Parlament Rzeczypospolitej Polskiej

Polska
Godło RP
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Polski
Portal Polska
(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl
Prezydent Andrzej Duda wygłaszający orędzie przed Zgromadzeniem Narodowym (2015)
(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl
49. posiedzenie Senatu VIII kadencji (2014)
(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl
Obchody XX-lecia odrodzonego Senatu w Sali Posiedzeń Sejmu (2009)

Parlament Rzeczypospolitej Polskiejdwuizbowy parlament, organ władzy ustawodawczej w Rzeczypospolitej Polskiej. W skład parlamentu wchodzą Sejm jako izba niższa oraz Senat jako izba wyższa. Liczbę członków izb określa Konstytucja RP (art. 96: 460 posłów na Sejm, art. 97: 100 senatorów).

Gmach Parlamentu Rzeczypospolitej Polskiej znajduje się w Warszawie przy ulicy Wiejskiej.

W przypadkach określonych w Konstytucji (art. 114) członkowie obu izb obradując razem, tworzą Zgromadzenie Narodowe zwoływane przez marszałka Sejmu.

Wybory w III RP

Wybory parlamentarne zarządza Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 98 Konstytucji RP i na warunkach w niej określonych. Wybory do Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej odbywają się co 4 lata w okręgach wyborczych, zaś do Senatu odbywają się w jednomandatowych okręgach wyborczych i są powszechne, bezpośrednie oraz głosowanie obywa się zgodnie z zasadą tajności. Za organizację i przeprowadzenie wyborów odpowiada Państwowa Komisja Wyborcza.

Sejm III RP

Izba niższa parlamentu w Polsce. Składa się z 460 posłów, którzy tworzą kluby lub koła poselskie albo pozostają niezrzeszeni. Posłowie wraz z senatorami mogą powołać kluby lub koła parlamentarne. Pracami Sejmu kieruje Marszałek Sejmu wybierany na pierwszym posiedzeniu nowej kadencji Sejmu. Sejm obraduje na posiedzeniach, które zwołuje marszałek Sejmu oraz pracuje w komisjach sejmowych (stałych, nadzwyczajnych lub śledczych).

Senat III RP

Izba wyższa parlamentu w Polsce. W jego skład wchodzi 100 senatorów wybieranych w jednomandatowych okręgach wyborczych. Tak jak posłowie, senatorowie mogą tworzyć kluby lub koła senackie, jak również wspólnie z posłami parlamentarne. Pracami Senatu RP kieruje marszałek Senatu wybierany na pierwszym posiedzeniu nowej kadencji. Senatorowie pracują w komisjach senackich oraz obradują na posiedzeniach zwoływanych przez marszałka.

Zgromadzenie Narodowe w III RP

Zgromadzenie Narodowe jest wspólnym posiedzeniem senatorów oraz posłów zwoływanym przez marszałka Sejmu, który również przewodniczy obradom. W przypadku kiedy Marszałek Sejmu nie może przewodniczyć obradom zastępuje go Marszałek Senatu.

Kadencje

Sejmu i Senatu w II Rzeczypospolitej

KadencjaDzień wyborówPoczątek kadencjiPierwsze posiedzenieKoniec kadencjiMarszałkowie
Sejmu RPSenatu RPSejmu RPSenatu RPSejmu RPSenatu RP
Sejm Ustawodawczy
posłowie
brak[1]16 I 191910 II 191927 XI 1922Wojciech Trąmpczyński
I
posłowie
I
senatorowie
5 XI 1922192228 XI 192228 XI 192227 XI 1927Maciej RatajWojciech Trąmpczyński
II
posłowie
II
senatorowie
4 III 1928192827 III 192827 III 192830 VIII 1930Ignacy DaszyńskiJulian Szymański
III
posłowie
III
senatorowie
16 XI 193019309 XII 19309 XII 193010 VII 1935Kazimierz ŚwitalskiWładysław Raczkiewicz
IV
posłowie
IV
senatorowie
8 IX 193519354 X 19354 X 193513 IX 1938Stanisław Car (do 18 VI 1938)
Walery Sławek
Aleksander Prystor
V
posłowie
V
senatorowie
6 XI 1938193828 XI 193828 XI 19382 XI 1939[2]Wacław MakowskiBogusław Miedziński

Sejmu w PRL

W PRL instytucja Senatu została zniesiona na podstawie wyników referendum w 1946 r., które zostało sfałszowane.

Kadencja SejmuDzień wyborówPoczątek kadencji Sejmu PRLPierwsze posiedzenie Sejmu PRLKoniec kadencji Sejmu PRLMarszałkowie Sejmu PRL
Sejm Ustawodawczy
posłowie
19 I 19474 II 19474 II 19474 VIII 1952Władysław Kowalski
I
posłowie
26 X 195220 XI 195220 XI 1952[3]20 XI 1956Jan Dembowski
II
posłowie
20 I 195720 II 195720 II 195720 II 1961Czesław Wycech
III
posłowie
16 IV 196116 IV 196115 V 196116 IV 1965Czesław Wycech
IV
posłowie
30 V 196530 V 196524 VI 196530 V 1969Czesław Wycech
V
posłowie
1 VI 19691 VI 196927 VI 196915 II 1972Czesław Wycech (do 11 II 1971)
Dyzma Gałaj
VI
posłowie
19 III 197219 III 197228 III 197219 III 1976Stanisław Gucwa
VII
posłowie
21 III 197621 III 197625 III 197621 III 1980Stanisław Gucwa
VIII
posłowie
23 III 198023 III 19802 IV 198031 VIII 1985Stanisław Gucwa
IX
posłowie
13 X 198513 X 19856 XI 19853 VI 1989Roman Malinowski
X
posłowie
4 i 18 VI 198918 VI 19894 VII 198925 XI 1991Mikołaj Kozakiewicz

Sejmu i Senatu w III Rzeczypospolitej

Po zmianie Konstytucji PRL z 1952 w kwietniu 1989 przywrócono istnienie Senatu jako izby wyższej polskiego parlamentu.

