najświętszej Maryi Panny, który w 1420 roku został poświęcony przez apa lwowskiego Jana Rzeszowskiego. W kaplicy umieszczono łaskami słynący obraz Matki Bożej Boreckiej. W 1336 roku w pobliskim cudownym źródełku odnotowano pierwsze cudowne uzdrowienie.

W 1668 roku decyzją komisji biskupiej obraz został uznany za cudowny. W 1669 roku ks. Maciej Nowicki kanonik kolegiaty jarosławskiej i prepozyt tyczyński, ufundował nowy kościół. W 1670 roku opiekę nad kaplicą objęli Dominikanie, którzy w latach 1684–1726 zbudowali kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jacka. 13 maja 1736 roku odbyła się konsekracja kościoła, której dokonał bp Andrzej Pruski.

15 sierpnia 1919 roku odbyła się koronacja cudownego obrazu, której dokonał bp Józef Sebastian Pelczar[12][13].

Przypisy

  1. ↑ Opis dekanatu na stronie archidiecezji
  2. ↑ 600 lat parafii Borek Stary, Tygodnik Katolicki „Niedziela”. Niedziela Przemyska 44/2018, 31 października 2018.
  3. ↑ Borek Stary - Historia
  4. ↑ Rocznik Archidiecezji Przemyskiej 1997 (str. 43-44) ISSN 1233-4685
  5. ↑ Rocznik Archidiecezji Przemyskiej 2015/2016 (s. 70) ISSN 1429-6314
  6. ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Saecularis et Regularis Dioecesis rit. lat. Premisliensispro anno Domini 1888 (str. 184) (łac.) [dostęp 2020-01-24]
  7. ↑ Schematismus Universi Venerabilis Cleri Saecularis et Regularis Dioecesis rit. lat. Premisliensis pro anno Domini 1903 (str. 182) (łac.) [dostęp 2020-01-24]
  8. ↑ Elenchus Cleri Dioeceseos Rit. Lat. Premisliensis Pro Anno Domini 1924 (str. 77) (łac.) [dostęp 2020-01-24]
  9. ↑ Borówki - Historia
  10. ↑ Wola Borkowska – historia
  11. ↑ Nowy Borek - Historia
  12. ↑ Klasztor - Historia. [dostęp 2020-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-02-10)].
  13. ↑ Sanktuarium Matki Bożej Boreckiej – Borek Stary k. Rzeszowa

Linki zewnętrzne

Parafie dekanatu Błażowa

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
Japanese Map symbol (Church).svg
Japanese map symbol "Church". U+26EA
Nowy Borek - "Wola" - Kaplica pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy - panoramio (1).jpg
(c) Zbigniew Lubecki, CC BY-SA 3.0
Nowy Borek - "Wola" - Kaplica pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy
Tyczyn (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Kościół borówki - panoramio.jpg
(c) edzio, CC BY 3.0
Borówki (województwo podkarpackie)
Church of the Assumption in Borek Stary, Poland.jpg
Autor: Pabbloz, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Borek Stary - kościół p.w. Wniebowzięcia NMP w zespole klasztornym dominikanów (zabytek nr rejestr. A-326)