Placówka Straży Granicznej I linii „Skrodzkie”

Placówka Straży Granicznej I linii „Skrodzkie”

Historia
Państwo	II Rzeczpospolita
Sformowanie	1928
Rozformowanie	1939
Organizacja
Dyslokacja	Skrodzkie
Formacja	Straż Graniczna
Podległość	Komisariat SG „Rajgród”

Placówka Straży Granicznej I linii „Skrodzkie” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy polsko-niemieckiej w okresie międzywojennym.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną^[1].

Rozkazem nr 1 z 12 marca 1928 roku w sprawach organizacji Mazowieckiego Inspektoratu Okręgowego Naczelny Inspektor Straży Celnej gen. bryg. Stefan Pasławski określił strukturę organizacyjną komisariatu SG „Rajgród”. Placówka Straży Granicznej I linii „Skrodzkie” znalazła się w jego strukturze^[2].

Służba graniczna

W 1928 roku placówka ochraniała odcinek granicy państwowej długości około 6,5 kilometra^[3]. Jej prawa granica rozpoczynała się od słupa granicznego nr 171, dalej m. Tworki, do m. Czarna Wieś. Lewa granica do słupa granicznego nr 164, dalej m. Kołaki (wył.), do m. Danowo Nowe (wył.)^[3]. Po reorganizacji placówka ochraniała odcinek granicy państwowej długości około 8 kilometrów^[4].

Sąsiednie placówki

• placówka Straży Granicznej I linii „Okoniówek” ⇔ placówka Straży Granicznej I linii „Kosówka” − 1928

Działania w kampanii wrześniowej

6 września, z uwagi na dogodny do obrony teren, załoga placówki SG „Skrodzkie” przegrupowała się w okolice Czarnej Wsi. Kanał łączący jezioro Rajgrodzkie z łąkami pod Kosiłami spełniał rolę rowu przeciwczołgowego. W razie potrzeby można było otworzyć śluzę i wodą z jeziora zalać okoliczne łąki. Nasypy kanału były dogodnym miejscem do obserwacji i obrony^[5].

Z uwagi na brak aktywności wojsk niemieckich zdecydowano wykonać wypad na teren Prus Wschodnich. W rejon Czarnej Wsi ściągnięto dodatkowe siły z Rajgrodu i z Tamy. Pierwsza grupa wypadowa miała maszerować od strony Tworek po Skrodzkie, druga od strony jeziora przez Tworki. Atak zaplanowano na godziny nocne 12 września. Pierwsza grupa wyruszyła z Czarnej Wsi już po południu. Około 21:00 dołączyła do niej grupa z Rajgrodu. Rozwinięto tyralierę od lasu przez Tworki w kierunku Skrodzkich. Koło Zawad Niemcy zauważyli atakujących strażników i otworzyli ogień z karabinów maszynowych. Brawurowo prowadzone natarcie polskie uzyskało powodzenie. Zdobyto karabin maszynowy i wyparto hitlerowców z ich pozycji. Oddział dotarł do skrzyżowania dróg na Prostki w Kopijkach, a jego patrole wyszły się aż po Wiśniewo Ełckie. W drodze powrotnej ściągnięto wiszącą na szkole flagę hitlerowską i zniszczono ją, a w odwecie za spaloną polską wieś Judziki, spalono stodołę pełną zboża^[5].

Kierownicy/dowódcy placówki

Przypisy

Bibliografia

• Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
• Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
• Bogusław Polak: Z dziejów polskich formacji granicznych 1918−1839. Studia i materiały. T. I. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909484-00.
• Kajetan Szczepański. Udział Rajgrodzkiej Kompanii Straży Granicznej w wojnie obronnej 1939 roku. „Biuletyn Centralnego Ośrodka Szkolenia Straży Granicznej”. 1-2, 2013. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej. ISSN 1429-2505. 
• Wykaz kierowników placówek I i II linii Inspektoratu Granicznego „Łomża” 1936–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Wykazy imienne oficerów i szeregowych Inspektoratu Granicznego „Łomża” 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
• Wykazy jednostek Inspektoratu Granicznego „Łomża” w latach 1932–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.