Pilzno

Pilzno
Plzeň
Ilustracja
Śródmieście z katedry św. Bartłomieja
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Czechy

Kraj

 pilzneński

Powiat

Pilzno-miasto

Burmistrz

Martin Baxa

Powierzchnia

137,66 km²

Wysokość

430 m n.p.m.

Populacja (1.01.2020)
• liczba ludności
• gęstość


174 842[1]
1270,1 os./km²

Nr kierunkowy

37

Kod pocztowy

301 00

Tablice rejestracyjne

P

Podział miasta

4 dzielnice

Położenie na mapie kraju pilzneńskiego
Mapa konturowa kraju pilzneńskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Pilzno”
Położenie na mapie Czech
Ziemia49°44′N 13°22′E/49,733333 13,366667
Strona internetowa
Portal Czechy

Pilzno (cz. Plzeň, niem. Pilsen) – miasto w zachodnich Czechach, stolica kraju pilzneńskiego i kraju zachodnioczeskiego. Położone jest w kotlinie, gdzie zbiega się wiele potoków, tworząc rzekę Berounkę. Znane jest przede wszystkim z piwa Pilsner Urquell i zakładów Škoda Transportation. Na początku 2020 roku, z liczbą mieszkańców wynoszącą około 175 tys., Pilzno zajmowało czwarte miejsce pod względem liczby ludności w Republice Czeskiej.

Charakterystyka

Powierzchnia miasta wynosi 137,66 km². Powiat Pilzno-miasto jest powiatem grodzkim oraz siedzibą powiatów Pilzno Północ i Pilzno Południe. Od 1 stycznia 2003 powiaty nie są już jednostką podziału administracyjnego Czech. Podział na powiaty zachowały jednak sądy, policja i niektóre inne urzędy państwowe. Został również zachowany dla celów statystycznych.

Historia

Pilzno w XIX wieku

Najstarsze ślady osiedli ludzkich na tym terenie datuje się na 5000 lat p.n.e., ale początki dzisiejszego miasta to 1295, kiedy to Wacław II założył osadę, która dzięki dogodnemu położeniu szybko rozwinęła się w ośrodek handlowy.

W herbie Pilzna znajduje się wielbłąd. Zwierzę to było podarkiem, jaki przywieźli ze sobą najemnicy czescy walczący w bitwie pod Grunwaldem. Był to jeden z wielbłądów, które Władysław II Jagiełło otrzymał od swych sojuszników: księcia Witolda i Dżalala ad-Dina[2].

W latach 1599 i 1600 miasto pełniło funkcję stolicy Czech: mieszkał tutaj cesarz Rudolf II Habsburg. Rozwój zahamowała wojna trzydziestoletnia oraz zarazy.

W XIX wieku nastąpił gwałtowny rozwój Pilzna – stało się silnym ośrodkiem przemysłu żelaznego, a główną postacią tego okresu był Emil Škoda, właściciel huty żelaza. Po 1890 huta została przekształcona w zakład zbrojeniowy, a w później samochodowy.

Już Wacław II nadał 260 mieszczanom przywilej warzenia piwa; na początku wieku XVII było w mieście 26 browarów. Jakość produkcji nie zawsze była wysoka, więc w XIX rada miejska przymusiła browarników do połączenia się i w 1842 założono browar Pilsner Urquell – dzisiejszą wizytówkę Pilzna, które wówczas należało do Cesarstwa Austrii.

W okresie II wojny światowej Pilzno stało się częścią Protektoratu Czech i Moraw (granica z III Rzeszą biegła za rogatkami miasta) oraz siedzibą władz administracyjnych (Oberlandratsbezirk Pilsen). W 1945 miasto wyzwoliły wojska amerykańskie, co komunistyczne państwo czechosłowackie starało się ukryć przez cały czas swego istnienia.

1 czerwca 1950 w zakładach Skody (wówczas Zakładach im. Lenina) doszło do strajku pracowników przeciwko zapowiedzianej wymianie pieniędzy. W stłumionych przez komunistyczne władze protestach wzięło udział ok. 20 tys. ze 130 tys. mieszkańców miasta[3].

