Paweł Potocki (historyk)

Paweł Potocki
Herb
Pilawa Złota
Rodzina

Potoccy herbu Pilawa

Data urodzenia

I poł. XVII w.

Data śmierci

1675

Ojciec

Stefan Potocki

Matka

Maria Amalia Mohyła

Żona

Elżbieta Jarmolinska
Eleonora Sołtykowa

Dzieci

z Elżbietą Jarmolinską:
Józef Stanisław Potocki
z Eleonorą Sołtykową:
Aleksander Jan Potocki
Teodor Potocki
Stefan Potocki
Jakub Potocki
Michał Potocki
Piotr Jan Potocki
Ełzbieta Potocka
Anna Potocka
Dominik Potocki

Paweł Potocki herbu Pilawa (ur. I poł. XVII w., zm. 1675) – kasztelan kamieniecki w latach 1674-1675, rotmistrz królewski w 1650 roku, dworzanin królewski w 1646 roku[1], historyk.

Życiorys

Urodził się w I połowie XVII wieku. Syn Stefana, wojewody bracławskiego, i Maryi Mohylanki. Brat: Jana posła i Piotra rotmistrza wojsk koronnych, ojciec: Teodora Andrzeja prymasa, Stefana marszałka nadwornego koronnego i Józefa Stanisława. Pisał się z Potoka.

Kształcił się w kraju i poza jego granicami (prawdopodobnie w Padwie). Żonaty po raz pierwszy z Elżbietą Jarmolinską. Poseł na sejm koronacyjny 1649 roku, poseł sejmiku halickiego na sejm 1649/1650 roku[2]. W 1649 został dworzaninem królewskim Jana Kazimierza. Brał udział w jego wyprawach wojennych. W 1655, podczas walk na Ukrainie, trafił do niewoli moskiewskiej. Wkrótce zyskał zaufanie cara Aleksego I, który wyswatał go z Eleonorą Sołtykową (druga żona Potockiego). W 1669, po 14-letniej niewoli, na mocy rozejmu andruszowskiego powrócił do Polski. Poseł sejmiku halickiego na sejm nadzwyczajny (abdykacyjny) 1668 roku[2]. Jako poseł na sejm konwokacyjny 1668 roku z ziemi halickiej był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 5 listopada 1668 roku na tym sejmie[3]. Jako poseł na sejm elekcyjny 1669 roku z ziemi halickiej był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego z ziemi halickiej w 1669 roku[4]. Posłował do papieża Klemensa X. Mianowany kasztelanem kamienieckim, zmarł kilka miesięcy później, jesienią 1675.

Twórczość

Był historykiem i autorem dzieł o tej tematyce.

Ważniejsze utwory

  • Exercitationes oratoriae... lucubratae in secessu Patavino, Wenecja 1642, drukarnia Imbertisa[5]
  • Historico-politicus sive questiones historicae et civiles. Ex libris III T. Livii... concinnatae, Kraków 1646, drukarnia Ł. Kupisz[6]; wyd. następne: Gdańsk 1670 (prawdopodobnie istniał przekł. polski pt. Historykopolityk z Liwiusza nowo zebrany i na język polski przełożony, Kraków 1649, drukarnia Ł. Kupisz)
  • Moschovia sive brevis narratio de moribus magnae Russorum monarchiae, Gdańsk 1670, drukarnia D. T. Rhetius[7]
  • Saeculum bellatorum et togatorum seu centuria elogiorum clarissimorum virorum Polonorum et Lithuanorum, Kraków 1702 (według F. M. Sobieszczańskiego 1670; Estreicher uważał ten rok za mylny)

Wydania zbiorowe

  • Opera omnia, wyd. J. A. Załuski, Warszawa 1747, drukarnia Kolegium T. J., (obejmuje m.in.: Exercitationes oratoriae..., Historico-politicus..., Moschovia sive... i Saeculum bellatorum...)

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Urzędnicy podolscy XIV-XVIII wieku. Spisy". Oprac. Eugeniusz Janas, Witold Kłaczewski, Janusz Kurtyka, Anna Sochacka. Kórnik 1998, s. 226.
  2. ↑ a b Stefania Ochmann-Staniszewska, Zdzisław Staniszewski, Sejm Rzeczypospolitej za panowania Jana Kazimierza Wazy. Prawo – doktryna – praktyka, tom II, Wrocław 2000, s. 364.
  3. ↑ Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 499.
  4. ↑ Svffragia Woiewodztw y Ziem Koronnych y Wielkiego Xięstwa Litewskiego, Zgodnie na Naiaśnieyßego Michała Korybvtha, Obranego Krola Polskiego [....] Dnia dziewiętnastego Czerwca, Roku 1669, [b.n.s].
  5. ↑ Paweł Potocki, Exercitationes oratoriae, Venezia: apud heredes de Imbertis, 1642.
  6. ↑ Paweł Potocki, Historico - politicvs siue qvaestiones historicae et civiles ex libris III. T.LIVII Pat. Hist. Rom. Dec. Primae concinnatae, Kraków: apud Lvcam Kvpisz, 1646.
  7. ↑ Paweł Potocki, Moschovia sive Brevis narratio, de moribus magnae Russorum monarchiae, animadversionibus civilibus, et politicis documentis moderno regnorum et rerumpublicarum statui accomodata, Gdańsk: imprimebat David-Fridericvs Rhetivs, 1670.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

POL COA Pilawa Złota.svg
Autor: Poznaniak, tarcza, labry, hełm Bastian, Licencja: CC BY-SA 2.5
Herb Pilawa Złota