Parafia św. Józefa w Katowicach

Rzymskokatolicka parafia
pod wezwaniem św. Józefa

kościół parafialny
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Siedziba	Katowice
Adres	ul. Gliwicka 76 40-854 Katowice
Data powołania	1 września 1896
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Archidiecezja	katowicka
Dekanat	Katowice-Załęże
Kościół	św. Józefa w Katowicach-Załężu
Proboszcz	ks. Jerzy Słota (od 2001)
Wezwanie	św. Józef Robotnik
Wspomnienie liturgiczne	1 maja
Położenie na mapie Katowic Rzymskokatolicka parafia pod wezwaniem św. Józefa
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Rzymskokatolicka parafia pod wezwaniem św. Józefa
Położenie na mapie województwa śląskiego Rzymskokatolicka parafia pod wezwaniem św. Józefa
50°15′47,6989″N 19°00′03,1147″E/50,263250 19,000865
Strona internetowa

Parafia św. Józefa w Katowicach-Załężu – rzymskokatolicka parafia znajdująca się w Katowicach, na obszarze dzielnicy Załęże. Parafia należy do dekanatu Katowice-Załęże w archidiecezji katowickiej. Siedziba parafii znajduje się w północno-zachodniej części miasta i obejmuje ona swoim zasięgiem wiernych z całej dzielnicy. Została ona erygowana 1 września 1896 roku, a jej pierwszym proboszczem w latach 1900–1942 był ksiądz prałat Józefa Kubis. Parafia w 2014 roku liczyła około 11 100 mieszkańców Załęża^[1]. Kościół parafialny znajduje się przy ulicy Gliwickiej.

Historia

Dom parafialny i Klasztor Sióstr Jadwiżanek

Do połowy XIX w. wierni z Załęża przynależeli do parafii w Bogucicach. Od połowy XIX w. wierni uczęszczali do tymczasowego kościoła przy obecnym placu Wolności w Katowicach, który został poświęcony w 1860 roku. Dalekie położenie kościoła spowodowało, iż wierni zaczęli zabiegać o odłączenie i utworzenie własnej parafii wraz z kościołem^[2].

Pierwsze plany budowy kościoła w Załężu pojawiły się w połowie XIX w., kiedy to ówczesnym proboszczem parafii boguckiej był ks. Leopold Markiefka. W tym czasie właściciel dóbr załęskich – Ernest Georges de la Tour wyszedł z pomysłem budowy kościoła, plebanii, cmentarza i szkoły w Załęskiej Hałdzie. Projekt nowej parafii z 1855 roku przewidywał włączenie do niej z parafii boguckiej Brynowa i Załęża, z mikołowskiej Ligoty, Ochojca, Piotrowic, a z chorzowskiej familoków z okolic huty Baildon. Z powodu braku poparcia finansowego nie zrealizowano planów utworzenia tej parafii. Nowy właściciel Załęża – George von Moltke (od 1856 roku) był zainteresowany jedynie budową kościoła, ale nie powołaniem parafii^[3].

Powołanie załęskiej parafii wraz z kościołem wiąże się z działalnością proboszcza parafii boguckiej, ks. Ludwika Skowronka. Propozycją ks. Skowronka zatwierdził 27 grudnia 1895 roku biskup wrocławski, kardynał Georg Kopp^[4]. Sprawę budowy kościoła i powołania parafii przyspieszyła katastrofa górnicza w kopalni Cleophas (obecnie Kleofas) z 4 marca 1896 roku, w której to w pożarze zginęło 105 górników, głównie z Bogucic, Dębu i Załęża^[4]. Podczas pogrzebu proboszcz bogucki ks. Ludwik Skowronek wygłosił ślubowanie wybudowania kościoła, która brzmiała następująco:

W tym samym roku, tj. 1 września 1896 roku dekretem kardynała Georga Koppa erygowano parafię załęską. Potwierdzenie tego faktu przez władze świeckie nastąpiło 13 lipca 1896 roku. Administratorem nowej parafii został 24 sierpnia 1896 roku proboszcz bogucki, ks. Ludwik Skowronek. Księgi parafialne zaczęto prowadzić od 1 października 1896 roku. Miesiąc później, tj. 12 listopada wybrano Zarząd Kościelny i Radę Parafialną^[3].

W 1896 roku rozpoczęto przygotowania do budowy kościoła. W tym samym roku rozpoczęto budowę probostwa i klasztoru sióstr Jadwiżanek. Klasztor poświęcono 30 października 1899 roku, a probostwo w listopadzie 1900 roku^[3]. Budowę kościoła rozpoczęto 15 maja 1898 roku. Poświęcenia kościoła pod wezwaniem świętego Józefa dokonał 8 listopada 1900 roku ks. dziekan Wiktor Schmidt, natomiast konsekracji dokonał 29 kwietnia 1902 roku ks. kardynał Georg Kopp. Pierwszym proboszczem parafii został Józef Kubis^[4][3].