Kadencja Sejmu RP i Senatu RP w III RP trwa 4 lata i rozpoczyna się w dniu pierwszego posiedzenia Sejmu RP i kończy się w przeddzień pierwszego posiedzenia następnej kadencji. Sejm RP może skrócić kadencję uchwała podjętą większością 2/3 głosów co skutkuje skróceniem kadencji Senatu RP.

KadencjaDzień wyborówPoczątek kadencjiPierwsze posiedzenieKoniec kadencjiMarszałkowie
Sejmu RPSenatu RPSejmu RPSenatu RPSejmu RPSenatu RP
X
posłowie
I
senatorowie
4 i 18 VI 198918 VI 19894 VII 19894 VII 198925 XI 1991Mikołaj KozakiewiczAndrzej Stelmachowski
I
posłowie
II
senatorowie
27 X 199125 XI 199125 XI 199126 XI 199130 maja 1993Wiesław ChrzanowskiAugust Chełkowski
[4]Wiesław Chrzanowski[5]August Chełkowski[5]
II
posłowie
III
senatorowie
19 IX 199319 IX 199314 X 199315 X 199319 X 1997Józef Oleksy (do 3 III 1995)
Józef Zych
Adam Struzik
III
posłowie
IV
senatorowie
21 IX 199720 X 199720 X 199721 X 199718 X 2001Maciej PłażyńskiAlicja Grześkowiak
IV
posłowie
V
senatorowie
23 IX 200119 X 200119 X 200120 X 200118 X 2005Marek Borowski (do 20 IV 2004)
Józef Oleksy (do 5 I 2005)
Włodzimierz Cimoszewicz
Longin Pastusiak
V
posłowie
VI
senatorowie
25 IX 200519 X 200519 X 200520 X 20054 XI 2007Marek Jurek (do 27 IV 2007)
Ludwik Dorn
Bogdan Borusewicz
VI
posłowie
VII
senatorowie
21 X 20075 XI 20075 XI 20075 XI 20077 XI 2011Bronisław Komorowski (do 8 VII 2010)
p.o. Stefan Niesiołowski[6]
Grzegorz Schetyna
Bogdan Borusewicz
VII
posłowie
VIII
senatorowie
9 X 20118 XI 20118 XI 20118 XI 201111 XI 2015Ewa Kopacz (do 22 IX 2014)
p.o. Jerzy Wenderlich[7]
Radosław Sikorski (do 23 VI 2015)
p.o. Jerzy Wenderlich[8]
Małgorzata Kidawa-Błońska
Bogdan Borusewicz
VIII
posłowie
IX
senatorowie
25 X 201512 XI 201512 XI 201512 XI 201511 XI 2019Marek Kuchciński (do 9 VIII 2019)
Elżbieta Witek
Stanisław Karczewski
IX
posłowie
X
senatorowie
13 X 201912 XI 201912 XI 201912 XI 2019[9]Elżbieta WitekTomasz Grodzki

Przypisy

  1. Przepisy ustrojowe nie przewidywały istnienia Senatu w latach 1918-1922.
  2. 2 XI 1939 Sejm i Senat zostały rozwiązane przez Prezydenta RP, który 1 XII 1939 zarządził wybory na 60 dni po zakończeniu wojny.
  3. Uchwała Rady Państwa z 13 XI 1952.
  4. Obie izby parlamentu były rozwiązane w dniach 31 V 199319 IX 1993.
  5. a b Urząd pełnił na mocy art. 10 MK.
  6. Po rezygnacji Bronisława Komorowskiego 8 lipca przez kilka godzin pełnił funkcję p.o. marszałka Sejmu (funkcja ta została wprowadzona uchwałą Sejmu w styczniu 2009, pełni ją najstarszy z wicemarszałków) do czasu wyboru nowego marszałka.
  7. Po rezygnacji Ewy Kopacz 22 września przez 3 dni (od 22 do 24 IX) pełnił funkcję p.o. marszałka Sejmu (funkcja ta została wprowadzona uchwałą Sejmu w styczniu 2009, pełni ją najstarszy z wicemarszałków) do czasu wyboru nowego marszałka.
  8. Po rezygnacji Radosława Sikorskiego 23 czerwca przez 3 dni (od 23 do 25 VI) pełnił funkcję p.o. marszałka Sejmu (funkcja ta została wprowadzona uchwałą Sejmu w styczniu 2009, pełni ją najstarszy z wicemarszałków) do czasu wyboru nowego marszałka.
  9. Kadencja Sejmu i Senatu trwa 4 lata i upływa w przeddzień zebrania się nowo wybranego Sejmu.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Herb Polski.svg
Uproszczony obraz godła Polski; oficjalne godło: Coat of arms of Poland-official.png
LocationEurope.png
World map depicting Europe.
49 posiedzenie Senatu 01.JPG
(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl
49. posiedzenie Senatu RP
Obchody XX-lecia odrodzonego Senatu 01.JPG
(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl
Obchody XX-lecia odrodzonego Senatu
Andrzej Duda Zgromadzenie Narodowe 6 sierpnia 2015 03.JPG
(c) Kancelaria Senatu Rzeczypospolitej Polskiej , CC BY-SA 3.0 pl
Prezydent Andrzej Duda wygłaszający orędzie przed Zgromadzeniem Narodowym zwołanym w celu odebrania przysięgi od nowo wybranego prezydenta