Partia Antymasońska

Thurlow Weed, przewodniczący Partii Antymasońskiej

William Wirt, kandydat na prezydenta w 1832

Partia Antymasońska^[1] (ang. Anti-Masonic Party) – partia polityczna istniejąca i działająca w Stanach Zjednoczonych w latach 1828–1840.

Historia

Pierwsze grupy sprzeciwiające się działalności wolnomularskiej powstały w Stanach Zjednoczonych w połowie lat 20. XIX wieku^[2]. W 1826 roku mason William Morgan z Batavii, niezadowolony z działalności loży, postanowił upublicznić działalność jej członków^[3]. Kiedy ogłosił ten plan, we wrześniu został uprowadzony do Fortu Niagara, gdzie słuch o nim zaginął^[3]. Zniknięcie i domniemana śmierć wzmogła nastroje antymasońskie w społeczeństwie amerykańskim^[2]. Rok później pierwsze grupy przeciwne wolnomularstwu zorganizowały konwencję, a w 1828 roku powołały komitet polityczny, którego celem było utworzenie partii^[4].

Działalność

Liderem został Thurlow Weed^[4]. W tym samym roku odbywały się wybory do legislatur stanowych i prezydenckie^[4]. Antymasoni zdobyli kilkanaście mandatów w legislaturze Nowego Jorku, a w wyborach prezydenckich zdecydowanie popierali Johna Quincy’ego Adamsa, twierdząc że jego przeciwnik, Andrew Jackson, jest zwolennikiem masonów^[4]. Ich postulaty były przedstawiane w gazecie „Antimasonic Enquires”^[4]. Po porażce Adamsa, antymasoni pozostali jedyną opozycją w kraju, a ich ruch rozwijał się głównie w stanach Nowej Anglii: Massachusetts, Connecticut, Vermont, a także Ohio, Pensylwanii i Nowym Jorku^[4]. Ich postulaty opierały się głównie na hasłach związanych ze sprzeciwem wobec tajnych stowarzyszeń^[4]. Ponadto zarzucali korupcję organom administracji publicznej i głosili suwerenność ludu^[4]. Dzięki temu uzyskali duże poparcie wśród farmerów, klasy średniej i niższej, a także od osób, które dotąd były politycznie bierne^[5]. W 1830 roku do zwolenników antymasonów dołączyły protestanckie grupy religijne: baptyści, metodyści i kongregacjonaliści^[5]. W tym samym roku zwołano ogólnokrajową konwencję partii, gdzie wystawiono kandydatów na gubernatorów^[5]. Rok później w Baltimore odbyła się następna konwencja, w czasie której nominowano Williama Wirta jako kandydata na prezydenta i Amosa Ellmakera, jako kandydata na wiceprezydenta na wybory w 1832 roku^[3]. Duet nie odniósł sukcesu wyborczego, w wyniku czego już rok później liderzy z Nowego Jorku zaczęli przechodzić do nowo formującej się Partii Wigów^[3]. Przed wyborami w 1836 roku większość ze struktur stanowych już nie istniała, a jej zwolennicy popierali kandydata wigów – Williama Henry’ego Harrisona^[5]. Najdłużej Partia Antymasońska istniała w Pensylwanii i Vermoncie^[5]. Ostatnia konwencja odbyła się w Filadelfii w 1838 roku, gdzie delegaci poparli Harrisona^[3].

Przypisy

Bibliografia

• Izabella Rusinowa: Z dziejów amerykańskich partii politycznych. Warszawa: Egross, 1994. ISBN 83-85253-52-1. (pol.).
• Andrzej Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11894-6. (pol.).