Passer

Passer[1]
Brisson, 1760[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – samica wróbla zwyczajnego (P. domesticus)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

wróble

Podrodzina

wróble

Rodzaj

Passer

Typ nomenklatoryczny

Fringilla domestica Linnaeus, 1758

Synonimy
  • Ammopasser Zarudny, 1890[3]
Gatunki

zobacz opis w tekście

Passerrodzaj ptaka z podrodziny wróbli (Passerinae) w obrębie rodziny wróbli (Passeridae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące pierwotnie w Eurazji i Afryce[4]. Niektóre gatunki (a zwłaszcza wróbel zwyczajny[5]) introdukowane na inne kontynenty.

Charakterystyka

Długość ciała 10,5–18 cm; masa ciała 11–48 g[6]. Są to ptaki zazwyczaj towarzyskie, niekiedy także synantropijne (np. wróbel zwyczajny). Osiadłe lub koczujące, rzadko wędrowne. Składają do ośmiu jaj wysiadywanych przez 12–14 dni przez oboje rodziców. Młode pierzą się przez 14–24 dni.

Systematyka

Etymologia

  • Passer: łac. passer, passeris „wróbel”[7].
  • Ammopasser: gr. αμμος ammos „piasek”; łac. passer, passeris „wróbel”[8]. Gatunek typowy: Passer ammodendri Gould, 1872.

Podział systematyczny

Badania filogenetyczne wykazały, że najbardziej bazalne gatunki rodzaju pochodzą z Afryki. Za najstarszy gatunek uznany został Passer melanurus. Passer nie należy także do trznadli (Emberizinae), co dawniej sugerowano, jest jednak z nimi blisko spokrewniony[9]. Do rodzaju należą następujące gatunki[10]:

Przypisy

  1. Passer, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés: a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 1. Paryż: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 36. (fr.).
  3. N.A. Zarudny. Орнитологическая фауна области Аму-Дарьи между гг. Чарджуемъ и Келифoмъ. „Bulletin de la Société impériale des naturalistes de Moscou”. Nouvelle série. 4, s. 9, 20, 1890. (ros.). 
  4. F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-07-25]. (ang.).
  5. Passer domesticus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] [dostęp 2021-07-25] (ang.).
  6. D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Old World Sparrows (Passeridae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2021. DOI: 10.2173/bow.passer4.01. [dostęp 2021-07-22]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  7. Passer, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-17] (ang.).
  8. Ammopasser, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-17] (ang.).
  9. L.M. Allende, I. Rubio, V. Ruız-del-Valle, J. Guillen, J. Martınez-Laso, E. Lowy, P. Varela, J. Zamora, A. Arnaiz-Villena. The Old World Sparrows (Genus Passer) Phylogeography and Their Relative Abundance of Nuclear mtDNA Pseudogenes. „Journal of Molecular Evolution”. 53 (2), s. 144–154, 2001. DOI: 10.1007/s002390010202. (ang.). 
  10. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Passeridae Rafinesque, 1815 - wróble - Sparrows, snowfinches and allies (wersja: 2021-06-18). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-25].
  11. T.O. Elgvin, J.S. Hermansen, A. Fijarczyk, T. Bonnet, T. Borge, S.A. Sæther, K.L. Voje & G.-P. Sætre. Hybrid speciation in sparrows II: a role for sex chromosomes?. „Molecular Ecology”. 20 (18), s. 3823–3837, 2011. DOI: 10.1111/j.1365-294X.2011.05182.x. (ang.). 
  12. J.S. Hermansen, S.A. Sæther, T.O. Elgvin, T. Borge, E. Hjelle & G.-P. Sætre. Hybrid speciation in sparrows I: phenotypic intermediacy, genetic admixture and barriers to gene flow. „Molecular Ecology”. 20 (18), s. 3812–3822, 2011. DOI: 10.1111/j.1365-294X.2011.05183.x. (ang.). 

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Closed Access logo alternative.svg
Autor: Jakob Voß, influenced by original art designed at PLoS, modified by Wikipedia users Nina and Beao, Licencja: CC0
Closed Access logo, derived from PLoS Open Access logo. Alternative version.
House sparrow04.jpg
Autor: Fir0002, Licencja: GFDL 1.2
Female House Sparrow, Bairnsdale, Australia. Taken in September 2006. See also Image:House sparrow03.jpg.