Piasek Wielki

Piasek Wielki

wieś
Piasek Wielki, kościół katolicki
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	buski
Gmina	Nowy Korczyn
Liczba ludności (2011)	498[1][2]
Strefa numeracyjna	41
Kod pocztowy	28-136[3]
Tablice rejestracyjne	TBU
SIMC	0256231[4]
Położenie na mapie gminy Nowy Korczyn Piasek Wielki
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Piasek Wielki
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Piasek Wielki
Położenie na mapie powiatu buskiego Piasek Wielki
50°22′06″N 20°47′28″E/50,368333 20,791111

Kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej, 13 maja 2006 r.

Piasek Wielki – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, w gminie Nowy Korczyn^[4][5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Historia

Pomnik w Piasku Wielkim upamiętniający manifestację chłopską z 1933.

W XV w. wieś była własnością rodu Melsztyńskich. W 1439 r. miała tu miejsce koncentracja wojsk husyckiej konfederacji Spytka z Melsztyna. Konfederaci wyruszyli w kierunku Nowego Korczyna, gdzie przebywał w tym czasie przeciwnik Spytka, biskup Zbigniew Oleśnicki. Oddziały husyckie zostały jednak pokonane w bitwie pod Grotnikami^[6].

W latach 1563–1573 miejscowość związana z działalnością Braci Polskich^[7].

W latach 30. XX w. w Piasku dochodziło do rozruchów chłopskich. 7 lutego 1933 r. mieszkańcy wsi odparli atak urzędników skarbowych i policji, którzy przybyli z zamiarem zajęcia „czego się da” na poczet niezapłaconych podatków. 3 września 1933 r. na wiecu z okazji dożynek, w którym uczestniczył Wincenty Witos, zgromadziło się ok. 10 tys. osób. Doszło do wystąpień antyrządowych. Podczas rozruchów jeden z rolników ze wsi Młyny zginął, a kilku innych zostało rannych^[8].

W czasie kampanii wrześniowej w 1939 r. Piasek Wielki znalazł się na trasie przemarszu wycofującej się Armii „Kraków”. We wsi kwaterował wówczas 5 Pułk Strzelców Konnych, dowodzony przez płk Kazimierza Kosiarskiego.

Zabytki

• Kościół pw. św. Katarzyny Aleksandryjskiej wybudowany ok. 1340 r. i przebudowany w XIX wieku; w latach 1558–1590 pełnił funkcję zboru najpierw kalwińskiego, a później ariańskiego, oddany kościołowi katolickiemu i konsekrowany ponownie w 1595 r.; w latach 1898–1902 kościół, który w XIX w. popadł w ruinę, odnowiono i przebudowano w stylu neogotyckim. Świątynia składa się z jednej nawy oraz węższego i niższego od niej, wielobocznie zamkniętego prezbiterium; z prezbiterium do zakrystii prowadzi gotycko-renesansowy portal z herbami Jastrzębiec i Warnia – dziedzica Piasku, Mikołaja Gnoińskiego; wyposażenie kościoła pochodzi z XIX w.; ołtarz główny przeniesiono z kieleckiej świątyni św. Wojciecha. W 1956 r. kościół został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A.55 z 22.12.1956 i z 22.06.1967)^[9].
• Cmentarz parafialny (nr rej.: A.56 z 9.08.1992)^[9].

Związani z miejscowością

• Józef Grudzień – polski bokser, mistrz i wicemistrz olimpijski.
• Spytko z Melsztyna – przywódca husytów polskich i organizator konfederacji korczyńskiej^[10].
• Edward Kokoszka – polski piłkarz, trener oraz działacz piłkarski. Urodził się 24 sierpnia 1951 r. w Piasku Wielkim^[11][12].

Zobacz też

• Piasek Mały

Przypisy

Bibliografia

• MichałM. Jurecki MichałM., GrzegorzG. Matyja GrzegorzG., Ponidzie. W świętokrzyskim stepie, Kraków: „Bezdroża”, 2004, ISBN 83-89676-16-8, OCLC 830623047 .
• Maria i Przemysław Plichowie, "Ponidzie. Szlaki turystyczne", Warszawa 1985
• Władysław Steblik, Armia "Kraków" 1939, wyd. II, Warszawa 1989.
• Kalendarz świętokrzyski 2005. Z dnia na dzień przez stulecia. Kielce 2004.