Parafia Ewangelicko-Augsburska w Pasymiu

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Pasymiu
Ilustracja
kościół parafialny
Państwo

 Polska

Siedziba

Pasym

Adres

ul. Jedności Słowiańskiej 3, 12-130 Pasym

Data powołania

XVI wiek

Wyznanie

Protestanckie

Kościół

Ewangelicko-Augsburski

Diecezja

mazurska

Kościół

kościół ewangelicko-augsburski w Pasymiu

Filie

kościół ewangelicko-augsburski w Dźwierzutach

Proboszcz

ks. Witold Twardzik

Położenie na mapie Pasymia
Mapa konturowa Pasymia, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Parafia Ewangelicko-Augsburska w Pasymiu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafia Ewangelicko-Augsburska w Pasymiu”
Położenie na mapie powiatu szczycieńskiego
Mapa konturowa powiatu szczycieńskiego, u góry po lewej znajduje się punkt z opisem „Parafia Ewangelicko-Augsburska w Pasymiu”
Położenie na mapie gminy Pasym
Mapa konturowa gminy Pasym, w centrum znajduje się punkt z opisem „Parafia Ewangelicko-Augsburska w Pasymiu”
Ziemia53°39′05,130″N 20°47′22,887″E/53,651425 20,789691
Strona internetowa
(c) Paweł Marynowski / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0 pl
Kościół filialny w Dźwierzutach

Parafia Ewangelicko-Augsburska w Pasymiuluterańska parafia w Pasymiu, należąca do diecezji mazurskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP. Została utworzona w XVI wieku. Mieści się przy ulicy Jedności Słowiańskiej. Posiada kościół filialny w Dźwierzutach.

Terytorialnie parafia obejmuje gminę Pasym, gminę Jedwabno oraz zachodnią część gminy Dźwierzuty[1].

Historia

Po traktacie krakowskim 6 lipca 1525 luteranizm stał się religią państwową na terenie Prus. Od 10 marca 1528 parafia w Pasymiu podlegała biskupstwu pomezańskiemu. W 1547 na proboszcza został mianowany ks. dr Andrzej Samuel, będący również autorem literatury religijnej. Był rekomendowany na to stanowisko przez Filipa Melanchtona[2].

Według danych z wizytacji biskupiej z 10 października 1579 parafia pasymska obejmowała 19 wiosek, a nabożeństwa odbywały się w języku polskim i niemieckim[2].

Podczas pożaru miasta w 1750 został uszkodzony kościół, spaleniu uległ dach oraz wieża. Odbudowa ze zniszczeń trwała przez kilkanaście kolejnych lat[2].

1 stycznia 1807 miasto zajęły wojska francuskie, a 2 lutego przybył tutaj Napoleon Bonaparte. Jego siedzibę urządzono w budynku plebanii[2].

Od 1851 co dwa tygodnie w kościele odbywały się również msze katolickie, do czasu budowy w Pasymiu świątyni rzymskokatolickiej w 1876, która była wspierana również przez mieszkańców wyznania ewangelickiego[2].

W okresie III Rzeszy niektórzy z członków parafii opowiedzieli się za pronazistowskim ruchem Niemieccy Chrześcijanie, jednak większość zborowników poparła opozycyjny Kościół Wyznający. Aktywnym członkiem Kościoła Wyznającego pozostawał duszpasterz parafii w tym okresie, ks. Ernst Burdach. Działalność proboszcza doprowadziła do jego kilkukrotnego aresztowania, a także odebrania zborowi budynku parafialnego, w którym znajdowały się sale do nauki religii[2].

W styczniu 1945 ogłoszona została ewakuacja ludności w związku ze zbliżaniem się Armii Czerwonej. Proboszcz Burdach opuścił Pasym w dniu zajęcia miasta przez wojska radzieckie 22 stycznia 1945, a następnie wyemigrował do Niemiec. Po przejęciu administracji nad tym terenem przez władze polskie, parafia weszła w skład Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP[2].

W końcu lat 50. XX wieku parafia liczyła około 3000 wiernych, w tym około 1100 w samym Pasymiu i miejscowościach przyległych[2].

Filiał w Dźwierzutach

Podobnie jak parafia w Pasymiu, 10 marca 1528 parafia w Dźwierzutach została włączona do biskupstwa pomezańskiego. W 1693 miejscowy kościół został zniszczony podczas pożaru, świątynię odbudowano dwa lata później[3].

W okresie 1763-1768 funkcję proboszcza pełnił ks. Johann Samuel Gregorovius, będący autorem wydanej w Gdańsku w 1763 Postylli polskiej w sobie 67 kazań zawierającej[3].

Od sierpnia 1914 Dźwierzuty zostały zajęte przez wojska rosyjskie, a siedzibą generała korpusu stał się budynek plebanii. Dzięki zabiegom proboszcza ks. Christopha Danielowskiego miejscowość nie ucierpiała podczas działań wojennych[3].

W okresie narodowego socjalizmu w parafii doszło do podziału, część wiernych popierających ideologię nazistowską wystąpiła z kościoła i została członkami Niemieckich Chrześcijan, inni sympatyzowali z ruchem Kościoła Wyznającego[3].

Po zajęciu 21 stycznia 1945 wsi przez Armię Czerwoną nastąpiło osiedlanie się tu ludności pochodzącej z Mazowsza oraz Kresów Wschodnich, powróciła też część dawnych mieszkańców miejscowości w wyniku niepowodzenia ewakuacji ich w okolice Gdańska. Rozpoczęły się też prześladowania Mazurów[3].

Od 1945 parafia ewangelicka w Dźwierzutach została włączona w struktury parafii w Pasymiu jako jej filiał[3].

Współczesność

Parafia liczy około 200 wiernych[2]. Nabożeństwa w kościołach w Pasymiu oraz w Dźwierzutach odbywają się w każdą niedzielę w miesiącu oraz w święta. Ponadto w Rekownicy mają miejsce nabożeństwa domowe w co drugą niedzielę i w święta[4].

Zarówno w kościele w Pasymiu, jak i w Dźwierzutach, odbywają się międzynarodowe koncerty muzyki organowej oraz kameralnej[5].

Przypisy

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Japanese Map symbol (Church).svg
Japanese map symbol "Church". U+26EA
Pasym Kościół ewangelicko-augsburski 03.jpg
Autor: Halibutt, Licencja: CC BY 3.0
Pasym, kościół ewangelicki, XV/XVI, 1765-1775
Pasym location map.svg
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Pasymia, Polska
Szczytno County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Szczytno County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.80 N
  • S: 53.27 N
  • W: 20.57 E
  • E: 21.57 E
Pasym (gmina) location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Dźwierzuty - Lutheran church 05.jpg
(c) Paweł Marynowski / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0 pl
Ta fotografia została przesłana w ramach projektu Wiki Lubi Zabytki będącego częścią inicjatywy Wiki Loves Monuments 2012.