Náměstí Republiky
(c) Mister No, CC BY 3.0
Ratusz w Pilźnie
Wielka Synagoga

Struktura powierzchni

Według danych z 31 grudnia 2003 powiat ma obszar 137,66 km², o strukturze:

  • użytki rolne – 45,32%, w tym 72,25% gruntów ornych
  • inne – 54,68%, w tym 34,49% lasów.

Liczba gospodarstw rolnych wynosi 61.

Demografia

Dane z 31 grudnia 2003:

OpisOgółemKobietyMężczyźni
Populacja164 18085 214
51,9%
78 966
48,1%
Średni wiek40,542,6239,61

Zatrudnienie

Mieszkańcy ze stałym zatrudnieniem66 067
Średnia pensja miesięczna17 557 koron
Bezrobotni6638
Stopa bezrobocia7,65%

Gospodarka

W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, środków transportu, spożywczy, elektrotechniczny, elektroniczny, poligraficzny, papierniczy, drzewny, odzieżowy, skórzany oraz materiałów budowlanych[4].

Transport

W Pilźnie kofunkcją systemy zbiorowych przewozów autobusowych, tramwajowych i trolejbusowych.

Przez miasto przebiega autostrada D5 łącząca Pragę z Niemcami.

W dzielnicy Východní Předměstí znajduje się jeden z największych dworców kolejowych w kraju.

Szkolnictwo

W Pilźnie działają:

Rodzaj szkołyLiczba szkół
Przedszkola49
Szkoły podstawowe31
Gimnazja6
Szkoły średnie techniczne17
Szkoły średnie ogólnokształcące10
Szkoły wyższe3

Służba zdrowia

Lekarze1333
Szpitale5
Specjalistyczne ośrodki terapeutyczne2
Gabinety dentystyczne130
Apteki44

Sport

ČEZ Aréna

Urodzeni w Pilźnie

Miasta partnerskie[5]

Przypisy

  1. Počet obyvatel v obcích – k 1.1.2020 [dostęp 2020-11-09].
  2. Jadwiga Siedlecka-Siwuda, Droga wojsk Witolda pod Grunwald, 12 lipca 2010 [dostęp 2010-07-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04].
  3. Mariusz Surosz: Bunt robotników Skody. 2013-05-31. [dostęp 2020-10-26].
  4. Pilzno, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-08-05].
  5. Správa informačních technologií města Plzně | Dominikánská 4 | 306 31 Plzeň 1, Partnerská města, www.plzen.eu [dostęp 2021-06-09] (cz.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Czech Republic adm location map.svg
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of the Czech Republic
Flag of the United States.svg
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Magistrát města Plzně - panoramio (1).jpg
(c) Mister No, CC BY 3.0
Magistrát města Plzně
CZ-Plz-nam-republ-01.jpg
Autor: Balou46, Licencja: CC BY-SA 3.0
Am Platz der Republik, Vordergrund Pestsäule
Flag of Plzen Region.svg
Flag of Plzeň Region
P8238365 Kostel sv. Bartoloměje.jpg
Autor: Lhotanka, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kostel sv. Bartoloměje

náměstí Republiky, Plzeň

Číslo rejstříku ÚSKP: 31318/4-176
CEZ Arena Plzen.jpg
Autor: Xgeorg, Licencja: CC BY-SA 3.0
CEZ Arena Plzen, HC Plzen 1929 vs. HC BENZINA Litvinov
Plzen CoA.gif
Coat of Arms of the city of Plzeň
Plzen location map.png
Autor: Afil, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Plzen Czech Republic
View St Bartholomew Plzen 113.JPG
Autor: Norbert Aepli, Switzerland (User:Noebu), Licencja: CC BY 2.5
City of Plzeň, Czech Republic. Pilsen, Tschechien. View from the tower of the St. Bartholomew Church at the main square "Namesti Republiky".
CZE Kraj Pilzneński COA.svg
Herb Kraju Pilzneńskiego
Königl. Kreisstadt Pilsen nach Georg Döbler gemahlt von Johann Venuto 1816.jpg
Königl. Kreisstadt Pilsen nach Georg Döbler gemahlt von Joann Venuto, 1816