Parafia św. Wita w Słupach

Parafia św. Wita
Ilustracja
Kościół parafialny pw. św. Wita w Słupach
Państwo

 Polska

Siedziba

Słupy

Adres

Słupy
89-200 Szubin

Data powołania

XII wiek

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Diecezja

bydgoska

Dekanat

Szubin

Kościół

św. Wita

Filie

św. Stanisława Biskupa

Proboszcz

ks. Leszek Kroll

Wezwanie

św. Wita

Wspomnienie liturgiczne

15 czerwca

Położenie na mapie gminy Szubin
Mapa konturowa gminy Szubin, na dole nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Wita”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Położenie na mapie powiatu nakielskiego
Mapa konturowa powiatu nakielskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Wita”
Ziemia52°57′53,0″N 17°39′58,9″E/52,964722 17,666361

Parafia pw. św. Wita w Słupachparafia rzymskokatolicka należąca do dekanatu Szubin oraz diecezji bydgoskiej.

W jej skład wchodzą wioski: Królikowo, Kowalewo, Słupy, Dąbrówka Słupska, Chraplewo, Ciężkowo, Wrzosy, Smarzykowo i część Wąsosza. Parafia oprócz kościoła parafialnego w Słupach, posiada również kościół filialny w Ciężkowie. Jest też właścicielem założonego w 1830 w pobliżu kościoła parafialnego cmentarza.

Przy parafii swoją działalność prowadzą: Akcja Katolicka, Diakonia Piękna Domu Bożego, Grupa Wsparcia Ofiar Alkoholizmu, Matki Różańcowe, Parafialna Grupa Młodzieżowa "Młodzież Św. Wita", Parafialny Zespół Caritas, Stowarzyszenie Wspierania Powołań Kapłańskich.

Historia

Parafię w Słupach erygowano być może już w XI w., najpóźniej zaś w wieku XII. Pierwsze zachowane pisemne potwierdzenie jej istnienia pochodzi jednak dopiero z 10 lipca 1399 r. Posługę duszpasterską spełniano przez wieki w kościołach drewnianych - ostatni z nich wzniesiono ok. 1700 r. W jego miejsce w 1840 r. zbudowano obecną świątynię murowaną (poświęconą 14 lipca 1844). Po II wojnie światowej parafia przejęła też administrację nad poniemieckim kościołem w Ciężkowie, dotychczas świątyni ewangelickiej.

Zasięg parafii na przestrzeni wieków zmieniał się, zawsze jednak wykraczał daleko poza same Słupy. W początkowym okresie pod jej jurysdykcją znajdował się nawet Szubin. Ze znanego dokumentu Jana Łaskiego "Liber beneficiorum" z 1521 r. wynika, że w jej obrębie znajdowało się wówczas dziewięć wsi: Słupy, Kowalewo, Wąsosz, Dąbrówka, Ciężkowo, Smarzykowo, Chraplewo i Piardowo (Mąkoszyn). Później dołączyły do nich jeszcze Antoniewo, Babiagać, Smolarnia i Wrzosy. Na skutek zmian tak w osadnictwie, jak i w podziale ter, nie było to stałe. Z dekretu z 1931 r. wiemy na przykład, że odłączono od niej Mąkoszyn i Jeziorowo. W okresie 47-67 stopniowo oddawano Chomętowu część Wąsosza. Obecnie, tak jak przy sporządzaniu pierwszego wykazu, parafia obejmuje dziewięć wiosek, choć ich skład częściowo zmienił się.

W 1939 r. działalność duszpasterska w słupach została zamknięta przez hitlerowców. W październiku tego roku aresztowali oni proboszcza Jana Szymańskiego i wikariusza Stefana Kubickiego, obaj zmarli wkrótce w 1940 r. w obozach koncentracyjnych. W okresie okupacji niemieckiej plebania zamieniona została na siedzibę straży pilnującej trzymanych w pobliskim budynku jeńców. Od 1945 r. rozpoczęto odtwarzanie struktury parafialnej.

W 1948 r. nastąpiło przejęcie opuszczonego przez ludność niemiecką poewangelickiego kościoła w Ciężkowie.

Przez niemal całą swoją historię parafia przynależała do archidiecezji gnieźnieńskiej, jednakże od reformy z 2004 r. jest częścią nowo powstałej diecezji bydgoskiej.

Poczet proboszczów

Chronologiczną i kompletną listę proboszczów ustalić można dopiero od roku 1730. Odnośnie do całego wcześniejszego okresu, dysponujemy tylko wyrywkowymi informacjami z zachowanych dokumentów. I tak dokument z roku 1399 wymienia imiona najstarszych poświadczonych proboszczów - Marcin i Marek, w roku 1433 proboszczem był Wszemir, w 1459 - Mikołaj z Gniazdowa, w 1520 - Jan z Pobiedzisk, w 1556 (do najwyżej 1569) - Marcin Stoliski, od co najmniej 1569 do co najmniej 1599 - Sebastian Palęcki (następca Stoliskiego), w 1636 - Komas Carnkowiński, od co najmniej 1663 do co najmniej 1676 - Grzegorz Gabrielowicz, a w 1700 - nieznanego imienia Gawroński.

  • 1730-1743 - ks. Jan Prabucki
  • 1743-1776 - ks. Jakub Rolbiecki
  • 1776-1808 - ks. Wawrzyniec Sadowski
  • 1810-1822 - ks. Ludwik Sadowski
  • 1823-1824 - ks. Ksawery Trzebiatowski
  • 1825-1829 - ks. Gabriel Cedrowicz
  • 1829-1858 - ks. Andrzej Kowalewski
  • 1858-1864 - ks. Antoni Tarnowski
  • 1864 - ks.Michał Kentzer (p.o.)
  • 1864-1923 - ks. Ludwik Sobeski
  • 1923-1939 - ks. Jan Szymański
  • 1945-1946 - ka. Adam Kołaczkowski (p.o.)
  • 1946-1979 - ks. Zbigniew Wierzchowiecki
  • 1979-1984 - ks. Jan Szurik
  • 1984-1989 - ks. Zenon Patelski
  • 1989-1995 - ks. Romuald Drążkowski
  • od 1995 - ks. Leszek Kroll

Ponadto w XIX w. dwóch duchownych (ich imiona są nieznane) pełniło funkcję komendarzy, tj. tymczasowych zarządców mienia parafialnego. W latach 1823-1826 był to ks. Trojanowicz (w zastępstwie ówczesnych proboszczów), a w 1846 r. ks. Kentzer (po śmierci proboszcza, do czasu ustanowienia nowego).

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Japanese Map symbol (Church).svg
Japanese map symbol "Church". U+26EA
Nakło County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Nakło County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.32 N
  • S: 52.88 N
  • W: 17.27 E
  • E: 17.90 E
Szubin (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Szubin, Polska