Pelikan (heraldyka)
.png)
Pelikan – popularne godło heraldyczne.
Pelikan często był wykorzystywany jako główny motyw pieczęci i herbów miast. Był stosowany także w herbach rodowych, jako godło lub klejnot. W polskiej heraldyce znany jest herb szlachecki Pelikan, przedstawiający w czerwonym polu srebrnego ptaka karmiącego krwią młode (→ Michał Kociełł herbu Pelikan). Herbem inflanckiego rodu szlacheckiego i baronowskiego Pilar von Pilchau jest srebrny pelikan w polu błękitnym na zielonej murawie, karmiący troje młodych[1]. Takim samym herbem, różniącym się tylko klejnotem, pieczętuje się też inny inflancki ród, von Boetticher.
Blazonowanie
Godło przedstawia pelikana karmiącego trzy młode krwią z własnej piersi. Istnieją dwa zasadnicze warianty godła zależne od wizerunku mobilia: pelikan stojący, zwrócony w prawą stronę lub pelikan siedzący w gnieździe przodem. Rzadko, ale mimo wszystko, występuje odmiana z pelikanem zwróconym w lewo. Ponieważ zgodnie z zasadami heraldyki naturalnym położeniem zwierząt herbowych jest zwrócenie w prawo, od strony trzymającego tarczę, lub ułożenie na wprost, należy przypuszczać, że polskie herby przedstawiające pelikana zwróconego w lewo są błędami dawnych ilustratorów herbarzy, tym bardziej, że odnośne opisy tych herbów nie określają ułożenia godła.
Pelikany umieszczane są w herbach również jako trzymacze tarczy (np. w herbie Saint Kitts i Nevis).
Symbolika
Motyw pelikana w heraldyce pojawił się w średniowieczu i został zaadaptowany z motywów sztuki sakralnej. Wizerunek pelikana karmiącego własną krwią młode symbolizował najwyższe poświęcenie, a w kontekście sakralnym był znakiem ofiary Jezusa, lub też w dosłownym znaczeniu znakiem eucharystycznym symbolizującym krew Chrystusa[2]. Z powodu symboliki Herb Pelikan bywa również określany jako Pieta.
Galeria
Pelikan zwrócony w prawo
Herb Szubina
Herb Branges
Herb Grabowa nad Prosną
Pelikan zwrócony w lewo
Herb szlachecki Pelikan
Herb szlachecki Pelken - odmiana herbu Pelikan
Pelikan przodem
(c) I, SajoR, CC BY-SA 2.5Herb bp. M.Gavicagogeascoa
Herb Oriolo Romano
Motywy sakralne
Ornament studni na Zamku w Malborku
Witraż w kościele w Amherst w Massachusetts
(c) Montrealais, CC-BY-SA-3.0Ornament w kościele w Montrealu
Rzeźba w kościele św. Rodziny w Szczecinie
Przypisy
- ↑ Klingspor, Carl Arvid von: Baltisches Wappenbuch
- ↑ Paweł Dudziński:Alfabet heraldyczny, wydawnictwo, Bertelsmann Publishing, Warszawa 1997, ISBN 83-7129-476-X
Zobacz też
- Symbolika chrześcijańska
- Ornament (sztuka)
| Herby | |
|---|---|
| Elementy herbu | |
| Oznaki godności |
|
| Inne | |
| Heraldyka według kraju |
- Wikiprojekt Herby
- Portal:Heraldyka
Media użyte na tej stronie
Autor: Projekt graficzny: Tadeusz Gajl, :POL_COA_blank.svg: Tadeusz Gajl, vector version: Bastian: Other elements: Avalokitesvara
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .,
Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Pelken
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Figurka pelikana karmiącego małe zdobiąca studnię na dziedzińcu zamku wysokiego w Malborku.
Rzeźba pelikana karmiącego młode w Kościele św. Rodziny w Szczecinie
(c) Montrealais, CC-BY-SA-3.0
A relief depicting a pelican in her piety, Cimetière Notre-Dame-des-Neiges, Montreal.
(c) I, SajoR, CC BY-SA 2.5
Coat of arms of the Spanish Bishop Mario Iceta Gavicagogeascoa, Bishop of Bilbao.
Reference:
Autor: Dragovit, derived from the work Sirotci 2.jpg, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rectagular version of the standard used by Bohemian Orebites, later renamed to Orphans (Czech: Sirotci), the hussite faction of the 15th century.
Autor: Rebecca Kennison, Licencja: CC BY 2.5
Pelican stained-glass window, Grace Episcopal Church, Amherst, Massachusetts
.svg)
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 3.0
Herb szlachecki Pelikan