Parys (województwo warmińsko-mazurskie)

Parys
	wieś
	; Dawny dom pastora
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	kętrzyński
Gmina	Korsze
Sołectwo	Parys
Liczba ludności (2011)	193
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	11-430
Tablice rejestracyjne	NKE
SIMC	0478888
	Położenie na mapie gminy Korsze Parys
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Parys
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Parys
	Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego Parys
	54°11′05″N 21°11′57″E/54,184722 21,199167

Artykuł	54°11′5″N 21°11′57″E
- błąd	38 m
WD	54°11'N, 21°12'E
- błąd	2269 m
Odległość	173 m

Parys^[3] (niem. Paaris^[4]) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Korsze. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego. Wieś jest siedzibą sołectwa, w skład którego oprócz Parysa wchodzą jeszcze wsie: Pomnik, Wiklewo i przysiółek Wiklewko^[5].

Położona jest przy trasie kolejowej Korsze – Skandawa. Przez wieś przebiega droga wojewódzka nr 590. Od 2015 roku wzdłuż tej drogi przez miejscowość przebiega szlak rowerowy Green Velo, łączący w tym miejscu Sępopol i Korsze z Barcianami.

Historia

Wieś lokowana była w 1370 r. na prawie chełmińskim. Obszar wsi wynosił 64 włóki, z których sześć przeznaczonych było dla sołtysa, a cztery na uposażenie parafii. Osadnicy byli zobowiązani do czynszu w wysokości pół grzywny i dwóch kur od włóki.

W roku 1913 w Parysie były dwa majątki ziemskie: Maxa Gemmela o powierzchni 162,5 ha i Julisa Köslinga o powierzchni 180 ha oraz trzeci majątek w przysiółku (niem. Paarishof) Paula Fehlauera, później przed 1945 Niemierskiego.

Budynek szkoły w Parysie wybudowany był w 1900 roku. Była to szkoła dwuklasowa w 1939 roku i czteroklasowa w 1970 roku.

Kościół

Kościół w Parysie

Parafia w Parysie przed reformacją należała do archiprezbiteratu w Sępopolu.

We wsi gotycki kościół z przełomu XIV i XV w., fasada wschodnia przebudowana w stylu barokowym w 1703, szczyty wolutowe. Barokowy ołtarz główny z roku 1703^[6].

Kościół w Parysie jest kościołem filialnym parafii katolickiej w Korszach.

Demografia

W roku 1817 w Parysie było 38 domów.

Liczba mieszkańców: w roku 1817 - 288 osób, w 1925 - 504, w 1939 – 459, w 1970 - 236, w 2016 - 183.

Bibliografia

Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, Pojezierze, Olsztyn, 1978 (s. 214-215 - opis wsi)
Rudolf Grenz, Der Kreis Rastenburg, Marburg/Lahn, 1976.

Przypisy

↑ Wieś Parys w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2019-10-28] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ Kod pocztowy Parys •• Wyszukiwarka, kody pocztowe, ulice, mapa, kodypocztowe.info [dostęp 2019-10-28] .
↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
↑ RÖSSEL (RESZEL). Skala 1:100 000. Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny, 1928.
↑ Obwieszczenie NR 1/2017 Rady Miejskiej w Korszach z dnia 28 grudnia 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Statutu Gminy Korsze. 4 stycznia 2018. [dostęp 2022-04-30]. (pol.).
↑ Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 192

Zobacz też

Parysów

[1] Wieś Parys w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2019-10-28] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[2] Kod pocztowy Parys •• Wyszukiwarka, kody pocztowe, ulice, mapa, kodypocztowe.info [dostęp 2019-10-28] .

[3] Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)

[4] RÖSSEL (RESZEL). Skala 1:100 000. Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny, 1928.

[5] Obwieszczenie NR 1/2017 Rady Miejskiej w Korszach z dnia 28 grudnia 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Statutu Gminy Korsze. 4 stycznia 2018. [dostęp 2022-04-30]. (pol.).

[mapa2007-6] Piotr Skurzyński "Warmia, Mazury, Suwalszczyzna" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2004 ISBN 83-7200-631-8 s. 192

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Miasto	Korsze
Wsie	Babieniec Błogoszewo Dłużec Wielki Garbno Gudniki Gudziki Kałwągi Karszewo Kowalewo Duże Kraskowo Łankiejmy Olszynka Parys Piaskowiec Podlechy Pomnik Prosna Saduny Sajna Wielka Sarkajmy Sątoczno Stawnica Studzieniec Suśnik Trzeciaki Wiklewo
Osady	Błuskajmy Małe Błuskajmy Wielkie Bykowo Chmielnik Dąb Długi Lasek Dłużec Mały Dubliny Dzikowina Glitajny Głowbity Gnojewo Góra Kamień Krzemity Marłuty Płutniki Równina Dolna Równina Górna Sątoczek Starynia Suliki Tołkiny Wandajny Warnikajmy
Przysiółki	Słępy Wągniki
Integralne części wsi	Dzierżążnik Giełpsz Kałmy Kaskajmy Małe Kowalewo Małe Łękajny Nunkajmy Podgórzyn Polany Sajna Mała Wetyn Wiklewko Wygoda

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne