Peltigera

Pawężnica
Ilustracja
Pawężnica psia (Peltigera canina)
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestwogrzyby
Typworkowce
Klasamiseczniaki
Rządpawężnicowce
Rodzinapawężnicowate
Rodzajpawężnica
Nazwa systematyczna
Peltigera Willd.
Florae Berolinensis Prodromus. (Berlin): 347 (1787)
Typ nomenklatoryczny

Peltigera canina (L.) Willd.

Pawężnica brodawkowata (Peltigera aphtosa)

Peltigera Willd. (pawężnica) – rodzaj grzybów z rodziny pawężnicowatych (Peltigeraceae)[1]. Ze względu na symbiozę z glonami, należącymi do rodzaju trzęsidło (Nostoc)[2], zaliczany jest do porostów[3]. Obejmuje co najmniej 75 gatunków[4]. W 2018 ogłoszono, że zastosowanie analiz molekularnych w odniesieniu do komponenta grzybowego i sinicy 500 przedstawicieli tego rodzaju z 5 kontynentów pozwoliło zidentyfikować 88 gatunków, w tym 50 nowych dla nauki[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Peltigeraceae, Peltigerales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Synonimy naukowe: Antilyssa Haller ex M. Choisy, Byrsalis Neck. ex Kremp., Chloropeltigera (Gyeln.) Gyeln., Chloropeltis Clem., Hydrothyria J.L. Russell, Peltidea Ach., Method. Lich., Peltideomyces E.A. Thomas, Peltigeromyces E.A. Thomas ex Cif. & Tomas., Peltophora Clem., Placodion Adans[5].

Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[3].

Gatunki występujące w Polsce

  • Peltigera aphthosa (L.) Willd. 1787 – pawężnica brodawkowata
  • Peltigera canina (L.) Willd. 1787 – pawężnica psia
  • Peltigera collina (Ach.) Röhl. 1813 – pawężnica pagórkowa
  • Peltigera degeni Gyeln. 1927 – pawężnica Degena
  • Peltigera didactyla (With.) J.R. Laundon 1984 – pawężnica drobna
  • Peltigera elisabethae Gyeln. 1927 – pawężnica Elżbiety
  • Peltigera horizontalis (Huds.) Baumg. 1790 – pawężnica rozłożysta
  • Peltigera hymenina (Ach.) Delise ex Duby 1830 – pawężnica sałatowa
  • Peltigera lepidophora (Nyl.) Bitter 1904 – pawężnica tarczkowata
  • Peltigera leucophlebia (Nyl.) Gyeln. 1926 – pawężnica żyłkowata
  • Peltigera malacea (Ach.) Funck 1827 – pawężnica jabłkowata
  • Peltigera membranacea (Ach.) Nyl. 1887 – pawężnica pergaminowa
  • Peltigera monticola Vitik. 1994 – pawężnica forteczna
  • Peltigera neckeri Hepp ex Müll. Arg. 1862 – pawężnica Neckera
  • Peltigera neopolydactyla (Gyeln.) Gyeln. 1932 – pawężnica nibypalczasta
  • Peltigera polydactylon (Neck.) Hoffm. 1790 – pawężnica palczasta
  • Peltigera ponojensis Gyeln. 1931 – pawężnica węgierska
  • Peltigera praetextata (Flörke ex Sommerf.) Vain. 1899 – pawężnica łuseczkowata
  • Peltigera rufescens (Weiss) Humb. 1793 – pawężnica rudawa
  • Peltigera scabrosa Th. Fr. 1861 – pawężnica szorstka
  • Peltigera venosa (L.) Hoffm. 1790 – pawężnica żeberkowata

Wykaz gatunków (nazwy naukowe) na podstawie Index Fungorum[6]. Nazwy polskie według checklist[3].

W Polsce większość gatunków z tego rodzaju objętych jest ścisłą ochroną lub częściową (zob. porosty chronione w Polsce)[7].

Przypisy

  1. ↑ a b Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
  2. ↑ a b Magain, Nicolas; Truong, Camille; Goward, Trevor; Niu, Dongling; Goffinet, Bernard; Sérusiaux, Emmanuel; Vitikainen, Orvo; Lutzoni, François; Miadlikowska, Jolanta. Species delimitation at a global scale reveals high species richness with complex biogeography and patterns of symbiont association in Peltigera section Peltigera (lichenized Ascomycota: Lecanoromycetes). „Taxon”. 67, 5, s. 836-870, 2018. DOI: 10.12705/675.3. 
  3. ↑ a b c Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
  4. ↑ Bisby, Guy Richard; Ainsworth, G.C.; Kirk, P. M.; Aptroot, André: Ainsworth & Bisby's Dictionary of the fungi / by P.M. Kirk... [et al.]; with the assistance of A. Aptroot... [et al.]. Oxon: CAB International, 2001. ISBN 0-85199-377-X.
  5. ↑ Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
  6. ↑ Index Fungorum (gatunki) (ang.). [dostęp 2013-10-20].
  7. ↑ Dz.U. z 2014 r. nr 0, poz. 1408 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Peltigera canina Huopanahkajäkälä C V08 H4107.jpg
Autor: Anneli Salo, Licencja: CC BY-SA 3.0
Peltigera canina - Kerava, Finland
Apfelflechte Peltigera aphtosa OhWeh-005.jpg
Autor: OhWeh, Licencja: CC BY-SA 2.5

Apfelflechte Peltigera aphtosa, picture taken near Mittenwald/Bavaria

Apfelflechte Peltigera aphtosa, aufgenommen nahe Mittenwald, Bayern