Piotr Brajko

Piotr Brajko

Пётр Евсеевич Брайко

pułkownik
Data i miejsce urodzenia	9 września 1918 Mitczenki
Data śmierci	7 kwietnia 2018
Formacja	Armia Czerwona NKWD partyzantka radziecka MWD
Jednostki	16 pograniczny pułk Zachodniego Okręgu Pogranicznego oddział partyzancki Sidora Kowpaka Samodzielna Brygada NKWD
Odznaczenia

Piotr Jewsiejewicz Brajko (ros. Пётр Евсеевич Брайко, ur. 9 września 1919 we wsi Mitczenki w obwodzie czernihowskim, zm. 7 kwietnia 2018^[1]) – radziecki wojskowy i partyzant, pułkownik, Bohater Związku Radzieckiego (1944).

Życiorys

Urodził się w ukraińskiej rodzinie chłopskiej, jego ojciec umarł z głodu w 1933. W 1937 skończył technikum pedagogiczne w Konotopie, pracował jako nauczyciel w rejonie jampolskim, od sierpnia 1938 służył w Armii Czerwonej, w 1940 ukończył moskiewską wojskowo-techniczną pograniczną szkołę łączności NKWD. Był dowódcą plutonu łączności w 16 pogranicznym pułku Zachodniego Okręgu Pogranicznego na placówce 97 oddziału pogranicznego na Ukrainie, po ataku Niemiec na ZSRR walczył na froncie, w sierpniu 1941 został dowódcą kompanii łączności w pułku NKWD, we wrześniu 1941 w walkach pod Kijowem pułk został zniszczony, a Brajko był ranny i ukrył się u miejscowej ludności. Kilkakrotnie został schwytany i uciekał, w lutym 1942 dołączył do oddziału partyzanckiego Sidora Kowpaka, w którym początkowo był szeregowcem, potem dowódcą plutonu, dowódcą kompanii i szefem wywiadu zgrupowania, a w 1943 został szefem sztabu królewieckiego oddziału partyzanckiego wchodzącego w skład zjednoczenia partyzanckiego Kowpaka. Od 1942 należał do WKP(b). W 1944 był dowódcą 3 pułku 1 Ukraińskiej Dywizji Partyzanckiej, dowodził ponad stoma operacjami bojowymi, brał udział w siedmiu rajdach na tyły wroga w zachodnich obwodach Ukrainy i wschodnich województwach Polski. W miejscowości Mir jego pułk rozbił 9 batalionów przeciwnika. Latem 1944 dywizja partyzancka połączyła się z regularnymi oddziałami Armii Czerwonej, a Brajko został włączony w skład Samodzielnej Brygady NKWD, po czym walczył z UPA na zachodniej Ukrainie, w kwietniu 1945 podjął studia w Akademii Wojskowej im. Frunzego. 18 września 1948 został aresztowany pod sfałszowanym zarzutem antyradzieckiej agitacji i propagandy, 25 maja 1949 skazany na 10 lat łagru, w 1949 postanowieniem Prezydium Rady Najwyższej ZSRR pozbawiony odznaczeń. Wyrok odbywał w łagrach Komijskiej ASRR. W sierpniu 1953 został zwolniony, a 24 października 1956 zrehabilitowany, 2 stycznia 1954 przywrócono mu odznaczenia. Kontynuował studia w Akademii Wojskowej im. Frunzego, po ukończeniu której służył w wojskach wewnętrznych MWD, 1959–1960 stał na czele wojsk wewnętrznych MWD Kazachskiej SRR, następnie zakończył służbę w stopniu pułkownika. Zajął się działalnością literacką, w 1967 ukończył Instytut Literatury im. Gorkiego, napisał ponad 20 książek, w tym dwutomową monografię „Partizanskaja Wojna”; dwie jego książki („Zwykłych ludzi czyny niezwykłe” i „Uwaga Kowpak!”) zostały przetłumaczone na język polski^[2][3]. Był honorowym obywatelem Zamościa i Zasłużonym Działaczem Kultury.

Odznaczenia

• Złota Gwiazda Bohatera Związku Radzieckiego (7 sierpnia 1944)
• Order Lenina (7 sierpnia 1944)
• Order Czerwonego Sztandaru
• Order Wojny Ojczyźnianej I klasy (dwukrotnie)
• Order Czerwonej Gwiazdy
• Order Krzyża Grunwaldu II klasy (Polska)
• Krzyż Partyzancki (Polska)

I medale ZSRR.

Przypisy

Bibliografia

• http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=1567 (ros.)
• http://www.sakharov-center.ru/asfcd/auth/?t=author&i=1752 (ros.)
• Piotr Brajko, Uwaga Kowpak, Lublin 1975.