Parafia Ewangelicko-Augsburska w Lędzinach

Parafia Ewangelicko-Augsburska
w Lędzinach
Ilustracja
Kościół Św. Trójcy
Państwo

 Polska

Siedziba

Lędziny

Adres

ul. J. Ch. Ruberga 1
43-143 Lędziny

Data powołania

1770

Wyznanie

protestanckie

Kościół

Kościół Ewangelicko-Augsburski

Diecezja

katowicka

Kościół

Św. Trójcy

Proboszcz

ks. dr Adam Malina

Imię

Świętej Trójcy

Położenie na mapie Lędzin
Mapa konturowa Lędzin, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Parafia Ewangelicko-Augsburskaw Lędzinach”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafia Ewangelicko-Augsburskaw Lędzinach”
Położenie na mapie powiatu bieruńsko-lędzińskiego
Mapa konturowa powiatu bieruńsko-lędzińskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Parafia Ewangelicko-Augsburskaw Lędzinach”
Ziemia50°08′49″N 19°08′06″E/50,146944 19,135000

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Lędzinach – parafia Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP, znajdująca się w Lędzinach, w dzielnicy Hołdunów. Parafia należy do diecezji katowickiej.

Historia

Kalwinizm do Hołdunowa dotarł w 1770 r., kiedy to osiedlili się tutaj ewangelicko-reformowani niemieccy koloniści z Kóz, które opuścili ze względu na represje religijne ze strony miejscowego dziedzica. Wybudowali oni w Hołdunowie (niem. Anhalt) w 1778 (lub 1779) r. dom parafialny, w którym pomieszczono kaplicę do nabożeństw, szkołę oraz mieszkania dla pastora i nauczyciela.

Parafia została założona w 1770 r., jako jedna z pierwszych po okresie kontrreformacji na Górnym Śląsku, obejmując licznych ewangelików na całym tym terenie, którzy z czasem wyodrębniali własne parafie. W 1817 r. powstał Ewangelicki Kościół Unii Staropruskiej, a hołdunowska parafia kalwińska przyjęła do swego grona 8 rodzin luterańskich[1]. Pod koniec XIX w. parafia z reformowanej pod wpływem luterańskiego otoczenia przekształciła się w parafię luterańską.

W 1902 r. poświęcono kościół Św. Trójcy. W okresie międzywojennym parafia należała do Ewangelickiego Kościoła Unijnego na polskim Górnym Śląsku. W 1933 r. Hołdunów był jedną z jedynie czterech gmin na obszarze działania tegoż Kościoła gdzie ewangelicy stanowili większość mieszkańców (70,6% mieszkańców; więcej, 71,6% miała sąsiednia gmina Gać, założona wcześniej przez mieszkańców Hołdunowa)[2].

Po II wojnie światowej, w 1947 r. kościół został przejęty przez katolików, i odtąd ewangelicy znowu odprawiali nabożeństwa w domu parafialnym. Dopiero w 1981 r., po wieloletnich staraniach, udało się uzyskać zgodę na budowę nowego kościoła. Został on poświęcony w 1986 r., zachowując pierwotne wezwanie.

W 1952 r. pod patronatem proboszcza parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Szopienicach powołano, istniejący do dzisiaj, tzw. parafialny ośrodek szopienicki, w skład którego weszła m.in. parafia w Hołdunowie, formalnie jednak zachowując swą autonomiczność.

W 1993 parafia skupiała około 100 wiernych[3].

Na cmentarzu ewangelickim w Hołdunowie spoczywa Johann Christian Ruberg – światowej sławy mistrz hutniczy, wynalazca metody wytapiania cynku zwanej powszechnie „śląską”.

Kościół

Pierwotny kościół zbudowany w stylu neogotyckim, został poświęcony w 1902 r. Jednak po II wojnie światowej w wyniku decyzji administracyjnych kościół w 1947 r. musiał zostać przekazany parafii rzymskokatolickiej – wraz z kościołami ewangelickimi w Bytomiu i Siemianowicach Śląskich, co było warunkiem odzyskania przez ewangelików kościoła Zmartwychwstania Pańskiego w Katowicach. Odtąd nabożeństwa odbywały się w salce w budynku naprzeciwko plebanii. W 1955 r. kościół został zamknięty z powodu szkód górniczych, po czym rozebrany.

W 1981 r., po wieloletnich staraniach, ewangelikom udało się uzyskać zgodę na budowę nowego kościoła. Został on poświęcony w 1986 r., zachowując pierwotne wezwanie. Autorem projektu kościoła był architekt Adam Lisik. Kościół posiada w nawie głównej miejsca siedzące dla 150 osób, oraz 60 miejsc na chórze. Powierzchnia użytkowa kościoła liczy 350 m2, w tym salka katechetyczna i zaplecze gospodarcze.

Przypisy

  1. ↑ Henryk Czembor: Ewangelicki Kościół Unijny na polskim Górnym Śląsku. Katowice: Dom Wydawniczy i Księgarski "Didache", 1993, s. 13. ISBN 83-85572-05-X.
  2. ↑ H. Czembor, 1993, s. 45
  3. ↑ Marek S. Szczepański: Górny Śląsk — lokalne ruchy rewindykacyjne. Socjologiczne studium przypadku. W: Niektóre problemy społeczne w województwie katowickim [on-line]. Uniwersytet Śląski, 1993. s. 33. [dostęp 2020-10-26].

Bibliografia

  • Dzieło łaski Boga. Diecezja Katowicka Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP (historia i współczesność), Wydawnictwo "Głos Życia", Katowice 2003.
  • A. Malina, Ewangelickie tradycja Hołdunowa, DWiK "Didache", Katowice 1994.

Linki zewnętrzne

Parafie diecezji katowickiej

Róża Lutra

Media użyte na tej stronie

Silesian Voivodeship location map2.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of en:Silesian Voivodeship with counties (powiats) and municipalities (gminas). Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Japanese Map symbol (Church).svg
Japanese map symbol "Church". U+26EA
Lędziny location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: ODbL
Location map of Lędziny, Poland
Ta mapa of Lędziny została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Bieruń-Lędziny County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Bieruń-Lędziny County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 50.18 N
  • S: 50.01 N
  • W: 19.02 E
  • E: 19.27 E
Holdunow kosc 01.jpg
Autor: Jan Szturc, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół ewangelicko-augsburski w Hołdunowie