Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gorlicach

Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gorlicach

kościół parafialny, bazylika gorlicka
Państwo	Polska
Siedziba	Gorlice
Adres	Plac Kościelny 1 38-300 Gorlice
Data powołania	XIV w.
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Diecezja	rzeszowska
Dekanat	Gorlice
Kościół	Bazylika Narodzenia NMP i Sanktuarium Pana Jezusa w Więzieniu
Proboszcz	ks. Stanisław Ruszel
Wezwanie	Narodzenia NMP
Wspomnienie liturgiczne	I niedziela wielkiego postu, 8 maja, 8 września, 8 grudnia
Położenie na mapie Gorlic Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gorlicach
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gorlicach
Położenie na mapie województwa małopolskiego Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gorlicach
Położenie na mapie powiatu gorlickiego Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gorlicach
49°39′29″N 21°09′31″E/49,658056 21,158611
Strona internetowa

Figura Pana Jezusa w Więzieniu

Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gorlicach − parafia rzymskokatolicka w diecezji rzeszowskiej w dekanacie gorlickim.

Historia

Parafia powstała w XIV w. Pierwsza pisemna wzmianka o jej istnieniu pochodzi z 1411 r. Pierwszy kościół powstał przed 1399, był murowany. Świątynią filialną był piętnastowieczny drewniany kościółek św. Mikołaja, rozebrany około roku 1830. W latach 1550–1628 ówczesny kościół parafialny został zamieniony na zbór protestancki. Katolicy otrzymali świątynię z powrotem na podstawie decyzji Trybunału Koronnego. Podczas potopu szwedzkiego kościół spalono.

Około roku 1630 rolę kościoła parafialnego przejęła nowa świątynia. Została ona wzniesiona w stylu gotyckim na cyplu pagórka usytuowanego na wschód od dzisiejszego rynku. Około 1730 wzniesiono obok kościoła kaplicę, zwaną „Więzieniem Chrystusa”. W latach 1779 i 1874 kościół trawiły pożary miasta. Po pierwszym z nich odbudowano go w nowej formie, dobudowując nawy boczne. W konsekwencji uszkodzeń powstałych podczas drugiego, podjęto decyzję o całkowitej rozbiórce świątyni.

Obecny kościół pw. Narodzenia NMP powstał w latach 1885–1892 w stylu neorenesansowym. Budowy kościoła podjął się proboszcz Marceli Żabicki. Autorem projektu był Franciszek Pavoni, włoski zakonnik, przełożony dominikanów w Krakowie. W roku 1915 świątynia uległa poważnym zniszczeniom w wyniku działań wojennych. Odbudowano ją w latach 1921–1932. W latach 2000–2003 miała miejsce renowacja kościoła.

23 maja 2009 roku, decyzją Watykanu kościół pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gorlicach został bazyliką mniejszą. Uroczysty akt nadania wręczył biskup Kazimierz Górny, ordynariusz diecezji rzeszowskiej.

Figura Pana Jezusa w Więzieniu

W bocznej nawie kościoła znajduje się naturalnych rozmiarów (164 cm wysokości) figura przedstawiająca Chrystusa Ubiczowanego. Ta barokowa figura jest wykonana w drewnie i przedstawia postać ubiczowanego Chrystusa przywiązanego do słupa. Nie wiadomo kto był jej twórcą, przyjmuje się że powstała w połowie XVII wieku.

Pierwotnie miejscem kultu była murowana, kryta gontem kaplica, tzw. „Więzienie Chrystusa” („Carceris Christi”). Była ona zlokalizowana w południowej części przykościelnego cmentarza. W górnej części tej dwupoziomowej budowli znajdował się ołtarz z obrazem przedstawiającym zdjęcie Chrystusa z krzyża, podczas gdy w dolnej stała figura Chrystusa Ubiczowanego oraz ołtarz Matki Bożej Bolesnej. Kaplica kilkakrotnie, m.in. po pożarach starego kościoła i budowie nowego, odgrywała rolę świątyni parafialnej. Podczas pierwszej wojny światowej górna część została znacznie uszkodzona. Dlatego też, po odbudowaniu świątyni, w roku 1925 przeniesiono do niej figurę i umieszczono w nawie północnej. Kaplica została rozebrana, a jej dolna część zasypana ziemią.

W 1961 figurę poddano renowacji. W 1963 umieszczono ją na stałe w ołtarzu między nawą główną i północną, który został wybudowany specjalnie w tym celu. Poświęcenia ołtarza dokonał 7 marca 1963 biskup tarnowski Jerzy Ablewicz. Wyrazem kultu figury Chrystusa Ubiczowanego są msze odprawiane w każdy trzeci wtorek miesiąca przy ołtarzu Pana Jezusa w Więzieniu oraz odpust parafialny obchodzony w pierwszą niedzielę wielkiego postu.

Proboszczowie parafii farnej w Gorlicach

Przynależność administracyjna

Grupy parafialne

Przypisy

Bibliografia

• ks. Jan Wilk, Kościół parafialny w Gorlicach, wydanie II, Gorlice, Galeria Sztuki - Dwór Karwacjanów, 2000 ISBN 83-909428-6-0
• ks. Andrzej Motyka, Sanktuaria diecezji rzeszowskiej, Rzeszów, Poligrafia Wyższego Seminarium Duchownego w Rzeszowie, 2001 ISBN 83-88120-39-5
• ks. Sławomir Zych, Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gorlicach. Zarys dziejów do 1772 roku, Kolbuszowa, Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna w Kolbuszowej, 2008 ISBN 978-83-60944-03-5
• Ks. Sławomir Zych, Kościół Farny Narodzenia NMP w Gorlicach, Gorlice; [Kolbuszowa: Miejska i Powiatowa Biblioteka Publiczna], 2008, ISBN 978-83-60944-05-9.

Linki zewnętrzne

• Parafia na stronie diecezji rzeszowskiej