W 1938 roku parafia liczyła 4 kapłanów i 18 015 wiernych. Wtedy to w załęskiej parafii udzielono 215 ślubów, 337 chrztów oraz 247 pogrzebów^[5]. W 1954 roku po przyjęciu święceń na terenie parafii św. Józefa zamieszkał ks. Władysław Basista. Wówczas to pod kierownictwem ówczesnego proboszcza ks. dr. Wilhelma Pluty rozpoczął katechizację dzieci w przyparafialnej salce katechetycznej. Organizował również zajęcia teatralne oraz wycieczki dla dzieci w góry. Podczas odwiedzin duszpasterskich udzielał wsparcia materialnego dla najbardziej potrzebujących rodzin z załęskiej parafii^[6]. W 2014 roku w parafii udzielono 92 chrzty św., zawarto 23 małżeństwa oraz odbyło się 166 pogrzebów.

Proboszczowie

• ks. prałat Ludwik Skowronek – (kurator: 1896–1900),
• ks. prałat Józef Kubis (proboszcz: 1900–1942),
• ks. Franciszek Musialik (administrator: 1942–1946),
• ks. Alfons Tomaszewski (administrator: 1946–1951),
• ks. bp Wilhelm Pluta (administrator: 1951–1955; proboszcz 1956–1958),
• ks. abp Jerzy Stroba (administrator: 1958),
• ks. Franciszek Leśnik (administrator: 1958–1959; proboszcz: 1959–1971),
• ks. prałat Jerzy Nyga (administrator: 1971; proboszcz: 1971–2000),
• ks. Jerzy Słota (administrator 2000–2001; proboszcz: od 2001).

Zasięg parafii

Parafia swoim zasięgiem obejmuje całą katowicką dzielnicę Załęże w jej obecnym kształcie. Przynależą do niej następujące ulice: Anioła, Badury, Bocheńskiego (część północna), Bogusławskiego, Borysa, Bracka, Cholewy, Ciemały, Czoika, Dudka, Gliwicka, Gminna, Grządziela, Janasa, Kempki, Klimczoka, Koczeby, Kupca, Lelewela, Lisa, Macieja, Mamoka, Marcina, Musialika, Narutowicza, Ondraszka, Piechy, Pokoju, Pośpiecha, Pukowca, 18 Sierpnia, Skrzeka, Szewczenki, Ślusarska, Tokarska, Wiśniowa, Wolnego, Wolskiego, Wyplera, Zamułkowa, Zarębskiego i Żelazna^[1].

Obiekty parafii

Budynek probostwa

Cmentarz parafialny przy ul. Pośpiecha

Obiekty parafii koncentrują się głównie przy ul. Gliwickiej. Są to^[7][8]:

• Kościół parafialny p.w. św. Józefa – zabytkowy, neogotycki kościół parafialny, poświęcony 8 listopada 1900 roku; budynek zaprojektowany przez gliwickiego architekta Ludwiga Schneidera posiada pseudobazylikowy korpus i smukłą sygnaturkę; wysokość kościoła dochodzi do 64 metrów,
• Dom parafialny i Klasztor Sióstr Jadwiżanek – znajduje się w zachodniej części placu kościelnego, przy ul. Gliwickiej 78; klasztor został wybudowany 4 kwietnia, a poświęcony 30 października 1899 roku; siostry Jadwiżanki prowadzą w budynku od 1950 roku Zakład Opiekuńczo-Leczniczy;
• Probostwo – budynek zamieszkany przez proboszcza i wikariuszy, położony naprzeciwko domu parafialnego, po wschodniej stronie placu kościelnego; funkcjonuje od listopada 1900 roku,
• Cmentarz przy ul. Pośpiecha – cmentarz parafialny, położony na południe od kościoła; powstał on około 1898 roku, wraz z budową pozostałych obiektów parafii; powierzchnia cmentarza wynosi 2,0815 ha.

Kaplice

W parafii znajdują się następujące kaplice^[1]:

• kaplica na probostwie,
• kaplica w domu Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów,
• kaplica w Zakładzie Opiekuńczo-Leczniczym.

Grupy parafialne

Przy parafii funkcjonują następujące grupy parafialne^[8]:

• Służba Kościoła – grupa szafarzy, kościelnych i organistów,
• Ministranci – grupa chłopców przy posłudze w liturgii,
• Ruch Światło-Życie – grupa, która ma na celu kształtowanie postaw ludzi na aktywnych chrześcijan,
• Ruch Odnowy w Duchu Świętym – grupa, która dąży do ożywania darów Ducha Świętego,
• Żywy Różaniec,
• Koło Przyjaciół Radia Maryja,
• Grupa Charytatywna – grupa, która udziela pomocy potrzebującym i zbiera datki,
• Krąg biblijny.

Przypisy