Parafia Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Ostrowiu Północnym

Parafia Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy

Cerkiew parafialna Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Ostrowiu Północnym
Państwo	Polska
Siedziba	Ostrów Północny
Adres	Ostrów Północny 79 16-113 Szudziałowo
Data powołania	przed 1596
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
Diecezja	białostocko-gdańska
Dekanat	Sokółka
Cerkiew	Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy
Filie	cerkiew Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Starej Grzybowszczyźnie
Proboszcz	ks. mitrat mgr Aleksander Klimuk[1]
Wezwanie	Zaśnięcia Bogurodzicy
Wspomnienie liturgiczne	15/28 sierpnia
Położenie na mapie gminy Szudziałowo Cerkiew parafialna
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Cerkiew parafialna
Położenie na mapie województwa podlaskiego Cerkiew parafialna
Położenie na mapie powiatu sokólskiego Cerkiew parafialna
53°15′32,0″N 23°40′50,4″E/53,258889 23,680667

Parafia Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy – parafia prawosławna w Ostrowiu Północnym, w dekanacie Sokółka diecezji białostocko-gdańskiej.

Na terenie parafii funkcjonują 3 cerkwie:

• cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Ostrowiu Północnym – parafialna
• cerkiew św. Włodzimierza Wielkiego w Ostrowiu Południowym – cmentarna
• cerkiew Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Starej Grzybowszczyźnie – filialna

Historia

Cerkiew filialna Narodzenia św. Jana Chrzciciela w Starej Grzybowszczyźnie

Cmentarz parafialny (zdjęcie z 1975 r.)

Najstarsza pisemna wzmianka o parafii, posiadającej dwie włóki ziemi i obsługiwanej przez duchownego z pomocnikiem pochodzi z 1596^[a][2].

Z funkcjonującej w latach 1800–1849 parafii unickiej w Supraślu (zlikwidowanej w 1849 r.) wsie należące do tej parafii rozdzielono pomiędzy okoliczne prawosławne parafie, w tym m.in. w Ostrowiu.^[3] Pierwszą świątynią parafialną była cerkiew św. Mikołaja, która spłonęła w latach 50. XIX w. Na jej miejscu wzniesiono w 1885 murowaną cerkiew Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy. Pod koniec XIX w. parafia liczyła ponad 3700 wiernych zamieszkujących 22 wsie.

W 1900 z parafii ostrowskiej erygowano parafię w Szudziałowie (istniejącą do 1915). W 1903 otwarto szkołę parafialną, a w 1907 na cmentarzu w Ostrowiu Południowym wzniesiono cerkiew św. Włodzimierza. Działalność parafii przerwał wybuch I wojny światowej i udanie się ludności prawosławnej na bieżeństwo. W 1915 opustoszała cerkiew parafialna została przez Niemców wysadzona w powietrze.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę parafia została reaktywowana; nabożeństwa odprawiano w cerkwi cmentarnej. W 1929 z inicjatywy Eliasza Klimowicza (założyciela nowego ugrupowania religijnego) wzniesiono cerkiew w pobliskiej Starej Grzybowszczyźnie; świątynię tę w czasie II wojny światowej władze niemieckie przekazały prawosławnym. W 1952 odbudowano cerkiew parafialną.

W 2014 parafia liczyła około 370 wiernych, zamieszkujących Ostrów Północny i 20 okolicznych wsi. Według innego źródła, w 2017 parafia liczyła 200 osób, zamieszkujących Ostrów Północny, Boratyńszczyznę, Górany, Klin, Leszczany, Nietupę, Nowe Trzciano, Nowinkę, Nowy Ostrów, Ostrówek, Ostrów Południowy, Poczopek, Rowek, Słójkę-Borowszczyznę, Starą Grzybowszczyznę, Studzionkę, Szudziałowo, Talkowszczyznę i Trzciano Stare^[4].

27 października 2018 r. arcybiskup białostocki i gdański Jakub dokonał pełnego poświęcenia cerkwi cmentarnej^[5].

5 kwietnia 2021 r. pod przewodnictwem Arcybiskupa Białostockiego i Gdańskiego Jakuba odbyło się uroczyste poświęcenie nowych dzwonów ostrowskiej Uśpieńskiej cerkwi, wykonanych w Ludwisarni Felczyńskich w Taciszowie z inicjatywy ks. proboszcza mitrata Aleksandra Klimuka^[6], obchodzącego w 2022 r. jubileusz 40-lecia posługi duszpasterskiej w Ostrowiu Północnym^[7].

Wykaz proboszczów

• 1835–? – ks. Szymon Paszkiewicz
• 1893–1895 – ks. Antoni Szymański
• 1897–1907 – ks. Antoni Sieliwinik
• 1907–1911 – ks. Włodzimierz Chomicz
• 1911–1915 – ks. Józef Siemaszko
• przerwa w działalności parafii (bieżeństwo)
• ?–1928 – ks. Józef Siemaszko
• 1928–1932 – ks. Antoni Sawicz
• 1932–1937 – ks. Michał Gaponik
• 1938–1940 – ks. Teodor Wybornow
• 1940–1948 – ks. Bazyli Siemientowski
• 1948–1955 – ks. Jan Bandałowski
• 1955–1957 – ks. Paweł Biełoboki
• 1958–1960 – ks. Mikołaj Potapczuk
• 1960–1969 – ks. Rafał Czystowski
• 1969–1974 – ks. Aleksander Mamczur
• 1974–1982 – ks. Andrzej Bierezowiec
• od 1982^[8] – ks. Aleksander Klimuk

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Kalendarz Prawosławny 2013, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, s. 226
• Hierarchia i kler kościoła prawosławnego w granicach II Rzeczypospolitej i Polski powojennej w XIX–XXI wieku, ks. Grzegorz Sosna i m. Antonina Troc-Sosna, Ryboły 2012

Linki zewnętrzne

• Kresowe klimaty – Ostrów Północny. Cerkiew p.w. Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy 1952 r. (historia parafii i galeria zdjęć cerkwi parafialnej)
• Informacje o parafii na stronie dekanatu sokólskiego