Pila (zwierzęta)

Pila
Röding, 1798
Ilustracja
Muszla Pila polita
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestwozwierzęta
Typmięczaki
Gromadaślimaki
Podgromadaprzodoskrzelne
RządArchitaenioglossa
RodzinaAmpullariidae
RodzajPila
Synonimy
  • Pila Bolten, 1798
  • Ampullaria Lamarck, 1799[1]
  • Ampullarius Montfort, 1810
  • Ampularia Risso, 1826

Pila (wcześniej opisywana jako Ampullaria) – rodzaj ślimaków z rzędu Architaenioglossa, rodziny Ampullariidae, przystosowanych do życia w wodzie, ale oddychających powietrzem atmosferycznym. Mogą przebywać dość długi czas poza wodą. Wykazują dużą odporność na wysychanie. Gatunki z tego rodzaju są w języku polskim nazywane ampulariami lub przepółkami[2].

Muszle kilkucentymetrowej wysokości, owalne, o wypukłych skrętach, zamykane wieczkiem. Narządy oddechowe przepółek tworzy pojedyncze skrzele oraz pojedyncze „płuco” – silnie unaczyniona komora jamy płaszczowej.

Ślimaki zaliczane do tej grupy były znane podróżnikom i kolekcjonerom co najmniej od XVII wieku, często opisywane pod nazwą „Ampullariae”. Za najstarsze rysunki prezentujące muszle uważa się szkice wykonane przez Martina Listera w Historiae Conchyliorum, opisane jako A. urceus, A. guyanensis i A. glauca. W XVIII wieku rysunki „Ampullariae” ukazywały się w pracach wielu autorów[3].

Według zasad klasyfikacji linneuszowskiej rodzaj Ampullaria został opisany przez Lamarcka w 1799 roku. Jego gatunkiem typowym jest Ampullaria ampullacea, przez Linneusza umieszczony w rodzaju Helix. Przez wiele lat malakolodzy spierali się o poprawność opisu Ampullaria Lamarcka, sugerując pierwszeństwo dla nazwy Pila Bolten, 1798[3] lub Pila Röding, 1798. Zgodnie z zasadą pierwszeństwa, decyzją ICZN[1] nazwa Ampullaria Lamarck, 1799 została wpisana na oficjalną listę nazw stosowanych w zoologii, jako młodszy synonim nazwy Pila Röding, 1798[4].

Niektóre gatunki aktualnie zaliczane do rodzaju:

  • Pila africana
  • Pila ampullacea
  • Pila speciosa

Przypisy

  1. a b International Commission on Zoological Nomenclature. Case 2996:Pila Roding, 1798 and Pomacea Perry, 1810 (Mollusca, Gastropoda): proposed placement on the Official List, and Ampullariidae Gray, 1824: proposed confirmation as the nomenclaturally valid synonym of Pilidae Preston, 1915. „Bulletin of Zoological Nomenclature”. 56, s. 74–76, 1999 (ang.). 
  2. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0428-6.
  3. a b E. G. Alderson: Studies in Ampullaria: With 19 Plates, Drawn from Nature by the Author. Cambridge: W. Heffer & Sons Ltd., 1925.
  4. ICZN Official Lists and Indexes of Names in Zoology: „Ampullaria Lamarck, 1799, Mémoires de la Société d’Histoire Naturelle de Paris, 1: 76 (a junior objective synonym of Pila Röding, 1798) (Gastropoda). Op. 1913”

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Pila polita 01.JPG
Autor: H. Zell, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pila polita (Deshayes, 1830); Height 6,6 cm; Originating from Vietnam. Shell of own collection, therefore not geocoded.