Poczwarówka zwężona

Poczwarówka zwężona

Vertigo angustior
Jeffreys, 1830
Rysunek muszli poczwarówki zwężonej
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	mięczaki
Gromada	ślimaki
Podgromada	płucodyszne
Rząd	trzonkooczne
Rodzina	poczwarówkowate
Rodzaj	Vertigo
Gatunek	poczwarówka zwężona
Synonimy
Vertilla angustior Jeffreys, 1830
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1]
bliski zagrożenia
Zasięg występowania

Poczwarówka zwężona (Vertigo angustior) – gatunek lądowego ślimaka płucodysznego z rodziny poczwarówkowatych (Vertiginidae). Jest jednym z najmniejszych lądowych ślimaków w Europie^[2].

Budowa

Muszla jest lewoskrętna, zbudowana z 5 skrętów, osiąga wysokość 1,9 mm i szerokość 1 mm. W kształcie wrzecionowata, z zaostrzonym szczytem i zwężonym u podstawy ostatnim skrętem. Otwór muszli w kształcie serca z czterema zębami. Powierzchnia muszli z rzeźbą w postaci wyraźnych, regularnych prążków. Muszla o delikatnym, jedwabistym połysku; barwa od rogowożółtej do brązowej^[2].

Muszle poczwarówki zwężonej, skala w milimetrach

Biologia i ekologia

Dojrzałe osobniki posiadają męskie i żeńskie gonady. Przystępują do rozrodu na wiosnę, z zapłodnionych jaj młode wykluwają się po około dwóch tygodniach, dojrzewają przez kilka kolejnych tygodni. Poczwarówki zimują hibernując wśród szczątków roślinnych. W niektórych zimujących populacjach dominują osobniki dorosłe, w innych występują wszystkie stadia rozwojowe, co sugeruje dużą plastyczność cyklu rozwojowego^[2]. Gatunek ten żywi się prawdopodobnie glonami, grzybami i bakteriami rozwijającymi się w ściółce. Poczwarówka zwężona zamieszkuje niewielkimi koloniami tereny podmokłe. Jej preferencje siedliskowe różnią się w zależności od klimatu. W Europie Środkowej preferuje wilgotne łąki, często na pograniczu z trzcinowiskami czy turzycowiskami. Występuje również na obrzeżach bagien i zbiorników wodnych. W Skandynawii czy na Wyspach Brytyjskich, w strefie wybrzeży morskich, zasiedla wilgotne zagłębienia terenu z niską roślinnością na ciepłych i suchych siedliskach wydmowych^[2].

Występowanie

Gatunek o szerokim rozmieszczeniu europejskim. Od Portugalii^[a] na zachodzie do Uralu na wschodzie, na południu od krajów śródziemnomorskich i północnego Iranu do krajów skandynawskich na północy, gdzie nie przekracza jednak 60° szerokości geograficznej północnej. W Polsce dość rozpowszechniony na niżu, jednak jego stanowiska są rzadkie i rozproszone^[2].

Zagrożenia i ochrona

W Polsce jest rzadkim gatunkiem, zasiedlającym rozproszone stanowiska, których liczba maleje. Uznaje się ją za gatunek zagrożony wyginięciem. Do głównych zagrożeń należą osuszanie siedlisk, eutrofizacja terenów podmokłych i zmiana sposobu użytkowania gruntów (porzucenie i zarastanie pastwisk)^[2]. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody w swojej Czerwonej księdze gatunków zagrożonych umieszcza poczwarówkę zwężoną ze statusem NT – bliski zagrożenia. Gatunek wymieniony jest również w załączniku II dyrektywy siedliskowej^[2]. W Polsce objęta jest ścisłą ochroną gatunkową^[3].

Zobacz też

• mięczaki Polski

Uwagi

Przypisy