Pierszaje

Pierszaje
Ilustracja
Kościół św. Jerzego
Państwo

 Białoruś

Obwód

miński

Rejon

wołożyński

Populacja (2009)
• liczba ludności


663[1]

Kod pocztowy

222361

Położenie na mapie obwodu mińskiego
Mapa konturowa obwodu mińskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Pierszaje”
Położenie na mapie Białorusi
Ziemia54°02′08,5″N 26°40′53,4″E/54,035694 26,681500
Portal Białoruś

Pierszaje (biał. Пяршаі) – wieś w rejonie wołożyńskim, w obwodzie mińskim na Białorusi. Miejscowość leży w dorzeczu rzeki Isłocz na północno-wschodnim skraju Puszczy Nalibockiej.

Siedziba parafii prawosławnej (pw. św. Anny)[2] i rzymskokatolickiej (pw. św. Jerzego).

W miejscowym kościele parafialnym pw. św. Jerzego spoczywają o. Achilles Puchała i o. Herman Stępień, beatyfikowani w grupie 108 męczenników II wojny światowej w dniu 13 czerwca 1999 r. w Warszawie przez papieża św. Jana Pawła II.

Historia miejscowości

Po II rozbiorze 1793 Rzeczypospolitej Pierszaje znalazły się na terenie Cesarstwa Rosyjskiego.
Po I Wojnie Światowej, wieś była siedzibą dawnej Gminy Pierszaje istniejącej do 1939 roku. Należała do powiatu stołpeckiego a od 1926 r. do powiatu wołożyńskiego w woj. nowogródzkim.

W czerwcu 1943 r. w Iwieńcu i okolicach partyzanci z Armii Krajowej przeprowadzili skoordynowaną akcję na konwoje niemieckie kierowane na front wschodni. Po Powstaniu Iwienickim w lipcu i sierpniu 1943 r. Niemcy przeprowadzili odwetową operację „Hermann”[3]. 19 lipca 1943 r. niemieckie SS pojawiło się w Pierszajach. Około 200-300 mieszkańców (wraz z uciekinierami z Iwieńca) pognano do wsi Borowikowszczyzna. Franciszkanie o. Achilles Puchała i o. Herman Stępień dobrowolnie przyłączyli się do aresztowanych parafian, aby towarzy­szyć im w ostatnich chwilach życia[4]. Hit­lerowcy zamordowali bestialsko obu kapłanów, a mieszkańcom Pierszaj darowano życie, zamieniając wyrok śmier­ci na wywóz na roboty przymusowe[5] .

Zabytki

  • Kościół pw. św. Jerzego z 1936 r. (poprzedni drewniany spłonął w 1933 r.)[6].
Cerkiew św. Anny

Inne obiekty

  • Cerkiew prawosławna pw. św. Anny, parafialna[2].

Przypisy

  1. Liczby ludności miejscowości obwodu mińskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku (ros.).
  2. a b Приход храма Святой Праведной Анны д. Першаи (ros.). molod-eparchy.by. [dostęp 2021-03-11].
  3. Kazimierz Krajewski, IPN O. w Warszawie: Wieś na kresach północno–wschodnich pod dwiema okupacjami. martyrologiawsipolskich.pl. [dostęp 2019-07-19].
  4. Arkadiusz Bednarczyk: Wieczny odpoczynek cichym bohaterom. niedziela.pl, 2010. [dostęp 2019-07-19].
  5. Medal pamięci powstania Armii Krajowej w Iwieńcu. polskieradio24.pl, 31.07.2013. [dostęp 2019-07-19].
  6. Tadeusz Krahel: Parafia Pierszaje. wsm.archibial.pl. [dostęp 2019-07-19].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Minsk oblast location map.svg
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 4.0
Позиционная карта Минской области

Цилиндрическая равноугольная проекция с координатами краёв:

  • С: 55.09° с.ш.
  • Ю: 52.31° с.ш.
  • З: 25.86° в.д.
  • В: 29.64° в.д.
Pershai.jpg
Autor: I.Ryndevich, Licencja: CC BY-SA 3.0
To zdjęcie zabytku historyczno-kulturalnego Białorusi.
Numer w rejestrze zabytków:
Пяршаі. Царква.jpg
Autor: Стэльмах Аляксандр Мікалаевіч (http://fgb.by/viewtopic.php?p=48200#48200), Licencja: CC BY-SA 3.0
Пяршаі. Царква