Pochrzyn skrzydlaty

Pochrzyn skrzydlaty
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządliliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rządpochrzynowce
Rodzinapochrzynowate
Rodzajpochrzyn
Gatunekpochrzyn skrzydlaty
Nazwa systematyczna
Dioscorea alata L.
Sp. pl. 2:1033. 1753
Synonimy
  • Dioscorea rubella Roxb.[3]

Pochrzyn skrzydlaty, pochrzyn skrzydlasty, jams skrzydlaty (ta nazwa jest nieprawidłowa), ignam skrzydlaty, (Dioscorea alata L.) – gatunek rośliny należący do rodziny pochrzynowatych (Dioscoreaceae)[4]. Prawdopodobnie pochodzi z rejonu Himalajów[4]. Aklimatyzował się i rośnie dziko w tropikalnych rejonach Afryki, Australii, w Ameryce Północnej i Południowej[3].

Morfologia

Łodyga
Wysokość pnącza dochodzi do 25-30 m.
Kwiaty
Roślina dwupienna, kwiaty drobne z okwiatem złożonym z dwóch szeregów (po 3 w każdym) listków okwiatu[4].
Owoce
Trójgraniasta, trójkomorowa torebka. Owoce zawierają biały miąższ, smakiem przypominający ziemniak.
Bulwa
Barwy białej, czerwonej lub brązowej (w zależności od odmiany) o ciężarze dochodzącym do 18 kg i walcowatym kształcie[4]. Jedna roślina może wytworzyć do 3 bulw[5].

Zastosowanie

Bulwy zawierają dużo skrobi i są jadalne, ale gorzkie. Gorycz tę łatwo jednak usuwa się przez płukanie[4]. Z bulw sporządza się m.in. mąkę. Roślina do uprawy wymaga dość żyznej gleby. Uprawiana jest pospolicie w Indiach, Polinezji, na Antylach, w tropikalnej Afryce oraz w Gujanie[4]. Bulwy bardzo dobrze przechowują się[5].

Znaczenie w hinduizmie

Pochrzyn w języku tamilskim na nazwę identyczną z imieniem żony boga Murugana, której to żony jest świętą rośliną[6].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-08] (ang.).
  3. a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-26].
  4. a b c d e f Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
  5. a b Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
  6. Słownik mitologii hinduskiej. Andrzej Ługowski (red.nauk.). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 1994, seria: Świat Orientu. ISBN 83-86483-20-2.

Media użyte na tej stronie

Starr 061106-1444 Dioscorea alata.jpg
(c) Forest & Kim Starr, CC BY 3.0
Dioscorea alata (yamlet). Location: Maui, Maui Nui Botanical Garden
Dioscorea alata.jpg
Autor: Tauʻolunga, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Dioscorea alata, climbing up along a coconut leaf; (ʻufi), Vavaʻu, Tonga