Petrykiwka

Petrykiwka

Петриківка

Herb
Państwo	Ukraina
Obwód	dniepropetrowski
Powierzchnia	13,648 km²
Wysokość	59 m n.p.m.
Populacja (2014) • liczba ludności	4773[1]
Nr kierunkowy	+380 5634
Kod pocztowy	51800
Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Petrykiwka
48°43′36″N 34°37′53″E/48,726667 34,631389
Strona internetowa
Portal Ukraina

Drewniana szkatułka ozdobiona motywem kwiatowym z Petrykiwki, 1985

Petrykiwka (ukr. Петриківка; ros. Петриковка, Pietrikowka) – osiedle typu miejskiego na Ukrainie, w obwodzie dniepropetrowskim, siedziba władz rejonu petrykiwskiego^[2].

Petrykiwka słynie z ludowej sztuki zdobnictwa dekoracyjnymi malowidłami o motywach kwiatowych i zwierzęcych (ukr. петриківський розпис, petrykiwśkyj rozpys). W 2013 roku sztuka malarstwa dekoracyjnego z Petrykiwki została wpisana na listę niematerialnego dziedzictwa UNESCO^[3].

Historia

Najstarsza wzmianka o Petrykiwce pochodzi z 1772 roku, kiedy to mieszkańcy sąsiedniej Kuryliwki poprosili o pomoc ostatniego atamana Siczy Zaporoskiej – Piotra Kalniszewskiego (1690–1803) w przeniesieniu ich cerkwi w miejsce bezpieczne od powodzi. Cerkiew została przeniesiona do Petrykiwki^[4].

Według legendy nazwa miejscowości pochodzi od imienia Kozaka Petryka, który założył wieś dla uciskanych chłopów pańszczyźnianych z okolicznych wsi, którzy w Petrykiwce mogli żyć wolno^[4].

„Petrykiwka”

Mieszkańcy Petrykiwki zdobią domy, przedmioty użytku domowego, a także instrumenty muzyczne. Malowidła mają mieć właściwości magiczne i chronić właścicieli przed nieszczęściami i chorobami. Mają wymowę symboliczną, np. kogut symbolizuje ogień, a ptaki –światło, harmonię i szczęście^[3]. Cechą charakterystyczną jest tworzenie fantastycznych, niespotykanych w naturze form kwiatów^[5].

Tradycja malowania wykształciła się na przełomie XIX i XX wieku. Motywy malarskie związane są ze starszą kulturą Siczy Zaporoskiej. Tradycje malowania pielęgnują przede wszystkim kobiety. Motywy i techniki przekazywane są w rodzinach, z pokolenia na pokolenie^[3][5].

Styl ten, nazwany od nazwy miejscowości „petrykiwką”, określany był mianem „realizmu magicznego” lub też „większego realizmu”^[5][6]. Niektórzy artyści malowali również na papierze i płótnie, m.in. Tetiana Pata (1884–1976), Nadija Biłokiń (1894–1981) i Fedir Panko (1924–2007). W 1936 roku w Petrykiwce otwarto szkołę malarstwa w stylu „petrykiwka”, gdzie nauczała Tetiana Pata^[7][8].

Znaczek poczty ukraińskiej z 2000 roku, upamiętniający Tetianę Patę

Przypisy

Linki zewnętrzne

• UNESCO: Petrykivka decorative painting as a phenomenon of the Ukrainian ornamental folk art. [w:] Youtube [on-line]. [dostęp 2015-05-24]. (ang.).