Paweł Jasieński (zm. 1485)

Paweł Jasieński
Herb
Gozdawa[1]
Data urodzenia

pomiędzy 1430-1440

Data śmierci

1485

Żona

Katarzyna Oleśnicka

Dzieci

Zbigniew
Paweł Jasieński (zm. 1505)
Jan

Paweł Jasieński z Jasieńca herbu Poronia według Niesieckiego, herbu Gozdawa według Bonieckiego w oparciu o relacje Długosza[a] (zm. 1485) – karierę polityczną przyszły starosta rozpoczynał w 1458 roku jako dworzanin króla Kazimierza Jagiellończyka. Należał do ludzi zaufanych tegoż władcy – jako żołnierz i dyplomata. Był jedną z najwybitniejszych postaci z otoczenia króla.

Zasługi

  • Odznaczył się w bitwie pod Świecinem – 17 IX 1462 r., gdzie dowodził częścią sił polskich jako rotmistrz.
  • Wyróżnił się Paweł Jasieński przy zdobywaniu Pucka.
  • W roku 1465 dostał się pod obleganym Starogardem do niewoli krzyżackiej. Udało mu się uwolnić po kapitulacji Chojnic, w wyniku której jeńcy krzyżaccy zostali wypuszczeni.
  • Towarzyszył królewiczowi Władysławowi do Pragi w 1471 r.
  • Rok później jako jeden z hetmanów uczestniczył w nieudanej wyprawie królewicza Kazimierza na Węgry, po czym przez ok. roku dowodził polską załogą okupującą Nitrę.
  • W latach 1474–1476 brał udział w walkach z Turkami i Tatarami[2].

Uzyskane honory i urzędy

  • starosta chełmski 1463–1485,
  • podstoli chełmski 1468,
  • starosta bełski 1468–1485,
  • podstoli sandomierski 1468,
  • stolnik sandomierski 1471–1473,
  • hetman wojsk królewskich 1471,
  • marszałek nadworny 1472–1474,
  • starosta grabowiecki 1473–1485,
  • podskarbi koronny 1474–1479,
  • kasztelan sandomierski 1479–1485,
  • starosta buski 1475–1485,
  • malborski 1484[3].

W latach 1473–1474 w imieniu króla Kazimierza IV Jagiellończyka prowadził rozmowy z cesarzem Fryderykiem III w sprawie sojuszu jagiellońsko-habsburskiego. W 1470 roku zakupił od króla Kazimierza Jagiellończyka połowę wsi Uchanie. W 1482 r. ufundował kościół w Uchaniach oraz zbudował tam pierwszy zamek. Starał się także o uzyskanie prawa do lokacji miasta w Uchaniach.

W roku 1484 Uchanie zostały lokowane na prawie magdeburskim przez Kazimierza Jagiellończyka[4]. Lokacja ta nie była udana.

Paweł Jasieński żonaty był z wojewodzianką sandomierską Katarzyną Oleśnicką córką Jana Głowacza Oleśnickiego. Mieli trzech synów: Zbigniewa, Pawła i Jana, którzy w chwili śmierci ojca (1485) byli nieletni. Dlatego też ustanowiono nad nimi opiekę, przy czym nie wiadomo, kto ją miał sprawować. Można się tylko domyślać, że przypadło to w udziale Oleśnickim i Magnuszewskim, gdyż to właśnie oni przejęli po nich spadek kiedy bezpotomnie zmarli. Ostatni zmarł Paweł (zm. 1505).

Uwagi

  1. Polski Słownik Biograficzny w tomie XI, s. 32 wskazuje datę śmierci 1485. Inną datę tj. rok 1487 (lub po nim) można odczytać w dokumentach Urzędnicy w. bełskiego, nr 309, 610, 719, 1323, 1413, 1446. Urzędnicy małopolscy, nr 764, 953. Urzędnicy centralni,nr 441, 739).Rok śmierci 1487 podaje także Słownik geograficzny Królestwa Polskiego w tomie XII str.736 z zapisem , że Paweł Jasieński pieczętował się herbem Gozdawa i tam w wykazie herbownych występuje.

Przypisy

  1. Agnieszka Nalewajek, Przedstawiciele szlachty mazowieckiej w składzie dworu królewskiego za panowania Jana Olbrachta (1492-1501), w: Saeculum Christianum 26/2019, t. 2, s. 74.
  2. Kozar ↓.
  3. Sroka ↓, s. 107.
  4. Opracowanie Władysława Sakławskiego - Lublin 1974: Województwo lubelskie w 15 tomach "Słownika geograficznego Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich" Filipa Sulimierskiego, Bronisława Chlebowskiego, Władysława Walewskiego 1880-1904.. W: Tom zawiera wyciąg i przedruk haseł odnoszących się do Województwa Lubelskiego pochodzących z 15-tomowego SŁOWNIKA GEOGRAFICZNEGO KRÓLESTWA POLSKIEGO I INNYCH KRAJÓW SŁOWIAŃSKICH wydawanego w latach 1880-1904. [on-line]. Polskie Towarzystwo Geograficzne Oddział Lubelski ; Zakład Kartografii Instytutu Nauk o Ziemi UMCS. [dostęp 2014-03-23].

Bibliografia

  • Stanisław Sroka, Dokumenty polskie z archiwów dawnego królestwa Węgier, Towarzystwo Naukowe „Societas Vistulana" KRAKÓW 2003.
  • Maria, Marzena Kozar: STAROSTOWIE GRABOWIECCY Z RODZINY JASIEŃSKICH. [dostęp 2014-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-08)].

Media użyte na tej stronie

Laski.gif
(c) Emax, CC-BY-SA-3.0
Marshal canes of the Polish-Lithuanian Commonwealth
POL COA Gozdawa.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape przez Avalokitesvara ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Gozdawa